Pancreascysten: oorzaken, symptomen en behandeling

Pancreascysten zijn een zeldzame aandoening, en zijn asymptomatisch. Ze worden in veel gevallen bij toeval gediagnosticeerd.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Leonardo Biolatto.

Geschreven door Luis Rodolfo Rojas Gonzalez

Laatste update: 27 oktober, 2022

De alvleesklier is een klier die achter de maag ligt en als belangrijkste functie heeft het aanmaken van hormonen die te maken hebben met de glucosemetabolisme. Hij geeft ook enzymen af die betrokken zijn bij de spijsvertering. Hij kan worden aangetast door verschillende pathologieën die zijn functie veranderen, zoals pancreascysten.

Een pancreascyste is een gesloten holte gevuld met vloeistof die bedekt is met epitheelcellen. Ze kunnen zich overal in de alvleesklier bevinden en bestaan uit verschillende soorten weefsel. Bovendien is het belangrijk op te merken dat ze zich ofwel op de alvleesklier zelf, ofwel in het orgaan kunnen bevinden.

Gelukkig zijn de meeste goedaardig en bevatten ze geen kankercellen. Een klein percentage wordt echter kwaadaardig.

Soorten pancreascysten

Pancreascysten kan men verdelen in twee hoofdgroepen: pseudocysten en cysten op zich. Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat de eerste niet bedekt zijn met epitheelcellen. In plaats daarvan hebben ze een laag fibreus weefsel eromheen.

Pancreatische pseudocysten zijn de meest voorkomende tumoren in de alvleesklier, die volgens sommige statistieken (Spaanse link) in 90% van de gevallen voorkomen. De overige 10% is verdeeld over de verschillende soorten pancreascysten:

• Sereus cystadenoom. Dit is een goedaardige tumor, en dus is de kans op kanker erg klein. Hij kan echter groter worden, andere organen samendrukken en buikpijn veroorzaken.
• Slijmerig cystadenoom. Dit is een cyste die zeer vaak voorkomt in het uiteinde van de alvleesklier. Hij kan kwaadaardig worden, dus moet hij goed gevolgd worden.
• Papillaire cystische tumor. Ook bekend als Frantz tumor, is dit een neoplasma dat meestal jonge vrouwen treft en een geringe kans heeft om kanker te worden. Het wordt meestal gevonden in het staartgedeelte van de alvleesklier.
• Intraductaal papillair mucineus neoplasma. Deze tumor bevindt zich in het hoofdkanaal van de alvleesklier, waardoor het in veel gevallen verstopt raakt. Het neoplasma kan zowel precancereus als kankerachtig zijn.

Symptomen

De meeste mensen met pancreascysten zijn asymptomatisch, dus hun diagnose wordt meestal bij toeval gesteld. De symptomen die optreden zijn aspecifiek en zijn meestal te wijten aan de compressie van andere organen. In dit verband zijn enkele bijbehorende verschijnselen:

• Misselijkheid en braken.
• Aanhoudende pijn in de bovenbuik.
• Geelzucht of gelige kleur van huid en slijmvliezen.
• Voelbare massa in de bovenbuik.

Het intraductale papillaire mucineuze neoplasma kan op zijn beurt ook symptomen opwekken die lijken op die van chronische of acute pancreatitis. Daarnaast kunnen andere symptomen optreden naarmate de ziekte vordert, zoals gewichtsverlies, dyspepsie en anorexia. Sommige mensen ontwikkelen zelfs diabetes mellitus.

Wat kan de oorzaak zijn?

Pancreascysten hebben meestal geen specifieke oorzaak. Pseudocysten kunnen verband houden met pancreatitis of een ander ontstekingsproces van de klier. Dit komt doordat spijsverteringsenzymen, zoals amylase, geactiveerd worden en de alvleesklier irriteren.

Anderzijds kan men tumoren ook in verband brengen met zeldzamere genetische pathologieën, zoals polycysteuze nierziekte of de ziekte van von Hippel-Lindau. Uit onderzoek (Engelse link) is zelfs gebleken dat 47% van de mensen met deze laatste ziekte pancreascysten had.

Diagnose

De diagnose van pancreascysten komt in veel gevallen bij toeval aan het licht. Over het algemeen is het gebruikelijk om de verandering te ontdekken wanneer beeldvormende tests worden uitgevoerd terwijl naar andere pathologieën wordt gezocht.

Als de cyste eenmaal is ontdekt, moet de specialist andere tests aanbevelen om de kenmerken te bestuderen. Bovendien zullen deze hem/haar in staat stellen het beste therapeutische gedrag te bepalen.

Enkele van de nuttigste tests zijn de volgende:

• Magnetische resonantie beeldvorming.
• Computertomografie.
• Abdominale echografie.
• Endoscopische echografie.
• Magnetische resonantie cholangiopancreatografie.
• Endoscopische retrograde cholangiopancreatografie (ERCP).

Magnetische resonantie beeldvorming is een van de beeldvormende tests die de meeste informatie biedt, omdat het kleine cysten en veranderingen opspoort die wijzen op kwaadaardigheid. Endoscopische echografie en ERCP zijn nuttig om onderscheid te maken tussen kwaadaardige en goedaardige tumoren, omdat artsen daarmee monsters kunnen nemen voor biopten.

Behandeling van pancreascysten

De behandeling van een pancreascyste hangt af van de grootte, de symptomen die het veroorzaakt en de mogelijkheid van kwaadaardigheid. De meeste pseudocysten verdwijnen vanzelf, dus de aanpak is medische follow-up.

Drainage kan nodig zijn als de cyste erg groot is of symptomen veroorzaakt die hinderlijk zijn voor de patiënt. Drainage van pancreascysten kan endoscopisch, laparoscopisch of via het huidoppervlak worden uitgevoerd.

Chirurgische resectie van de tumor heeft altijd de voorkeur bij grote cysten en ook bij cysten met een duidelijk risico op maligniteit. Alle cystecellen moet de chirurg tijdens de operatie verwijderen om herval te voorkomen. In het geval van kwaadaardige tumoren kan ook chemotherapie nuttig zijn.

Een pathologie met een gunstige prognose

De prognose van pancreascysten en pseudocysten is in de meeste gevallen positief. Laten we niet vergeten dat dit pathologieën zijn die meestal goedaardig zijn en vanzelf verdwijnen. Bovendien zijn complicaties, zoals een cystebreuk en portale hypertensie, zeer zeldzaam.

Als bij jou een pancreascyste wordt vastgesteld, is het eerste wat je moet doen rustig blijven. Het is een heel eenvoudige aandoening om te behandelen en is meestal niet levensbedreigend.