Wat voor soort bacteriën zitten er in je mond?

Er zit een grote hoeveelheid en verscheidenheid aan bacteriën in je mond. De meeste van deze bacteriën worden bestreden door de enzymen in je speeksel, maar er zijn er veel die overleven en in verschillende gebieden leven en soms gezondheidsproblemen veroorzaken.

Er zitten in je mond talloze bacteriën. Er is zelfs berekend dat er ongeveer 100 miljoen bacteriën in elke milliliter speeksel zitten. Ze zijn onderverdeeld in meer dan 600 soorten bacteriën! In werkelijkheid heeft je mond de perfecte omstandigheden voor een oneindig aantal micro-organismen om daar hun toevlucht te nemen.

Ondanks dit alles overleven veel van de bacteriën in je mond niet lang. Een groot deel ervan wordt aangevallen door de enzymen in je speeksel, terwijl een ander deel je spijsverteringsstelsel binnendringt, waar ze snel worden vernietigd.

Dat gezegd hebbende, moeten we ook een groep bacteriën noemen die erin slaagt te overleven en uiteindelijk in je mond leeft. Wanneer dit gebeurt, kan dit problemen veroorzaken zoals gaatjes of andere ziekten. De beste manier om ze te bestrijden is met een goede mondhygiëne.

De bacteriën die in je mond zitten

Je mond heeft veel oppervlakken en elk ervan is met veel bacteriën bedekt. Een aantal bacteriën in je mond beïnvloeden de ontwikkeling van ziektes zoals gaatjes of parodontitis.

Beide zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van andere, meer ernstige aandoeningen, zoals diabetes mellitus en hart- en vaatziekten. De samenstelling en concentratie van bacteriën de in je mond zitten is afhankelijk van verschillende factoren:

• Beschikbaarheid van voedingsstoffen.
• Temperatuur.
• Zuurstofconcentratie.
• Anatomische kenmerken.
• Blootstelling aan immunologische factoren.

Bacteriën in de mond, samen met andere micro-organismen, staan als orale microbiota bekend (Spaanse link). Deze populatie is niet vast, maar verandert voortdurend, zelfs door factoren die zo simpel zijn als gapen, kussen of het eten van bepaald voedsel.

Over het algemeen domineren aërobe en anaërobe bacteriën je mond, zowel grampositief als gramnegatief (Spaanse link). Onder deze vallen de geslachten Lactobacillus, Actinobacillus, Staphylococcus en Streptococcus op. We zullen er hieronder gedetailleerd naar kijken.

Speeksel en bacteriën

Een goede mondhygiëne is een fundamentele factor om gaatjes en parodontitis te voorkomen. In je speeksel zitten voornamelijk facultatieve anaerobe gram-positieve kokken, die ongeveer 44% van je bacteriepopulatie uitmaken.

Deze worden gevolgd door strikt anaërobe gramnegatieve kokken, die ongeveer 15% van je bacteriepopulatie uitmaken. Gram-positieve facultatieve anaërobe bacillen vormen een vergelijkbaar percentage.

Factoren zoals tandverlies en ziekten zoals tandvleesontsteking, alveolitis of parodontitis kunnen veranderingen in de microbiota van je speeksel veroorzaken. Roken en onvoldoende hygiëne kunnen ook van invloed zijn.

Mondmucosa

In je het slijmvlies van je mond komen onder andere de volgende soorten bacteriën het meest voor:

• Firmicutes – voornamelijk die van de geslachten Streptococcus en Veillonellas
• Proteobacteriën – vooral Neisseria
• Bacteroides – Prevotella
• Actinobacteriën – Micrococcineae

Een goede hygiëne in je mondslijmvlies kan kolonisatie door verschillende soorten bacteriën voorkomen. Volgens een aantal onderzoeken (Spaanse link) kunnen de bacteriën in je mondslijmvlies bij een aantal soorten kanker betrokken zijn.

Bacteriën op je tanden

Als je tanden geen gaatjes hebben, dan zijn de meestvoorkomende bacteriën die je op de tanden in je mond aantreft:

• Campylobacter
• Granulicatella
• Kingella
• Leptotrichia
• Streptokokken- vooral Streptococcus sanguinis

Daarnaast zijn de volgende bacteriën aanwezig, vooral bij volwassenen: Haemophilus parainfluenza, Gemella haemolysans, Slackia exigua en de Rothia-soorten.

Over het algemeen zijn je tanden oppervlakken die de vorming van biofilms bevorderen. Deze biofilms kunnen op basis van verschillende factoren verschillende dingen doen. Een aantal bacteriën zoals Streptokokken mutans, Actinomyces en Lactobacillus beïnvloeden de vorming van gaatjes en parodontitis.

Tandvlees en bacteriën

Regelmatige bezoeken aan je tandarts zijn nuttig om de aanwezigheid van bacteriële pathogenen in je mond te identificeren. Er kan zich ook een biofilm op je tandvlees vormen, wat ziekten zoals een tandvleesontsteking bevordert.

Als je tandvlees gezond is, dan zijn de meestvoorkomende micro-organismen proteobacteriën. Die omvatten doorgaans gammaproteobacteriën van het geslacht Acinetobacter, Haemophilus en Moraxella. Als je echter een gezondheidsprobleem hebt, dan kun je daar ook Streptokokken, Granulicatella en Gemella vinden.

Er kan ook op het oppervlak van de biofilm op je tandvlees Treponema denticola aanwezig zijn samen met Porphyromonas gingivalis en Tannerella forsythia. Daarnaast kunnen er virussen zijn en soms micro-organismen zoals schimmels. Mondziekten veranderen echter welke bacteriën daar worden aangetroffen.

Bacteriën op de tong

De biofilm die zich op je tong vormt, is ook dynamisch en bevat veel van de bacteriën in je mond. In totaal zijn ongeveer 45% facultatieve anaërobe grampositieve kokken. Dit omvat Streptococcus salivarius, gevolgd door Streptococcus mitis, streptokokken uit de millerigroep en Streptococcus mucilaginosus.

Je kunt bovendien ook strikte anaërobe gramnegatieve kokken en grampositieve facultatieve anaërobe bacillen vinden. Ook is er mogelijk een kleiner percentage van diverse soorten van de geslachten Lactobacillus, Neisseria, Fusobacterium en Haemophilus.

Op de tong van mensen met halitose kun je Fusobacterium nucleatum, Porphyromonas gingivalis en Tannerella forsythia vinden. Verbazingwekkend genoeg kan er zoveel leven in onze mond zitten!

Voorkom pathogene bacteriën in je mond

Mondhygiëne is de sleutel tot het voorkomen van pathogene micro-organismen die je mond kunnen aantasten. Ook stellen regelmatige bezoeken aan de tandarts je in staat om risicofactoren en ziekten te identificeren terwijl ze beginnen.

Op deze manier kun je ze stoppen voordat ze blijvende schade aanrichten. Heb je vragen of is het lang geleden dat je je mond voor het laatst hebt laten nakijken, maak dan snel een afspraak!