Kun je pijnlijke herinneringen wissen?

Het is belangrijk om een manier te vinden om wat perspectief te krijgen op dat pijnlijke verleden. Hoe heftig of traumatisch een ervaring ook is, er valt bijna altijd wel een positieve les uit te halen. 

Sommige mensen maken dingen mee die getekend zijn door verdriet. Deze pijnlijke herinneringen kunnen vervolgens voorkomen dat ze een gezond en vredig leven leiden zonder angst.

Is het mogelijk om deze pijnlijke herinneringen te wissen?

Wat zijn herinneringen?

Wanneer we herinneringen vormen, houdt dit in dat onze geest onthoudt hoe een gebeurtenis of een bepaalde situatie zich in het verleden heeft voorgedaan.

Waar dienen herinneringen voor?

Over het algemeen dienen herinneringen om ons leven te organiseren.

Het leven zou vrij ingewikkeld worden als we nooit eens iets zouden onthouden of nooit een herinnering zouden vormen. Dit zou namelijk betekenen dat we alles constant opnieuw zouden moeten leren, alsof we het voor de eerste keer doen. Het zou onmogelijk zijn om een ervaring op te doen of over te brengen.

Hoe slaan de hersenen herinneringen op?

De hersenen slaan herinneringen op meerdere manieren op, waarbij ze verschillende groepen hebben voor verschillende soorten herinneringen.

Deze lijst van categorieën is echter zeer lang. Laten we daarom zeggen dat herinneringen grofweg verdeeld zijn over het:

• kortetermijn geheugen
• langetermijn geheugen
• sensorisch geheugen

Het sensorisch geheugen

Je sensorische geheugen verwijst naar herinneringen die je vormt via je zintuigen.

Deze herinneringen worden maar zeer kort opgeslagen, niet langer dan 300 milliseconden. Na die tijd verdwijnen ze volledig, tenzij ze onderdeel worden van je kortetermijngeheugen.

Kortetermijngeheugen

Nadat je hersenen een ervaring uit je sensorisch geheugen hebben geselecteerd, wordt deze opgenomen in je kortetermijngeheugen.

Dit geheugen wordt soms ook wel het ‘operationeel geheugen’ genoemd. Het kan in totaal tussen de vijf en negen elementen tegelijkertijd bevatten.

Langetermijngeheugen

Tot slot hebben we het langetermijngeheugen. Je geest maakt gebruik van dit geheugen om herinneringen voor langere tijd op te slaan. Dit is ook het geheugen dat pijnlijke herinneringen huisvest. Het langetermijngeheugen wordt onderverdeeld in het impliciet en het expliciet geheugen.

Impliciet geheugen

Dit geheugen slaat onbewuste herinneringen op en heeft te maken met het opdoen van verschillende soorten vaardigheden. Dankzij dit type geheugen kun je bepaalde activiteiten uitvoeren, zoals fietsen of autorijden.

Expliciet geheugen

Het expliciete geheugen is verbonden aan bewuste activiteiten. Er bestaan twee soorten expliciet geheugen: semantiek en episodisch.

• Semantiek verwijst naar historische of wetenschappelijke herinneringen, evenals geografische of ruimtelijke kennis. Bovendien zou iemands naam ook in dit type geheugen worden opgeslagen.
• Het episodisch geheugen is waar pijnlijke herinneringen worden opgeslagen. Hier bewaar je de verhalen over jezelf en behoud je bepaalde feiten of herinneringen aan bepaalde ervaringen. Voorbeelden van ervaringen die in het episodisch geheugen worden opgeslagen zijn onder andere:
  • je trouwdag
  • het moment waarop je je diploma krijgt
  • een gevecht
  • iets onaangenaams dat je is overkomen

Kun je pijnlijke herinneringen wissen?

Natuurlijk kunnen we niet voorkomen dat we tijdens ons leven pijnlijke gebeurtenissen meemaken. Soms is het mogelijk om die gebeurtenissen en herinneringen te verwerken en weer verder te gaan met ons leven.

Er zijn echter ook momenten waarop dit ingewikkelder kan zijn. Een gevolg hiervan is dat we te maken krijgen met depressie en posttraumatische stressstoornis. Dit kan een zeer zware last zijn om te moeten dragen.

Vanwege de manier waarop herinneringen worden opgeslagen, bepaalt de manier waarop de herinnering wordt onderbouwd of je deze kunt vergeten of niet. Hierdoor komen we onvermijdelijk uit bij de neurowetenschappen.

Onderzoek op dit gebied toont aan dat elke keer dat je een bepaalde ervaring herleeft (herinnert), deze onstabiel of kneedbaar wordt. Dit houdt in dat je er ook nieuwe informatie aan kunt toevoegen. Wanneer je de herinnering vervolgens weer terugzet op de plek waar deze is opgeslagen, wijkt deze iets af van het origineel.

Dit mechanisme geeft ons de ruimte om traumatische of pijnlijke herinneringen te wijzigen. Als gevolg kun je ook de emotie die eraan is verbonden veranderen.

Negatieve emoties

Geloof het of niet, maar psychotherapie kan je helpen om negatieve emoties te bestrijden door je te helpen de feiten die de bron zijn van je pijn te herinterpreteren. Wanneer de betekenis wordt veranderd, verandert ook het pijnlijke feit. Informatie kan worden toegevoegd of vervangen om je pijn te verminderen.

Momenteel worden er medicijnen ontwikkeld die patiënten kunnen helpen om pijnlijke herinneringen te verwerken. Stoffen die de productie van cortisol, het stresshormoon, remmen, kunnen wellicht helpen bij het oplossen van dit soort herinneringen.

De meeste theorieën die hierop gericht zijn, suggereren echter dat je de feiten moet accepteren en moet begrijpen dat je het verleden niet kunt veranderen.

Het is belangrijk om een manier te vinden om wat perspectief te krijgen op dat pijnlijke verleden. Hoe heftig of traumatisch een ervaring ook is, er valt bijna altijd wel een positieve les uit te halen.

Tot slot is het belangrijk om te vergeven. Vergeving stelt je namelijk in staat alles te overwinnen, en zodoende het verleden in het verleden achter te laten, waar het thuishoort.