Waarom doet mijn onderbuik pijn?

Pijn in de onderbuik heeft verschillende mogelijke oorzaken die een medische evaluatie vereisen om de beste handelwijze te bepalen. Leer enkele van de mogelijke oorzaken in dit artikel kennen.

Geschreven en geverifieerd door de arts Mariel Mendoza.

Laatste update: 24 augustus, 2022

Als onze onderbuik pijn doet, voelen we vaak ongemak in zowel de onderbuik als het bekkengebied. De oorzaken hebben meestal te maken met de organen die zich daar bevinden, waaronder de darm, de blaas, de blindedarm en de urinebuis.

Daarnaast zijn dat de baarmoeder en de eierstokken bij vrouwen en de testikels bij mannen. Het is echter mogelijk dat de aandoening zich elders bevindt en ook in pijn in de onderbuik te voelen is. Laten we het eens nader bekijken.

De mogelijke oorzaken van pijn in de onderbuik

Er zijn in dit gebied meerdere organen aanwezig, dus er zijn verschillende mogelijke redenen waarom een onderbuik pijn kan doen. In de meeste gevallen is medisch advies noodzakelijk, want deze pijn kan een uiting zijn van een ernstige aandoening of een chirurgische oplossing vereisen. In de medische literatuur wordt dit soort pijn beschreven als buik- en bekkenpijn. Er zijn echter ook andere oorzaken die belangrijk zijn om in gedachten te houden.

Dysmenorroe of menstruatiekrampen

De term dysmenorroe verwijst naar pijn in de onderbuik die veroorzaakt wordt door de menstruatie. Menstruatiekrampen kunnen optreden vanaf 1 tot 3 dagen voor het begin van de bloeding. Het wordt beschreven als hevige pijn in de onderbuik of de benen. Soms gaat het gepaard met andere klachten zoals:

• hoofdpijn.
• misselijkheid.
• constipatie of diarree.
• een voortdurende aandrang om te plassen.

Het is meestal het hevigst in de eerste 24 uur en kan 2 tot 3 dagen na het begin van de menstruatie aanhouden. Als je menstruatiekrampen sterk intens zijn, niet verbeteren, of gepaard gaan met andere symptomen (hevig bloeden), moet je naar de huisarts of gynaecoloog gaan voor advies en behandeling.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap is een van de meest voorkomende gynaecologische noodgevallen die tot ernstige complicaties kunnen leiden. Deze term verwijst naar een zwangerschap waarbij de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder heeft geïmplanteerd. Dit innestelen van de eicel gebeurt bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap meestal in de eileiders.

Hoewel een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zich kan openbaren zonder symptomen of alleen bij het uitblijven van een menstruatie van 6 tot 7 weken, is het gebruikelijk dat de vrouw pijn in de onderbuik voelt. Op een gegeven moment gaat het meestal gepaard met bloedingen via de baarmoeder en schede.

Eierstokcysten

Cysten zijn abnormale gezwellen met vocht erin. Ze kunnen zich onder andere in de eierstokken vormen doordat de eicel niet rijpt. Als ze in grote aantallen voorkomen heet deze aandoening een eierstokcyste of polycysteuze eierstok.

Eierstokcysten kunnen pijn in de onderbuik veroorzaken als ze groot zijn. Bovendien kan een breuk optreden, die een zeer sterke pijn in de onderbuik veroorzaakt (Spaanse link). Dit komt vaker voor aan de rechterkant. Er kunnen ook bloedingen optreden als er eierstokcysten aanwezig zijn.

Ovariumtorsie

Pijn in de onderbuik die gepaard gaat met een eierstoktorsie is zeldzaam. Het hangt vaak samen met de aanwezigheid van cysten, een bekkenontsteking, of een of andere aandoening in de eileiders. Het is het gevolg van de torsie van het orgaan om zijn eigen as, waardoor de bloedstroom vermindert. De meest voorkomende klinische verschijnselen zijn onder andere:

• Pijn in de onderbuik aan de aangedane kant.
• Misselijkheid.
• Braken.

