Leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Maculadegeneratie komt vaak voor bij mensen boven de vijftig jaar. Deze aandoening is zeer zeldzaam onder jongeren en deskundigen proberen nog steeds de oorzaken ervan te achterhalen. Ze weten wel dat bepaalde risicofactoren een essentiële rol spelen.

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie is een oogaandoening die wordt gekenmerkt door progressief acuut en centraal gezichtsverlies. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om fijne details te kunnen zien, en om te lezen.

Deze aandoening wordt leeftijdsgebonden maculadegeneratie genoemd, omdat het aanzienlijk vaker voorkomt bij mensen boven de 50 jaar. Normaal gesproken verloopt het proces langzaam, maar soms gaat het sneller.

Op dit moment vinden er verschillende onderzoeken plaats om leeftijdsgebonden maculadegeneratie te herstellen. Daarnaast is er vooruitgang geboekt in het genetisch begrijpen van de ziekte. Er zijn ook veelbelovende onderzoeken gaande als het gaat om de transplantatie van gezonde cellen, om het probleem te corrigeren.

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie?

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie heeft met name te maken met een probleem met het netvlies. Dit weefsel is gevoelig voor licht en bevindt zich aan de onderkant van het oog. Het heeft als functie om licht en beelden om te zetten in elektrische impulsen, die dan worden doorgegeven aan de hersenen.

De macula bevindt zich in het midden van het netvlies. Het is een gele vlek, die als functie heeft om de fijnste details die we zien te onderscheiden. Bij deze aandoening verslechtert het centrale zicht, maar het perifere zicht blijft hetzelfde.

Deze ziekte komt vaker voor bij mensen die roken en ook bij mensen met overgewicht. Bovendien komt het vaker voor bij mensen die lijden aan de volgende aandoeningen:

• hypertensie
• hoog cholesterolgehalte
• diabetes

Soorten maculadegeneratie

Er zijn twee verschillende soorten leeftijdsgebonden maculadegeneratie te onderscheiden: nat en droog. Hieronder zullen we de verschillen tussen deze twee vormen bespreken.

Natte maculadegeneratie treedt op wanneer de bloedvaten onder het netvlies abnormaal groeien. Dergelijke bloedvaten zijn kwetsbaar en hebben de neiging om bloed en vocht door te laten. Dit alles zorgt ervoor dat de macula uit zijn normale positie omhoog komt. Dit beschadigt op zijn beurt de macula en deze zal snel worden aangetast.

Het natte soort is de ernstigste soort maculadegeneratie maar komt gelukkig minder vaak voor. Een van de eerste symptomen is het zien van rechte lijnen alsof ze golvend zijn.

Droge maculadegeneratie is de meest voorkomende vorm van deze pathologie. Het treedt op wanneer de cellen van de macula, die gevoelig zijn voor licht, beginnen te verslechteren. Het zicht wordt wazig en het wordt steeds moeilijker om te zien wat er zich recht voor je bevindt. Het ontwikkelt zich in drie fasen:

• Vroege maculadegeneratie. In het begin zal iemand geen symptomen ervaren. Bij het onderzoeken van het netvlies zal de arts echter gele afzettingen opmerken.
• Overgangsvorm van maculadegeneratie. Bij deze vorm zal de patiënt meerdere of grote gele afzettingen hebben. Patiënten kunnen wazig zicht hebben, of ze kunnen meer licht nodig hebben om te kunnen lezen.
• Geavanceerde maculadegeneratie. In dit stadium zijn er veel gele afzettingen en zal er ook sprake zijn van cel- en weefselaantasting in het centrale gebied van het netvlies. Het centrale gezichtsveld van de patiënt is ondoorzichtig en wazig. Bovendien zullen ze moeite hebben met het lezen en herkennen van gezichten.

Oorzaken

Deskundigen weten nog steeds niet zeker waarom leeftijdsgebonden maculadegeneratie optreedt. Het is duidelijk dat het te maken heeft met de natuurlijke achteruitgang van het lichaam en dus gerelateerd aan het verstrijken van de tijd.

Buiten dat is er echter nog niet veel informatie. Wat we wel weten is dat er risicofactoren zijn die de kans op deze ziekte kunnen verhogen. De belangrijkste hiervan zijn:

• familiegeschiedenis
• gebruik van tabak
• voedingsfactoren zoals vetrijke diëten
• lichte huidskleur
• vrouwelijk geslacht

Diagnose en prognose

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie wordt meestal ontdekt door een oogonderzoek. Vaak omvat het onderzoek de volgende tests:

• Test van het gezichtsvermogen. Hier meet de arts het gezichtsvermogen van de patiënt op verschillende afstanden.
• Tonometrie meet de oogdruk met behulp van een speciaal apparaat.
• Pupilonderzoek. De arts doet druppels in de ogen van de patiënt om de pupil te verwijden. Vervolgens onderzoekt de arts het netvlies en de oogzenuw met een vergrootglas.
• Amslertest. Deze test gebruikt een raster met een zwarte stip in het midden. De patiënt bedekt één oog en kijkt naar een zwarte stip in het midden van het raster, om dit vervolgens te herhalen met het andere oog.

De prognose voor droge maculadegeneratie is over het algemeen positief. Meestal is het verlies van het gezichtsvermogen niet invaliderend. Aan de andere kant is er bij natte maculadegeneratie vaak wel sprake van een ernstig verlies van het gezichtsvermogen. In dit geval is de patiënt niet in staat om activiteiten uit te voeren die een visualisatie van fijne details vereisen.

Tot slot, aarzel niet om een afspraak te maken met je huisarts als je een aantal van de genoemde symptomen opmerkt. Die zal je doorverwijzen naar een oogarts voor en controle en zo nodig om de aandoening op de best mogelijke manier te behandelen.