Symptomen van endometriose en hoe je ze kunt behandelen

Endometriose is een chronische aandoening. Wanneer het zich op weinig plekken voordoet en de hoeveelheid weefsel dat buiten de baarmoederholte groeit, minimaal is, kan deze aandoening ook onopgemerkt blijven. 

Endometriose is een aandoening waarbij er weefsel buiten de baarmoeder groeit. Dit weefsel kan zich voordoen in de vorm van cysten, maar ook als gelokaliseerde knobbeltjes. Het weefsel, dat lijkt op baarmoederslijmvlies, kan groeien op de eierstokken, baarmoederbanden, blaas of darmen. Het is dus ongelooflijk belangrijk om de symptomen van endometriose vroegtijdig te herkennen. Op die manier kan het probleem zo snel mogelijk op de juiste manier worden behandeld.

Het wordt beschouwd als een van de hoofdoorzaken van onvruchtbaarheid bij vrouwen. Meer dan veertig procent van de vrouwen met endometriose heeft moeite om zwanger te raken. Hoewel het weefsel groeit waar het niet zou moeten, wordt de hormonale activiteit behouden. Tijdens de menstruatie wordt het weefsel door het lichaam weggewerkt. En dit kan problemen veroorzaken.

Soorten endometriose

Afhankelijk van de vorm en locatie kunnen er drie soorten endometriose worden vastgesteld:

• Endometriose type I: Deze vorm wordt ook wel peritoneale endometriose genoemd. Hierbij groeit het weefsel in de meest oppervlakkige delen van de eierstokken en het peritoneum. In dit geval doen er zich roodachtige laesies voor en na verloop van tijd ook kleine littekens.
• Endometriose type II:  In dit geval kunnen er kleine cysten in de eierstokken worden gevonden. Dit soort cysten worden ook wel ‘chocoladecysten’ genoemd, vanwege hoe ze eruitzien. Soms vormen ze verklevingen met nabijgelegen weefsels, zoals de eileiders en het peritoneum.
• Endometriose type III: Dit is de meest complexe vorm en heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van de vrouw. Het wordt gekenmerkt door kleine knobbeltjes in de diepste lagen van het peritoneum en de bekkenholte. Bovendien kan dit de nieren, urineleider, blaas en andere gebieden aantasten.

Oorzaken

Er is geen exacte oorzaak die verklaart waarom endometriose optreedt. Maar er bestaan wel verschillende hypothesen die proberen de oorsprong ervan te verklaren. Enkele van de meest geaccepteerde zijn:

• Metaplasie: suggereert dat het baarmoederslijmvlies andere weefsels van het bekkengebied kan vervangen.
• Transplantatie: wijst op de mogelijkheid dat er delen van het endometrium via de bloedvaten en lymfevaten worden verplaatst. Deze delen worden dan op andere plekken in het lichaam geïmplanteerd.
• Retrograde menstruatie: vindt plaats wanneer menstruatiebloed en kleine stukjes van het baarmoederslijmvlies via de eileiders terugvloeien naar de bekkenholte. Dit hoort uit het lichaam te worden gedreven tijdens de menstruatie. Het weefsel wordt gedeponeerd in de bekkenorganen en groeit.

Risicofactoren

De bovenstaande theorieën zijn aanvaard als mogelijke oorzaken. Er bestaan echter ook andere risicofactoren die geassocieerd worden met endometriose.

• Genetische aanleg
• Familiegeschiedenis
• Al op zeer jonge leeftijd ongesteld worden
• Frequente menstruatie die zeven dagen of langer aanhoudt
• Anatomische veranderingen in het genitale gebied
• Voorafgaande operatie aan de baarmoeder
• Geen kinderen hebben

Symptomen van endometriose

Moeilijk of niet zwanger kunnen raken is een van de voornaamste symptomen van endometriose.

Door de hormonale onevenwichtigheid waarmee het gepaard gaat, kan het echter ook leiden tot problemen zoals:

• Pijn
  • Buikpijn, zowel voor als na de menstruatie
  • Krampen die zich gedurende één of twee weken voor en na de menstruatie voordoen
  • Tijdens en na de seks
  • In de onderrug
  • In relatie tot de stoelgang
• Lange menstruatie
• Tussentijds bloedverlies

Diagnose van endometriose

Wanneer een arts op basis van de symptomen vermoedt dat er sprake is van endometriose zal hij in eerste instantie een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Vervolgens kan hij zijn vermoeden bevestigen door middel van onderzoeken. Voorbeelden hiervan zijn een transvaginale echografie, een MRI of een laparoscopie van het bekken.

Behandeling

Er bestaan verschillende manieren om endometriose te behandelen. Van conservatief tot operatief. De uiteindelijke keuze is afhankelijk van bepaalde factoren. Bijvoorbeeld de leeftijd, de wens van de patiënt om zwanger te worden, de symptomen en de ernst ervan. Maar ook de locatie en de mate waarin het zich heeft uitgebreid.

Het doel van de behandeling is om de symptomen van endometriose te verlichten. Daarnaast probeert men de laesies te verwijderen en de vruchtbaarheid van de vrouw te herstellen (als zij dit graag wil).

Behandeling van endometriose kan ook medicatie omvatten. Denk hierbij aan reguliere pijnstillers, anticonceptiepillen, progesteron injecties of progesteron capsules of gespecialiseerde medicatie. Een operatie wordt meestal alleen uitgevoerd in de ernstigste gevallen.

Naast de behandeling is het belangrijk dat de patiënt haar eetgewoonten verbetert. Ook lichaamsbeweging en  bepaalde oefeningen om te ontspannen kunnen helpen. Hoewel dit het probleem niet zal genezen, zal het wel helpen om de symptomen van endometriose onder controle te houden.