Wanneer wordt vitamine K voorgeschreven?

Vitamine K is een in vet oplosbare vitamine en een essentiële voedingsstof die een belangrijke rol speelt in het bloed en is een voorloper van stollingsfactoren. Dit is een stof die, net als elke andere vitamines, in kleine hoeveelheden nodig is voor de goede werking en ontwikkeling van het lichaam.

Deze vitamine wordt door het lichaam in kleine hoeveelheden opgeslagen. Die voorraad kan echter snel verbruikt worden, daarom moet je het regelmatig consumeren. Het lichaam kan echter ook kleine hoeveelheden recyclen voor hergebruik.

Wat doet deze vitamine?

Vitamine K speelt een rol bij de productie van eiwitten, de zogenaamde ‘stollingsfactoren’. Vanwege deze belangrijke rol kan het niet voldoende eten ervan ernstige gevolgen hebben, zoals bloedingen.

Ook lijkt vitamine K een rol te spelen bij de goede ontwikkeling van weefsels en botten. Dat is de reden waarom er niet genoeg binnenkrijgen van deze vitamine problemen kan veroorzaken met de botontwikkeling.

Vormen van vitamine K

Er bestaan verschillende vormen van vitamine K, wat officieel fylochinon heet. Hieronder zullen de we de drie belangrijkste vormen van vitamine K nader toelichten.

Phylloquinone of vitamine K1: dit is de vorm van vitamine K die van nature voorkomt in groene bladgroentes. Je kunt het dus via je dieet binnenkrijgen en deze vorm levert dan ook 90% van de vitamine K uit een westers voedingspatroon.

Menaquinone of vitamine K2 : dit is de vitamine die door bepaalde darmflora-bacteriën geproduceerd wordt. Het wordt  in kleine hoeveelheden geproduceerd en opgenomen door het lichaam.

Menadione of vitamine K3: dit wordt synthetisch geproduceerd en wordt door artsen soms als supplement voorgeschreven. Er zijn diverse opties beschikbaar, onder andere in capsules en als pillen maar ook als injectie.

Voedingsmiddelen rijk aan vitamine K

Groene bladgroenten zijn een van de rijkste bronnen van deze vitamine. Over het algemeen zorgt het eten van een gevarieerd en uitgebalanceerd dieet er meestal voor dat je genoeg van deze vitamine krijgt.

Dit komt omdat je lichaam het slechts in kleine hoeveelheden nodig heeft. Je kunt het vinden in onder meer:

• groene bladgroenten, zoals spinazie, broccoli of sla
• sommige soorten fruit, zoals vijgen
• vlees
• kaas
• sojasaus
• eieren

Vitamine K-tekort

Vanwege het feit dat mensen niet veel van deze vitamine nodig hebben, is het tekort zeldzaam. Het kan echter in bepaalde gevallen wel voorkomen. Dit is bijvoorbeeld soms het geval bij pasgeborenen, die daardoor mogelijk bloedingsproblemen hebben.

Dit tekort bij pasgeborenen is te wijten aan het feit dat deze vitamine niet gemakkelijk door de placenta binnenkomt. Daarom hebben baby’s bij hun geboorte slechts een kleine voorraad vitamine K. Ook bevat moedermelk geen grote hoeveelheden voedingsstoffen.

Bovendien is de darmflora van baby’s nog niet volledig ontwikkeld en daarom hebben ze nog geen bacteriën die deze vitamine in voldoende mate kunnen synthetiseren. Artsen vullen dit tekort meestal aan door een injectie met deze vitamine te geven.

Aan de andere kant kunnen ziekten zoals cystic fibrose, coeliakie of Short Bowel Syndroom (SBS) een tekort veroorzaken. Dit komt omdat dergelijke aandoeningen intestinale absorptiestoornissen veroorzaken die de hoeveelheid vitamine K die wordt opgenomen verminderen.

Ook kan de behandeling met bepaalde geneesmiddelen zoals anti-convulsiva of bepaalde antibiotica tot een tekort leiden. Een ernstig tekort kan leiden tot blauwe plekken en bloedingen veroorzaakt door slechte bloedstolling. In het ergste geval kan dit leiden tot gevaarlijke inwendige bloedingen.

Wanneer artsen supplementen aanbevelen

De inname van bloedverdunners kan vitamine K-supplementen vereisen. Door het slikken van een multi-vitamine kan je de inname van deze vitamine verhogen. Er zijn echter ook specifieke vitamine K-supplementen. Je kunt deze vitamine ook vaak vinden in combinatie met andere voedingsstoffen zoals calcium en vitamine D.

Dit is de meest gebruikelijke manier om deze voedingsstof toe te dienen aan patiënten die deze nodig hebben. De vitamine kan echter ook worden toegediend via een intramusculaire injectie.

Dit is zoals we al aangaven de meest gekozen toedieningsmethode voor pasgeborenen. Het aanvullen van deze vitamine kan helpen het risico op een hersenbloeding te verminderen.

Ten slotte willen we nog wijzen op gevallen waarin anticoagulantia zoals warfarine worden toegediend. Hierbij kan een gebrek aan vitamine K zeer problematisch zijn. In dergelijke situaties zijn periodieke bloedtesten nodig om de stollingstijd te bepalen.