De meestvoorkomende fouten in de opvoeding

Zelfkennis en een bezinning op de opvoedingsstijl die je wilt voeren helpen je enkele veelgemaakte fouten in de opvoeding te vermijden. We leggen ze hier uit.

Wie zegt dat opvoeden gemakkelijk is, liegt. Het is niet alleen een enorme uitdaging, maar het zit ook vol ruimte voor het maken van fouten in de opvoeding.

Er komen veel aspecten bij kijken die zowel te maken hebben met de uitdaging die het kind in zijn volle uniciteit stelt (alle kinderen zijn anders), als met onze eigen ideeën over wat goed is of wat nuttig is. En niet in de laatste plaats gaat het om het levensmoment waarin we ons bevinden.

Om de zaak nog moeilijker te maken moeten we aan dit alles ook nog de mening van grootouders, tantes en buren toevoegen, naast het advies van schoolmeesters, deskundigen en kinderartsen. Natuurlijk is het, afgezien van goede bedoelingen en proberen voorbereid te zijn, belangrijk te bedenken dat we allemaal fouten in de opvoeding gaan maken.

Laten we een paar van de meestvoorkomende eens bekijken om te voorkomen dat we ze herhalen en dat de gevolgen ervan na verloop van tijd duidelijk worden.

De meestvoorkomende fouten in de opvoeding

Soms ontstaan die fouten uit onwetendheid, en soms uit reactie. Andere keren kunnen ze gewoon gebeuren omdat we improviseren.

Er zijn meerdere redenen waarom we handelen en ingrijpen in de opvoeding van kinderen. Daarom is niemand vrijgesteld van het maken van fouten in de opvoeding.

Autoritaire opvoedingsstijlen

Een al te autoritaire opvoeding impliceert overdreven controle, starheid, weinig tekenen van genegenheid, en straf als steeds terugkerende maatregel. Op korte termijn vinden we gehoorzame kinderen die eigenlijk onderdanig zijn en conflicten proberen te vermijden.

Naarmate ze echter verder in het leven komen, nemen ze beslissingen uit angst voor het gezag en niet omdat ze de voordelen inzien van zich op een bepaalde manier te gedragen. Op hun beurt kunnen ze mishandeling en bevelen van anderen in de toekomst naturaliseren. Opstandigheid kan ook een gevolg zijn.

Autoritarisme verhindert contact met emoties, luisteren, en begrip voor anderen. Daarom kunnen kinderen die zo opgevoed werden in de toekomst erg onbuigzaam worden en alleen gemotiveerd worden door het naleven van de regel.

Te veel beschermen

Overbescherming is een andere van de meestvoorkomende fouten in de opvoeding. Op deze manier zijn kinderen in de toekomst niet in staat voor zichzelf op te komen en moeilijkheden het hoofd te bieden, omdat een ander dat altijd voor hen deed. Zo wordt hun gevoel van eigenwaarde aangetast en is er vaak een lage tolerantie voor frustratie.

Overdaad en gebrek aan grenzen

Soms doen we het omdat we niet meer naar hun driftbuien willen luisteren. Andere keren is het omdat het voor ons comfortabeler is om “ja” te zeggen dan te proberen grenzen te stellen.

Wat de reden ook is, we stemmen vaak in met ongepast gedrag dat dan herhaald wordt en moeilijk uit te roeien is. Daarom vinden we als toekomstig resultaat vaak jonge mensen die een lage frustratietolerantie hebben en “nee” niet als antwoord accepteren.

Je zoon of dochter het absolute middelpunt van je leven maken

Je vindt dit misschien een beetje vervelend om te lezen, maar het is waar. De eerste levensjaren vereisen dat we veel aandacht aan kinderen besteden omdat dit een gevoelige periode is waarin ze erg afhankelijk zijn en vaardigheden ontwikkelen.

Maar beetje bij beetje is het nodig ze los te laten door ze toe te staan te vallen en hun eigen fouten te maken en hun eigen beslissingen te nemen. Ze moeten ook kunnen inzien dat andere mensen ook hun eigen tijdschema’s, verlangens en behoeften hebben. Wanneer dit niet gebeurt, worden ze veeleisend, despotisch, en niet in staat te begrijpen dat ze niet het middelpunt van het universum zijn.

Aanbevelingen om veelvoorkomende fouten in de opvoeding te vermijden

Enkele aanbevelingen voor alle volwassenen die bij het ouderschap betrokken zijn zijn de volgende:

• Werk aan je eigen angsten en onzekerheden. Erken je zwakheden. Met zelfkennis zul je wijzere beslissingen kunnen nemen. Je zult dit ook niet doen vanuit impulsen die bepaalde onverwerkte emoties losmaken. Dit zal voorkomen dat je je angsten en alles wat van jou is op je kinderen projecteert.
• Leer grenzen stellen. “Nee” zeggen is heel gezond. Het helpt ze gefrustreerd te raken en te begrijpen dat het niet altijd mogelijk is alles te krijgen wat ze willen.
• Voed ze op op basis van waarden. Respect, empathie, vriendelijk zijn, en anderen helpen zijn altijd waarden die belangrijk zijn om te leren. Bovenal worden ze geleerd door het goede voorbeeld te geven. Daarom kun je beginnen met deze waarden toe te passen door ze te laten meewerken en meedoen met huishoudelijke klusjes.
• Werk thuis aan emoties. Het is belangrijk dat het kind zichzelf en zijn emoties leert kennen, en ook die van anderen leert opmerken en ernaar handelt. Op die manier kan het leren de signalen van de omgeving te lezen. Door aan emoties te werken, kan ze bijvoorbeeld herkennen dat plagen een ander echt kwetst.
• Leer ze dankbaar te zijn voor wat ze dagelijks ontvangen. Op die manier moedig je dankbaarheid aan en waardeer je de inspanning.

Het is oké om fouten te maken, maar we moeten ook een strategie hebben

We moeten weten dat er fouten in de opvoeding gemaakt zullen worden en ons daar niet slecht over voelen. Er zijn ook geen perfecte ouders – alleen echte volwassenen van vlees en bloed die proberen de beste versie van zichzelf te zijn.

Het is echter belangrijk dat we in staat zijn een opvoedingsstrategie te hebben waarin in de loop van de tijd een zekere samenhang bewaard blijft en waardoor we waarden overdragen. Het gezin is de eerste plaats waar kinderen leren bestaan, leren begrijpen wat goed en slecht is, en de vaardigheden ontwikkelen die ze nodig hebben om in deze wereld te kunnen bestaan.

Een geïmproviseerde en doelloze opvoeding heeft dus gevolgen (Spaanse link). Die gevolgen lijken vandaag misschien alleen het dagelijkse leven van het gezin te beïnvloeden; ze zullen echter doorwerken op alle andere terreinen van het leven waaraan deze jongere in de toekomst deelneemt.