Ben jij bekend met de gevaren van plastic?

Hoewel plastic een grote rol is gaan spelen in ons dagelijkse leven en het niet echt aannemelijk is dat we er binnenkort voor zullen kiezen om het niet meer te gebruiken, is het toch goed om je bewust te zijn van de mogelijke risico’s die dit soort producten vormen en om op basis daarvan verstandige keuzes te maken.

Bijna alles om je heen is gemaakt van plastic. Je komt het tegen in winkels, in je eigen huis, op het kantoor, wanneer je op vakantie bent… Maar wat zijn de gevaren van plastic?

Ongeveer vijftig jaar geleden vond er een grote verandering plaats in de manier waarop dit materiaal werd gebruikt, zowel op wereldwijd niveau als in onze dagelijkse gewoontes. Het slechte nieuws is dat plastic nu langzaamaan onze planeet aan het vernietigen is, omdat het bodem- en watervervuiling veroorzaakt.

Daarom willen we je door middel van dit artikel op de hoogte brengen van de gevaren van plastic en wat jij hier persoonlijk tegen kunt doen.

Plastic: maakt het onze levens beter of juist slechter?

Plastic speelt een centrale rol in ons dagelijks leven en is een essentieel product in vele huishoudens. Je komt het tegen in de verpakkingen en houders van voedsel, in de kommen of Tupperwarebakjes in je keuken, in objecten die je de hele tijd door gebruikt… kortom, je wordt erdoor omringd.

Hoewel het makkelijk is om te geloven dat deze plastic voorwerpen die je dagelijks gebruikt je levenskwaliteit verbeteren, vormen ze op de middellange of lange termijn eigenlijk juist een groot gevaar voor je eigen gezondheid en de gezondheid van onze planeet.

Om erachter te komen aan wat voor soort gevaren van plastic je thuis of op je werk het meest wordt blootgesteld, moet je even kijken naar de onderkant van elke bakje dat je gebruikt. Als het goed is, zul je hier een driehoekje aantreffen waar een nummer of een paar letters in staan.

Niet alle soorten plastic vormen evenveel gevaar. Dit zijn de meest voorkomende soorten plastic die men gebruikt in producten en de gevaren van plastic per soort:

PET (polyethyleentereftalaat)

Omdat dit soort plastic wordt gebruikt om plastic flessen te maken, zou je kunnen zeggen dat dit de meest voorkomende soort plastic is die er bestaat. Alles dat door middel van dit materiaal is gemaakt, kan eigenlijk maar een keer worden gebruikt.

Gebruik je het vaker, dan kan het zware metalen en chemicaliën in zich dragen die de menselijke hormonen verstoren.

HDP (polyetheen met hoge dichtheid)

Je zou kunnen zeggen dat dit een ‘goede’ soort plastic is. Toch betekent dit niet dat je niet op je hoede moet blijven – ook deze soort plastic kan chemische producten overbrengen in je water en de andere dingen die je er in bewaart.

LDP (polyetheen met lage dichtheid)

Dit soort plastic geeft chemicaliën af aan het water en andere dingen die je erin bewaart. Het wordt voornamelijk gebruikt om plastic zakken en folie mee te maken, waar jij je eten in bewaart.

PVC (polyvinylchloride)

PVC geeft twee zeer giftige elementen af die de menselijke hormoonfunctie kunnen verstoren. Hoewel men prima op de hoogte is van deze bijwerking, gebruikt men dit soort plastic nog steeds om bijvoorbeeld babyflesjes te maken.

PP (polypropyleen)

Ook dit is een betrekkelijk ‘goede’ plasticsoort die er doorzichtig of wit uit kan zien. Het wordt doorgaans gebruikt om stroopflessen, yoghurtflessen of plastic bakjes waar yoghurt en dergelijke doorgaans in wordt verkocht, te maken.

PS (polystyreen)

Dit soort plastic gebruikt men doorgaans om de bakjes voor fast food te maken, of voor bijvoorbeeld plastic bekertjes. Het bevat een bestanddeel waarvan bekend is dat het (naast andere ziektes) kanker kan veroorzaken.

PC (polycarbonaat)

Dit is een van de gevaarlijkste soorten plastic die er worden gebruikt om voedsel in te bewaren, aangezien het een bestanddeel afgeeft dat zeer giftig is voor het menselijk lichaam. Het werkelijk slechte nieuws is dat PC vaak wordt gebruikt om babyflessen en flessen voor sportdrankjes te maken.

