Oorzaken en behandelingen voor epidermale cysten

Epidermale cysten zijn knobbeltjes op de huid. Ze komen vaak voor, maar vormen geen gezondheidsrisico en geven weinig klachten. Wat is de oorzaak dat ze ontstaan? Lees verder om erachter te komen.

Epidermale cysten zijn kleine, goedaardige knobbeltjes op de huid. Hun locatie varieert, maar ze verschijnen voornamelijk op het gezicht, de nek en de romp.

Dit soort cysten groeit langzaam en is zelden pijnlijk. Ze veroorzaken slechts in uitzonderlijke gevallen ongemak en daarom hoeven ze niet behandeld te worden. In dit artikel vertellen we meer over de belangrijkste oorzaken en daarna gaan we in op de beschikbare behandelingen voor deze lelijke plekken op de huid.

Wat veroorzaakt epidermale cysten?

De epidermis, de meest oppervlakkige laag van de huid, bestaat uit een dun oppervlak dat cellen beschermt die voortdurend veranderen. In de meeste gevallen ontwikkelen epidermale cysten zich wanneer cellen in de epidermis niet goed worden afgestoten en zich in plaats daarvan blijven vermenigvuldigen.

Ze kunnen zelfs dieper in de huid zitten. Een andere oorzaak van hun verschijnen is een huidlaesie of irritatie van het meest oppervlakkige deel van een haarzakje.

De wanden van dit soort cyste worden gevormd door de cellen van de epidermis en keratine scheidt zich vervolgens af in de cyste. Op die manier kan schade aan een haarfollikel of talgklier in de huid vervolgens leiden tot een abnormale groei van epidermale cellen.

Symptomen van epidermale cysten

Epidermale cysten manifesteren zich niet met te veel symptomen (Engelse link), maar ze hebben wel enkele duidelijke kenmerken, zoals:

• Een zichtbare kleine, ronde bult onder de huid van het gezicht, de nek of de romp.
• De centrale opening van de cyste wordt geblokkeerd door een zwarte mee-eter.
• Het gebied van de huid kan rood worden als de cyste geïnfecteerd of ontstoken raakt en er sprake van verhoogde gevoeligheid en een ontsteking.
• Er kan een dikke, gele, stinkende vloeistof (pus) uit lopen bij het openen ervan.

BQ Als huidcellen niet normaal afstoten, kan er een epidermoïde cyste ontstaan.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

De meeste epidermale cysten leiden niet tot verdere gezondheidsproblemen en hebben geen behandeling nodig. Zoek onmiddellijk hulp als je de volgende kenmerken opmerkt:
Snelle groei van de bult.

• De bult is opengebarsten en dit leidt tot pijn of andere tekenen van infectie.
• De epidermoïde cyste nestelt zich in een gebied dat altijd geïrriteerd is.
• Het veroorzaakt ongemak vanwege esthetische redenen.
• Het bevindt zich op een ongebruikelijk deel van het lichaam, zoals de vingers.
• Als er sprake is van koorts.

Risicofactoren voor epidermale cysten

Iedereen kan een of meerdere epidermale cysten ontwikkelen, maar de puberteit kan het uiterlijk van deze bulten beïnvloeden (Engelse link). Mannen hebben meer aanleg om ze te ontwikkelen. Dat geldt ook voor mensen met:

• het Gardner-syndroom.
• het basaalcel-naevus-syndroom.
• pachyonychia congenita type II.

Mogelijke complicaties

Er treden niet vaak complicaties door epidermoide cysten op. In de zeldzame gevallen waarbij dit wel het geval is kunnen de volgende problemen zich voordoen:

• Ontsteking.
• Pijnlijke infectie en abcessen.
• Het opengaan van de bult, veroorzaakt door trauma of door een bacteriële infectie veroorzaakt door Staphylococcus aureus, Escherichia coli en groep A Streptococcus.
• Huidkanker. Een studie toont aan dat 1% van de cysten een kwaadaardige transformatie ondergaat tot basaalcelcarcinoom of plaveiselcelcarcinoom (Engelse link).

Diagnose van epidermale cysten

Artsen zouden een diagnose moeten kunnen stellen door simpelweg de cyste te bekijken en vervolgens te evalueren. Het lijkt op een verstopte talgklier, maar ze zijn niet te wijten aan dezelfde pathologie.

De oorzaak van epidermale cysten is schade aan de haarzakjes of de buitenste laag van de huid. Een arts zal dus een biopsie aanvragen om andere aandoeningen uit te sluiten als ze de situatie niet vertrouwen.

Differentiële diagnose

Er zijn verschillende aandoeningen die sterk lijken op deze vorm van cysten. Enkele van de vergelijkbare problemen die overwogen moeten worden bij het stellen van de diagnose zijn onder andere:

• Dermoid cysten
• Lipomen
• Pseudocysten van acne
• Myxoid pseudocysten

De behandeling van epidermale cysten

Epidermale cysten hebben meestal geen behandeling nodig, alleen als ze om een of andere reden ongemak veroorzaken. Denk hierbij onder andere aan:

• de locatie op het lichaam.
• esthetische redenen.
• het herhaaldelijk optreden van infecties.

Hieronder zullen we ingaan op de belangrijkste therapeutische opties die beschikbaar zijn op het moment dat de patiënt en de arts samen tot de conclusie komen dat ingrijpen noodzakelijk of wenselijk is.

Incisie en drainage

Incisie-drainage is een van de eerste keuze behandelingen voor epidermale cysten. Deze behandeling bestaat om te beginnen uit het maken van een snee in de cyste (Engelse link).

Vervolgens oefenen ze een lichte handmatige druk uit om de vloeistof eruit te persen. Deze procedure is snel en gemakkelijk, maar de cyste kan na verloop van tijd terugkeren als de arts het niet goed doet.

Ze moeten bovendien weten dat het nodig is om de inhoud van de gehele cyste te extraheren. Dat geldt ook voor de celwand van de cyste. Anders zal de cyste zich na verloop van tijd opnieuw vormen.

Kleine chirurgische ingreep

Voor deze behandeling is een specialist nodig die de hele cyste kan verwijderen, inclusief de cellen van de wand van de cyste. Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Medical Sciences (Engelse link) beschrijft het belang van het weghalen van de gehele celwand van de cyste om de kans op herhaling van het ontstaan van een bult te verminderen.

Een patiënt die deze procedure ondergaat, zal waarschijnlijk een paar dagen later moeten terugkeren om de hechting te laten verwijderen. Deze ingreep is klein, maar voorkomt hergroei in hetzelfde gebied.

In de gevallen waarin er sprake is van een ontsteking of infectie van de cyste moet een arts de daarbij noodzakelijke behandeling uitvoeren en vervolgens een operatie plannen.

Behandeling met medicatie

Een andere behandeling bestaat uit het injecteren van een corticosteroïd in het cyste-gebied. Hiervoor kan de arts kiezen als er sprake is van een grote zwelling of ontsteking (Engelse link).

Antibiotica

Er zijn situaties waarbij de aanwezigheid van een grote infectie duidelijk is. In dat geval zal een arts in eerste instantie een orale antibioticabehandeling voorschrijven. Ze zullen andere therapeutische opties evalueren zodra de infectie afneemt.

Een tumor is niet per se kwaadaardig

Epidermale cysten zijn eigenlijk goedaardige huidtumoren. In feite komen ze heel vaak voor en hebben ze meestal geen medische behandeling nodig, zolang er geen vervelende klachten zijn. Probeer ze niet zelf te verwijderen om infectie en verdere complicaties te voorkomen.