Endometriose

Endometriose is de aanwezigheid van endometriaal weefsel buiten de holte van de baarmoeder. De diagnose wordt meestal pas gesteld als er vruchtbaarheidsproblemen optreden. Meestal uit het zich met chronische pijn in de onderbuik, vooral hevig tijdens de menstruatie of ovulatie. Vaak is er ook sprake van:

• pijn bij het vrijen.
• vaginale bloedingen.
• chronische vermoeidheid.
• darmklachten.

Bekkenontsteking

Een bekkenontsteking is het gevolg van een infectie van het vrouwelijk geslachtsorgaan (baarmoeder, eileiders en eierstok) die betrokkenheid van aangrenzende bekkenorganen kan veroorzaken. Het is in de meeste gevallen een gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening. Ze kan slechts enkele dagen duren of chronisch worden.

• De symptomen doen zich meestal voor als pijn in de onderbuik, die zeer intens kan zijn.
• Het ongemak zit meestal aan beide kanten van de buik en verergert tijdens de geslachtsgemeenschap.
• Bovendien zijn er symptomen van ontsteking van de urinewegen, met in sommige gevallen een steeds terugkerende aandrang om te plassen.
• Vaginale afscheiding is meestal verkleurd en erg vies ruikend.

Urineweginfecties

Een urineweginfectie wordt veroorzaakt door bacteriën uit de darmflora die via de urinebuis in het urinewegstelsel terechtkomen. Er zijn ook andere oorzaken, maar dit is de meest voorkomende. In feite is Escherichia coli (E. Coli) bijna altijd de betrokken kiem. De symptomen zijn onder andere:

• Branderig gevoel of pijn bij het plassen.
• Donker of vies ruikende urine.
• Een gevoel van onvolledige lediging van de blaas.
• Frequent plassen en kort plassen.
• De patiënten kunnen echter ook met tussenpozen pijn in hun onderbuik voelen.
• Soms is er ook een gevoel van zwaarte in de blaas.

Diverticulitis

Divertikels zijn kleine uitstulpingen die zich vormen uit de wand van de dikke darm. Ze komen meer aan de linkerkant van het lichaam voor en kunnen ontsteken en beschadigen. Diverticulitis verwijst naar de infectie en ontsteking van een of meerdere divertikels.

• Het manifesteert zich met pijn in de onderbuik en een opgeblazen gevoel.
• Soms heeft de patiënt koorts en/of koude rillingen.
• Het gaat ook vaak gepaard met veranderingen in de ontlasting.

Een liesbreuk

Liesbreuken komen vaker bij mannen voor. Het gaat om de aanwezigheid van een massa in het liesgebied, veroorzaakt door een opening in de wand van de buikspieren.

Hierdoor steekt een deel van de darmen door deze opening naar buiten, wat vervolgens pijn in de onderbuik veroorzaakt.

Het wordt soms operatief behandeld. Het kan namelijk tot weefselsterfte en soms tot de dood leiden als er niet wordt ingegrepen.

Appendicitis

Appendicitis is ontsteking van de wormvormige appendix, ook wel de blindedarm genoemd. Het wordt veroorzaakt door een niet-specifieke infectie, meestal door bacteriën van de darmflora.

• Het manifesteert zich met pijn in de onderbuik, krampen, en een sterke intensiteit aan de rechterkant. Soms beginnen de klachten echter rond de navel.
• Het gaat meestal gepaard met koorts, misselijkheid en braken.
• Meestal moet de blinde darm operatief verwijdert worden.
• De ontwikkeling van een blindedarmontsteking verloopt meestal snel en kan leiden tot perforatie van het orgaan. Dit kan tot de dood leiden als er niet adequaat ingegrepen wordt.

Wat moet je doen als je onderbuik pijn doet?

De meeste oorzaken van pijn in de onderbuik vereisen dat je medische hulp inroept om een correcte diagnose te kunnen stellen. Van de in dit artikel besproken problemen zijn de oplossingen meestal van chirurgische aard.

Aarzel niet om hulp in te roepen als je aanhoudende pijn in de onderbuik hebt. Evalueer de begeleidende symptomen en bespreek ze met je arts om een goede diagnose te laten stellen en een snelle en goede oplossing te vinden.