Ziektes die plastic kan veroorzaken

Aan de Miguel Hernandez-Universiteit van Alicante (Spanje) voerde een groep onderzoekers een onderzoek uit om een stof te bestuderen die we vaak tegenkomen in voorwerpen gemaakt van polycarbonaat: Bisfenol A.

Dingen als tandenborstels, flessen en spenen bevatten vaak dit soort plastic, die volgens het bovengenoemde onderzoek veranderingen kan veroorzaken in de verwerking van lipiden en glucose in de bloedbaan, wat uiteindelijk kan leiden tot leverproblemen en diabetes. 

Ook kan het de mate van oxidatieve stress verhogen en cardiovasculaire ziekte veroorzaken.

Bisfenol A verandert de functie van de alvleesklier en leidt tot insulineresistentie. Dit zou voor een deel kunnen verklaren waarom er tegenwoordig zo veel mensen last hebben van diabetes (volgens de Wereldgezondheidsorganisatie leden in 2014 wereldwijd 422 miljoen mensen aan deze ziekte).

Dit synthetische bestanddeel verstoort het lichamelijke endocrien stelsel, en toch is het niet het enige gevaarlijke bestanddeel waar we dagelijks aan worden blootgesteld.

Er zijn genoeg schadelijke stoffen aanwezig in de pesticiden die we binnenkrijgen via het fruit en groente dat we eten, evenals de verpakkingen van de voedingsmiddelen die we dagelijks consumeren. Het gaat niet alleen om wat we eten, maar ook om wat we gebruiken:

• oplosmiddelen
• verf
• kleefmiddelen
• vullingen

Als het aankomt op Bisfenol A, worden we dagelijks blootgesteld aan enorme hoeveelheden en worden we al sinds onze geboorte met deze stof in aanraking gebracht (misschien zelfs als sinds onze tijd in de baarmoeder).

Welke andere ziektes kunnen de gifstoffen die aan plastic zijn toegevoegd nog meer veroorzaken? De lijst is angstaanjagend, omdat het aantal in de afgelopen dertig jaar alleen maar is gestegen:

• borstkanker
• baarmoederkanker
• eierstokkanker
• baarmoederhalskanker
• hersentumoren
• longkanker
• prostaatkanker
• leverkanker
• lymfomen
• cysten op de baarmoeder
• onvruchtbaarheid
• miskramen
• hyperactiviteit
• ADHD
• vervroegde puberteit bij kinderen
• vervorming van de penis bij kleine jongetjes
• ziekte van Parkinson
• cardiovasculaire ziekte
• obesitas

Hoe kun je jezelf beschermen tegen de gevaren van plastic?

Hoewel het eerste wat in je opkomt misschien het vermijden van plastic is om jezelf tegen de gevaren van plastic te beschermen, is dit in werkelijkheid bijna een onmogelijke opgave.

Toch zijn er wel bepaalde stappen die je kunt ondernemen en gewoontes die je kunt veranderen om ervoor te zorgen dat je je blootstelling aan deze producten en stoffen kunt verminderen, voor je eigen gezondheid, de gezondheid van planten en de dieren om je heen, en natuurlijk het milieu:

• Probeer zo min mogelijk dingen te drinken en eten die zijn verpakt in plastic.
• Probeer geen plastic bakjes te gebruiken om eten in te bewaren, serveren of verwarmen.
• Gebruik in de keuken glazen of metalen houders.
• Consumeer geen voedsel of dranken uit blik.
• Kies voor babyflesjes die gemaakt zijn van glas (ook al lijken deze misschien gevaarlijker, omdat ze kapot kunnen gaan wanneer ze vallen) of die in elk geval BPA-vrij zijn.
• Koop geen beweegbaar plastic speelgoed en laat ook je kinderen niet op dit soort speelgoed kauwen of zuigen.
• Warm eten dat verpakt is in plastic niet op in de magnetron.
• Gooi houders die beschadigd of gesmolten zijn weg.
• Leer de gewoonte om plastic flesjes te hergebruiken af, maar ga op zoek naar een andere manier om aan je twee liter water te komen.
• Kauw niet op pennen of andere dingen die gemaakt zijn van plastic.

Zodoende kun je niet alleen de ontwikkeling van ziekte voorkomen, maar draag je ook jouw steentje bij om milieuvervuiling te verminderen. Let goed op de gevaren van plastic.