Wat is een niersteenvergruizing en wanneer moet dat?

Niersteenvergruizing is een procedure die helpt bij het fragmenteren van nierstenen om ze via de urine te verdrijven. In dit artikel leggen we uit hoe het werkt en waarvoor het wordt gebruikt.

Artsen gebruiken een niersteenvergruizing zeer vaak. Het is een van de therapeutische opties voor nierstenen. Dit zijn harde afzettingen van mineralen en zouten die zich in de nieren vormen.

Het probleem is dat wanneer deze stenen door de urinewegen bewegen en deze uitzetten, ze veel pijn veroorzaken. Ze worden ook met obstructie van de urinewegen geassocieerd. Een niersteenvergruizing is bedoeld om deze stenen te fragmenteren.

Het idee is dat de patiënt ze dan gemakkelijker kan verdrijven. Er zijn verschillende manieren om de techniek uit te voeren en met bepaalde belangrijke aspecten moet rekening worden gehouden voordat je ze gebruikt. In dit artikel leggen we daarom alles uit wat je moet weten.

Hoe werkt een niersteenvergruizing?

Een niersteenvergruizing, zoals we in de inleiding al aangaven, is een medische procedure die wordt gebruikt om nierstenen te behandelen. Zoals een artikel van het Serrate & Ribal Urology Institute uitlegt (Engelse link), komt het Engelse woord uit het Grieks en het Latijn. Lithos betekent ‘steen’ en terere betekent ‘verpletteren’.

Nierstenen zijn onder de algemene bevolking een aandoening met een hoge prevalentie. Om deze reden is een niersteenvergruizing een zeer bruikbare en veelgebruikte techniek geworden. Het bestaat uit het fragmenteren van de stenen in de nier of in de urinewegen om het gemakkelijker te maken om ze met urine te verdrijven.

Voor dit doel worden schokgolven of een laser extracorporaal en niet-invasief gebruikt. Het gebruikte apparaat wordt bij schokgolven een niersteenvergruizer genoemd. De procedure is pijnloos en vereist geen manipulatie van de patiënt.

Zozeer zelfs dat het meestal poliklinisch en zonder verdoving wordt uitgevoerd. Andere aanvullende tests, zoals echografie en röntgenfoto’s, worden gebruikt om de exacte positie van de stenen te bepalen.

Soorten niersteenvergruizing

Er zijn verschillende modaliteiten van niersteenvergruizing. De twee belangrijkste soorten niersteenvergruizing zijn Extracorporeal Shock Wave (ESWL) en laserlithotripsie (FURSL).

Beide technieken helpen bij het fragmenteren van stenen binnen de nierroute. Het is echter belangrijk om met de technieken bekend te zijn om te weten welke meer geïndiceerd is, afhankelijk van de gezondheidstoestand van de patiënt. Het aantal en type aanwezige stenen zijn ook van invloed.

Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy

Extracorporeal shock wave lithotripsy (Spaanse link), gebruikt zoals de naam al aangeeft, schokgolven om de stenen te breken. De machine is een niersteenvergruizer. Het is verantwoordelijk voor het richten van golven naar het punt waar de stenen zich bevinden.

Het voordeel is dat deze golven alleen de stenen aantasten. Met andere woorden, ze beschadigen niet de huid, spieren of ander weefsel. De procedure duurt ongeveer een uur om uit te voeren.

Laserlithotripsie

Laserlithotripsie omvat het inbrengen van een kleine flexibele buis, een endoscoop genaamd, door de urinewegen. De endoscoop heeft een camera aan het uiteinde waarmee de artsen de binnenkant van de kanalen kunnen zien.

Wanneer ze de steen vinden, gebruiken ze een laser direct op de steen om deze in fragmenten te breken. Deze techniek is korter dan extracorporeal shock wave lithotripsy en duurt een half uur.

Het feit dat de instrumenten moeten worden ingebracht, kan echter meer ongemak bij de patiënt veroorzaken. Net als bij de vorige procedure kan de patiënt de dag van de procedure weer naar huis.

Hoe effectief is het vergruizen van nierstenen?

