Alles over de bof en het belang van vaccineren
De bof, of parotitis, is een besmettelijke ziekte die zowel acuut als chronisch kan zijn. Het beïnvloedt een of beide klieren bij het oor, die verantwoordelijk zijn voor de productie van speeksel. Deze klieren bevinden zich achter de opgaande delen van de kaak.
In dit artikel leer je alles over de bof die wordt veroorzaakt door een virus van het geslacht Paramyxoviridae. Hoewel het meestal voorkomt bij kinderen en tieners, kan het ook gevoelige volwassenen infecteren.
Bovendien kan de bof andere klieren in het lichaam, het zenuwstelsel en de testikels aantasten.
Vóór het universele vaccin werd ontwikkeld was de bof een endemische ziekte over de hele wereld. Het trof de meeste kinderen tussen de twee en vijftien jaar. Sinds het vaccin is uitgevonden, is de incidentie sterk gedaald. In feite zijn er nu nog maar incidentele uitbraken in Latijns-Amerika.
De besmetting met het virus dat de bof veroorzaakt verloopt meestal via de lucht als geïnfecteerde personen virusdeeltjes afgeven wanneer ze niezen, hoesten of praten.
De symptomen van de bof
Sommige mensen die met het bofvirus zijn geïnfecteerd, hebben zeer milde of zelfs geen klachten of symptomen. Als er wel symptomen optreden, verschijnen deze meestal ongeveer twee tot drie weken na blootstelling aan het virus.
Het belangrijkste symptoom van de bof is een ontsteking van de speekselklieren waardoor de wangen van de persoon opzwellen. Naast deze karakteristieke zwelling kunnen patiënten ook last hebben van:
- pijn in de gezwollen speekselklieren aan een of beide zijden van het gezicht.
- pijn bij kauwen of slikken.
- koorts.
- hoofdpijn en spierpijn.
- zwakte en vermoeidheid.
- verlies van eetlust.
Complicaties
De bof veroorzaakt gelukkig zelden complicaties. Desalniettemin noemen we hieronder enkele van de mogelijke complicaties die kunnen ontstaan door deze virusinfectie:
- gehoorverlies.
- miskramen bij zwangere vrouwen.
- afwijkingen van de hartslag.
Hoewel ze niet erg vaak voorkomen, kunnen de complicaties mogelijk ernstig zijn. De meeste hebben betrekking op een ontsteking van een lichaamsdeel.
Afgezien van de speekselklieren ontwikkelt ongeveer een derde van de mannen met de bof ook een ontsteking van een of beide testikels. Deze complicatie staat bekend als orchitis. Hoewel deze complicatie onvruchtbaarheid kan veroorzaken, is dat gelukkig zelden het geval.
Lees dit artikel ook:
De verspreiding van virussen voorkomen
Een andere complicatie die de bof bij meisjes en vrouwen kan veroorzaken, is een ontsteking van de eierstokken, hoewel dit niet vaak voorkomt.
Tot slot kan door de bof in zeldzame gevallen ook het centrale zenuwstelsel ontstoken raken. Dit kan leiden tot meningitis of encefalitis.
Hoe kun je de bof voorkomen?
De beste manier om bof te voorkomen is zonder twijfel het BMR-vaccin. Dit vaccin voorkomt zowel de mazelen, de bof als rubella. Het biedt zowel individuele als collectieve bescherming.
Het BMR-vaccin maakt deel uit van het vaccinatieschema van kinderen. Kinderen krijgen twee doses, één als ze 12 maanden oud zijn en één op 9-jarige leeftijd. Op dit punt moet je onthouden dat de meeste vaccins niet 100% effectief zijn en dat niet iedereen zijn kind laat inenten. Daarom kunnen er altijd enkele geïsoleerde gevallen voorkomen.
Het is het vermelden waard dat er in 2019 een uitbraak van de bof was in Amerika (Engelse link), omdat er een probleem was met bepaalde doses van het vaccin. Het vaccin is voor 95% effectief maar kinderen die zijn gevaccineerd tussen 1995 en 1998 en tussen 1985 en 1988 hebben een aanzienlijk lagere bescherming.
Behandeling van de bof
De bof is een virale infectie. Daarom richt de behandeling zich op het verminderen van de symptomen. Dit wordt ook wel een symptomatische behandeling. Het is gebaseerd op de toediening van NSAID’s ( niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) en het geven van rust.
Daarnaast is voeding een andere belangrijke factor om rekening mee te houden. Het vermogen van de patiënt om te eten hangt af van zijn of haar toestand. Daarom nemen velen hun toevlucht tot zachte diëten. Echter, als de patiënt kan en wil eten, is het niet nodig om hun dieet te beperken.
Misschien wil je ook lezen:
De reproductieve cyclus van virussen
Artsen schrijven voor deze aandoening geen antibiotica voor, omdat deze geneesmiddelen alleen effectief zijn tegen bacteriële infecties. Ze werken niet tegen virale infecties. Zodra een uitbraak zich voordoet, is het raadzaam om elk geval opnieuw te bekijken en bij twijfel opnieuw te vaccineren.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Gentile, A., Bakir, J., Firpo, V., Caruso, M., Lución, M. F., Abate, H., … Debbag, R. (2011). Coberturas de vacunación en niños menores o igual a 24 meses y percepción de enfermedades. Revista Hospital de Niños.
- Segura Benedicto, A. (2012). La supuesta asociación entre la vacuna triple vírica y el autismo y el rechazo a la vacunación. Gaceta Sanitaria. https://doi.org/10.1016/j.gaceta.2011.11.018
- Fernández Codina, A., Aranda Fernández, S., & Sampedro Jiménez, F. (2015). Parotiditis aguda. Emergencias.
- Nazar M., G., Iñiguez O., F., Der M., C., Méndez R., C., García B., C., Arce V., J., … Talesnik G., E. (2009). Parotiditis aguda recurrente en el niño. Revista Chilena de Pediatría. https://doi.org/10.4067/s0370-41062001000500007
