Verschillen tussen farmacokinetiek en farmacodynamiek
Als het erom gaat de bijsluiter van een geneesmiddel te begrijpen, en ook de eigenschappen en de effecten die het in het lichaam teweegbrengt, is het van essentieel belang de verschillen tussen farmacokinetiek en farmacodynamiek te begrijpen. Beide termen zijn onderwerpen binnen de bredere wetenschap van de farmacologie.
De farmacologie bestudeert verschillende geneesmiddelen, waarbij ze geneesmiddelen opvat als chemische stoffen die op de een of andere manier de biochemische en fysiologische processen van het menselijk lichaam kunnen veranderen. Geneesmiddelen hebben zowel therapeutische als preventieve doeleinden.
- Farmacokinetiek is dus de studie van hoe het lichaam een geneesmiddel opneemt, verdeelt, metaboliseert en uitscheidt.
- Anderzijds is farmacodynamiek de studie van de mechanismen en effecten die een geneesmiddel teweegbrengt als het eenmaal toegediend is.
Laten we nu eens kijken naar de belangrijkste kenmerken van zowel farmacokinetiek als farmacodynamiek.
Kenmerken van farmacokinetiek
Zoals we al weten is farmacokinetiek een onderdeel van de farmacologie. Meer bepaald bestudeert ze de verschillende processen die een geneesmiddel doorloopt na toediening. Met andere woorden, we kunnen zeggen dat ze de veranderingen bestudeert die het organisme in het geneesmiddel teweegbrengt.
De processen waarop de farmacokinetiek zich richt zijn de volgende:
- Vrijgave
- Absorptie
- Distributie
- Metabolisme
- Uitscheiding via de urine en ontlasting
Vrijgave en absorptie
Werkzame stoffen worden vaak geformuleerd samen met andere bestanddelen die bepaalde farmacokinetische eigenschappen bevorderen. Daarom is het voor de werking van een werkzaam bestanddeel nodig dat het uit de formulering vrijkomt.
Na het vrijkomen begint het absorptieproces. Door dit proces slaagt het actieve bestanddeel erin het bloed te bereiken, dat het vervolgens door het hele lichaam verdeelt om de verschillende organen te bereiken.
Lees ook dit artikel:
6 risico’s van het vergruizen van medicijnen
Verdeling
Als het werkzame bestanddeel de bloedbaan bereikt en het hart het bloed pompt, verspreidt het zich door de hele circulatie. De manier waarop het bloed het geneesmiddel verdeelt kan zijn:
- Vrij.
- In associatie met plasma-eiwitten. Veel geneesmiddelen hebben binding aan bloedproteïnen nodig voor transport. Zodra ze daarvan vrijkomen, kunnen ze hun werking opwekken.
Bij distributie is het belangrijk te verwijzen naar de term biologische beschikbaarheid, die betrekking heeft op de hoeveelheid actieve stof die na toediening de bloedsomloop bereikt. Zo zal een geneesmiddel met een biologische beschikbaarheid van 20% 20 milligram beschikbaar laten voor elke 100 milligram die de patiënt inneemt om een effect teweeg te brengen.
Metabolisme en uitscheiding
Metabolisme is het geheel van chemische reacties die een geneesmiddel ondergaat om het beter oplosbaar te maken in water en de uitscheiding te vergemakkelijken. Normaal gesproken is de lever het orgaan dat voor de stofwisseling verantwoordelijk is.
Eenmaal gemetaboliseerd, en de relevante chemische omzettingen ondergaan hebbend, kunnen verschillende uitscheidingsroutes het werkzame bestanddeel elimineren. De belangrijkste route voor de uitscheiding van geneesmiddelen is de renale route, dat wil zeggen via de nieren in de vorm van urine.
Kenmerken van farmacodynamica
Er zijn veel verschillen tussen farmacokinetica en farmacodynamica. In tegenstelling tot de farmacokinetiek bestudeert de farmacodynamiek de veranderingen die de werkzame stof in het organisme teweegbrengt, niet andersom.
De farmacodynamiek bestudeert het resultaat, de intensiteit en de duur van het effect van de werkzame stof in het lichaam. Het evalueert ook het verband tussen het geneesmiddel en zijn werkingsplaats.
Wil een werkzaam bestanddeel een effect teweegbrengen, dan is het van essentieel belang dat het zich bindt aan een werkingsplaats. Normaal bevindt deze bindingsplaats zich op de plaats waar zich eiwitten, receptoren genoemd, in de celmembranen bevinden. Bij activering brengen ze een signaalweg op gang die vervolgens tot een biologische reactie leidt.
Tegelijk is het ook belangrijk het werkingsmechanisme van het geneesmiddel te begrijpen. Dit verwijst naar de manier waarop geneesmiddelen het effect in het organisme teweegbrengen wanneer het werkzame bestanddeel in contact komt met de celreceptoren.
Wellicht ben je ook geïnteresseerd in dit artikel:
Aanwijzingen voor het bewaren van medicatie
Farmacokinetiek en farmacodynamiek: Een conclusie
Concluderend zijn de verschillen tussen farmacokinetiek en farmacodynamiek vrij duidelijk als we verschillende begrippen begrijpen. Zo niet, dan kunnen we beide termen gemakkelijk verwarren en dat belemmert ons begrip van veel bijsluiters.
Als je hierover vragen hebt, kun je je arts of apotheker vragen je de verschillende processen uit te leggen. De combinatie van beide is wat uiteindelijk het therapeutische of preventieve aspect van de geneesmiddelen genereert.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Albelo, A. L. N., & Tallet, A. V. (2010). Farmacocinética y farmacodinámica, implicación en un uso más racional de los antimicrobianos. Revista Cubana de Farmacia.
- Lepe, J. A., Gil-Navarro, M. V., Santos-Rubio, M. D., Bautista, J., & Aznar, J. (2010). Evaluación farmacocinética y farmacodinámica del tratamiento con vancomicina en la bacteriemia por Staphylococcus aureus resistente a meticilina. Revista Espanola de Quimioterapia.
- Drusano, G. L., & Craig, W. A. (2000). Relevancia de la farmacocinética y farmacodinámica en la selección de antibióticos para infecciones del tracto respiratorio. Enfermedades Infecciosas y Microbiologia.