Niersteenvergruizen is een veel gebruikte techniek, omdat het als veilig en effectief wordt beschouwd. Volgens een studie gepubliceerd in de Oman Medical Journal (Engelse link) is het slagingspercentage van de gevallen in de urineleider ongeveer 88%. Bij nierstenen is het percentage wat lager, maar ook erg hoog (74%).

Mensen hebben ook zeer weinigen complicaties, zoals urineweginfecties. Een ander artikel van de National Kidney Foundation stelt (Engelse link) dat 70-90% van de mensen die een lithotripsie ondergaan in de maanden die volgen steenvrij zijn.

Het is echter mogelijk dat in een aantal gevallen de fragmenten nog steeds te groot zijn om te passeren. Onder deze omstandigheden kan het zijn dat de arts de procedure indien nodig moet herhalen.

Voorbereiding op de procedure

Voordat artsen een lithotripsie uitvoeren, moeten ze de geschiedenis, behandelingen en achtergrond van de patiënt kennen. Ze voeren meestal ook een reeks aanvullende tests uit. Het idee is om te proberen de stenen te lokaliseren en hun afmetingen te kennen voordat ze gefragmenteerd worden.

Voor dit doel kunnen artsen een intraveneus pyelogram uitvoeren. Dit is een test die op een röntgenfoto lijkt waarbij artsen een kleurstof gebruiken om de stenen te lokaliseren. Ze kunnen ook echografieën voorschrijven.

In de dagen vóór lithotripsie moet de patiënt mogelijk met het gebruik van bepaalde medicijnen stoppen. In het bijzonder met anticoagulantia, omdat ze bij het verdrijven van de stenen het risico op bloedingen verhogen.

Algemene anesthesie is niet altijd nodig. Er zijn zelfs er veel gelegenheden waarbij artsen deze procedure poliklinisch onder lokale of regionale anesthesie uitvoeren. Een aantal patiënten blijft echter in het ziekenhuis om de mogelijkheid van complicaties te controleren.

Hoe verloopt de procedure?

De twee soorten lithotripsie zijn vergelijkbaar, maar hebben belangrijke verschillen. Bij beide ligt de patiënt meestal, met of zonder verdoving. De procedure zelf is niet pijnlijk, maar het verwijderen van de fragmenten wel.

Een aantal fragmenten kan een verstopping in de urinewegen veroorzaken. In deze gevallen is het noodzakelijk om een endoscopie via de urineleider uit te voeren om deze te verwijderen. Het is bovendien vermeldenswaard dat, hoewel minder vaak, bloedingen, koorts of zelfs infectie kunnen optreden.

Het grote verschil om in gedachten te houden is dat bij laser lithotripsy een endoscoop via de urinewegen van de patiënt moet worden ingebracht. Dit kan ongemakkelijker en onaangenamer zijn.

Herstel na een niersteenvergruizing

Na de procedure moet de patiënt meestal minimaal een uur in het ziekenhuis rusten. Deze tijd kan worden verlengd als er anesthesie is gebruikt. Het is noodzakelijk om te controleren of de persoon stabiel is en dat er geen complicaties zijn.

Als artsen in de volgende dagen shock wave lithotripsy hebben gebruikt, dan kan de patiënt weer aan het werk. Wanneer uitgevoerd met een laser, dan is het herstel langzamer. Dit komt omdat de procedure met de endoscoop invasief is.

Zoals hierboven vermeld, zal na de procedure waarschijnlijk pijn of bloed in de urine optreden. Hematomen in de huid, in het gebied waar de schokgolven een impact hebben gehad, komen ook vaak voor. Het is daarom aan te raden om te rusten, pijnstillers te nemen en bij eventuele problemen of waarschuwingssignalen te overleggen.

Levensstijl en preventie

De waarheid is dat nierstenen door meerdere factoren kunnen worden veroorzaakt. Bepaalde factoren beïnvloeden het verschijnen ervan. De incidentie van nierstenen is zeer hoog.

Een van de gewoonten die kunnen helpen om het verschijnen te verminderen, is om meer vloeistoffen te drinken. Daarnaast moeten mensen die er vaak last van hebben, proberen om hun voedingskenmerken te veranderen.

Zo adviseren artsen bijvoorbeeld om minder dierlijke eiwitten te eten en natrium te beperken. In ieder geval is het aan de arts om op basis van elke patiënt en de oorzaken van de stenen een aanbeveling te doen.