Narcistische persoonlijkheidsstoornis

Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben vaak weinig emotioneel inlevingsvermogen. Ze zijn ook niet erg tolerant tegenover kritiek en hebben last van persoonlijke problemen.

Narcistische persoonlijkheidsstoornis is een mentale aandoening die ervoor zorgt dat de persoon een overdreven gevoel van egocentrisme en weinig empathie voor anderen heeft. Meestal denkt diegene dat hij of zij een speciale behandeling verdient en heeft hij of zij een extreme behoefte om in het middelpunt van de belangstelling te staan.

Mensen die aan deze aandoening lijden, hebben vaak tekortkomingen op interpersoonlijk gebied, omdat ze al hun aandacht op zichzelf richten en zich niet bezighouden met wat er met anderen gebeurt. Vaak willen ze alleen maar mensen om zich heen hebben die hen voortdurend complimenten geven.

Achter het masker van extreme zekerheid gaat echter een fragiel gevoel van eigenwaarde schuil, dat met de minste kritiek al kan worden aangetast. Hierdoor hebben ze de neiging om makkelijk depressief te raken, omdat ze zich ongelukkig en teleurgesteld voelen als ze niet aan hun eigen verwachtingen voldoen.

Ook voelen ze zich vaak niet tevreden over hun relaties, omdat ze voortdurend mensen met zichzelf vergelijken. Er is tenslotte niemand die zo geweldig is als zijzelf.

Wat zijn de oorzaken van deze stoornis en hoe kan je het herkennen? In dit artikel zullen we je laten zien welke factoren de oorzaak van de aandoening kunnen zijn en welke signalen je kunnen helpen om het te herkennen.

Oorzaken van narcistische persoonlijkheidsstoornis

Net als bij andere psychische stoornissen is er geen duidelijke oorzaak voor een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Deskundigen geloven echter dat het een resultaat is van een combinatie van neurobiologische, genetische en omgevingsfactoren. Iemand heeft dus een hoog risico om hieraan te lijden wanneer:

• hij of zij een slechte relatie met de familie heeft, als gevolg van overmatige toewijding of juist overmatige kritiek.
• hij of zij veranderingen ondergaat in de cerebrale verbindingen van gedrag en denken.
• één van zijn of haar ouders of naaste familieleden deze ziekte hebben.
• hij of zij overmatig wordt geprezen voor zijn of haar uiterlijk of capaciteiten.

Symptomen van narcistische persoonlijkheidsstoornis

Er zijn veel tekenen die kunnen helpen om een narcistische persoonlijkheidsstoornis te herkennen, en ook om de ernst van de stoornis te bepalen.

Vaak overdrijft de persoon die er last van heeft zijn of haar talenten en ziet hij of zij anderen als minderwaardig. Daarnaast zijn er nog andere symptomen, zoals:

• een overdreven gevoel van arrogantie.
• de constante behoefte om bewonderd of geprezen te worden.
• het verwachten van erkenning van zijn of haar superioriteit, zelfs als zijn of haar prestaties dit niet laten zien.
• overdrijving van zijn of haar prestaties en talenten.
• zorgen over zijn of haar toekomstige successen en het vinden van een perfecte of geïdealiseerde partner.
• een gevoel van superioriteit ten opzichte van anderen en de noodzaak om zichzelf met anderen te vergelijken.
• het verlangen om alleen in de buurt te zijn van mensen die net zo geweldig zijn als hij of zij zichzelf vindt.
• de neiging om elk gesprek te domineren.
• het verwachten van bijzondere gunsten.
• het profiteren van anderen voor zijn of haar eigen voordeel, vaak met een oprechte minachting voor hun behoeften of gevoelens.
• een gebrek aan emotionele empathie.
• jaloers zijn op anderen en de overtuiging dat anderen jaloers op hen zijn.
• arrogant of verwaand gedrag.
• waanideeën van grootsheid.
• het beste van alles willen hebben.

Ook hebben mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis weinig tolerantie voor kritiek en moeite met elke situatie waarin zij wel kritiek krijgen. Als gevolg daarvan vertonen ze ook andere symptomen, zoals:

• ongeduld en boosheid.
• problemen met sociale interacties.
• geen respect tonen voor en slechte behandeling van anderen om de indruk te wekken dat ze superieur zijn.
• moeite met het reguleren van hun emoties en gedrag.
• depressie of angst veroorzaakt door onvolmaaktheid.
• gevoelens van onzekerheid, schaamte en vernedering.
• onvermogen om met stress om te gaan.
• zich niet aan kunnen passen aan veranderingen.

Diagnose

De diagnose van een narcistische persoonlijkheidsstoornis is vaak ingewikkeld. Veel van de symptomen zijn namelijk vergelijkbaar met die van andere stoornissen. Bovendien kan er meer dan één persoonlijkheidsstoornis tegelijk worden gediagnosticeerd.

Om deze psychische stoornis te bevestigen, gebruiken deskundigen de criteria van het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DMS-5). Daarnaast doen ze ook een lichamelijk onderzoek en een intensieve psychologische evaluatie.

Behandeling

Helaas is het voor iemand met deze aandoening vaak erg moeilijk om toegang te krijgen tot een behandeling, laat staan om deze vervolgens te accepteren.

Door hun egocentrisch gedrag en de overtuiging dat ze perfect zijn, zullen ze meestal niet eens accepteren dat ze een probleem hebben. Daarom zullen ze hulp vaak ook niet aannemen.

Als ze de diagnose krijgen en toch besluiten om naar therapie te gaan, zal de therapeut verschillende sessies cognitieve gedragstherapie adviseren. Over het algemeen zijn de doelstellingen hiervan als volgt:

• betere relaties met anderen leren aangaan.
• de oorzaken van hun gedrag te begrijpen.
• hun vermogen om in groepen te functioneren te verbeteren.
• de capaciteiten die ze nodig hebben om kritiek en falen te kunnen tolereren te leren herkennen en accepteren.
• het verbeteren van hun vermogen om hun gevoelens te herkennen en te beheersen.
• het verlangen los te laten om onbereikbare doelen te behalen.
• hun oprechte gevoel van eigenwaarde verbeteren.
• de stressvolle momenten onder controle te houden.

Medicatie

Er zijn geen specifieke medicijnen om een narcistische persoonlijkheidsstoornis te genezen. Een arts kan echter voorstellen om anxiolytica of antidepressiva te gebruiken om de symptomen van angst en depressie onder controle te houden.

Tot slot is het goed om te vermelden dat de aandoening in de loop van de jaren kan verergeren. Dit hangt echter af van de oorzaak en de levensstijl van de persoon. Men kan echter veel verbetering zien als iemand gezonde relaties heeft en onder behandeling blijft. De behandeling is dus de sleutel.