Honing en baby's: een gevaarlijke combinatie

Honing en baby's gaan niet samen. Dit komt omdat dit product van nature Clostridium botulinum bevat. Dit is een bacterie waarvan de proliferatie in het nog onrijpe spijsverteringsstelsel van een pasgeborene kan leiden tot de afgifte van het neurotoxine botulinum.

Weet je waarom honing en baby’s een slechte combinatie zijn? Honing is immers met zijn onmiskenbare zoete smaak een van de gezondste en meest voedzame soorten voedsel ter wereld. Hebben onze ouders en grootouders onze fopspenen niet bevochtigd met een beetje honing om ons gelukkig te houden?

Echter wijzen wetenschappelijke studies uit dat dit is een gevaarlijke gewoonte. Artsen adviseren nu om nooit of te nimmer honing te geven aan baby’s jonger dan twaalf maanden, onder geen enkele omstandigheid.

Botulisme: de reden waarom baby’s geen honing kunnen eten

Mensen eten al duizenden jaren honing. Het is een natuurlijk en voedzaam product en de voordelen zijn meervoudig en bekend. Van het oude Egypte tot de dag van vandaag is honing altijd een ingrediënt geweest dat in allerlei recepten wordt gebruikt. Dit komt door zijn vele gunstige eigenschappen en de zoetstoffen die het bevat.

Helaas voor baby’s bevat dit natuurlijke product echter ook Clostridium botulinum. Dit is een gevaarlijke bacterie die een neurotoxine afgeeft die zeer gevaarlijk kan zijn voor baby’s jonger dan één jaar oud.

De reden voor dit gevaar is simpel: de microbiota van een baby is nog niet volgroeid en de sporen van deze bacterie kunnen zich gemakkelijk in hun darmen vermenigvuldigen. Vervolgens geven ze botulinumtoxines af. Deze gifstoffen worden momenteel beschouwd als een van de meest dodelijke stoffen die we kennen.

Dit noemen we infantiel botulisme, een type botulisme dat vooral kinderen jonger dan twaalf maanden treft en dodelijk kan zijn. Het heeft echter na hun eerste verjaardag geen slechte invloed meer op hen op dezelfde manier. Dit komt omdat hun natuurlijke afweer zich heeft ontwikkeld. Hun afweer kan dan de proliferatie van deze bacteriën voorkomen.

Honing, baby’s en botulisme

Clostridium botulinum is een bacterie die van nature ook aanwezig is in vuil. Daarom kan het aanwezig zijn in vrijwel alle soorten voedsel, zowel plantaardig als van dierlijke oorsprong.

Deze bacterie vormt sporen en kan zo sluimerend aanwezig zijn totdat hij de ideale omstandigheden vindt om zich te vermenigvuldigen en te groeien:

• Deze sporen kunnen bijvoorbeeld aanwezig in zelfgemaakte conserven, omdat ze de voorkeur geven aan zuurstofarme omgevingen.
• Over het algemeen verdragen ze echter geen zuren.
• Ook kan deze bacterie niet gedijen in oplossingen met hoge concentraties suikers. Daarom blijven de sporen meestal sluimerend aanwezig in honing, wachtend op de ideale omstandigheden om te reproduceren.

Wanneer een baby jonger dan twaalf maanden honing eet, wordt de suiker in deze nectar door hun maagsap verdund. Dit is een zuurarme omgeving waar slechts weinig zuurstof beschikbaar is. Daarom vindt de bacterie dit de ideale omgeving om te beginnen met zijn proliferatie en groei en geeft het vervolgens zijn botulinumtoxines af.

Deze gifstoffen bereiken vervolgens via de bloedstroom de neuromusculaire uiteinden. Zo kunnen ze bij zuigelingen leiden tot botulisme. Dit is een zeer gevaarlijke aandoening die onmiddellijke ziekenhuisopname vereist.

Symptomen

Zuigelingenbotulisme beïnvloedt het zenuwstelsel, zodat het zich met een breed scala aan symptomen kan presenteren. Meestal verschijnen ze ongeveer 12 tot 48 uur na contact met de bacteriën. De meestvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• langzame ademhaling of moeite met ademhalen
• constipatie
• algemene zwakte van arm- en beenspieren
• zwak huilen
• sloomheid
• een verminderde reflex
• dubbel of wazig zicht
• droge mond
• slappe oogleden
• te langzaam eten
• In extreme gevallen: verlamming van de romp, armen, benen of luchtwegen

Diagnose en behandeling

Een kinderarts zal rekening houden met de omschrijving van de symptomen zoals verstrekt door de ouders om te bepalen of het kind botulisme kan hebben. Ze zullen hoogstwaarschijnlijk een onderzoek van de ontlasting laten uitvoeren om te controleren op de aanwezigheid van botulinetoxines.

Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat zuigelingenbotulisme een onmiddellijke ziekenhuisopname vereist. Studies hebben aangetoond dat het zenuwstelsel aantast kan worden en dat het tot ademhalingsproblemen kan leiden. Om die reden is het noodzakelijk om de baby in het ziekenhuis op te nemen en constant te observeren.

Het succes van de behandeling hangt af van een vroege diagnose en tijdige toediening van vloeistof via een infuus en een tegengif. Dit laatste heeft echter vervelende bijwerkingen. In de meest ernstige gevallen kan een kind zelfs mechanische beademing of intraveneuze voeding nodig hebben.

In de meeste gevallen verdwijnt het botulisme bij kinderen na een paar weken of maanden, zolang de baby onmiddellijk wordt verzorgd. Alleen in de meest extreme gevallen kan de werking van het toxine de dood tot gevolg hebben doordat de ademhaling ernstig tekort schiet.

Is honing het enige voedsel dat botulisme bij baby’s veroorzaakt?

Honing is niet het enige voedsel dat kan leiden tot botulisme bij kinderen. Zoals we hierboven al vermeldden, worden de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor deze aandoening in feite overal in de natuur gevonden.

Het is om deze reden dat het vrij moeilijk kan zijn om de bron van de sporen te identificeren. Natuurlijk is honing niet het enige product dat sporen van botulisme kan bevatten.

Botulismebacteriën leven inderdaad in het vuil en verspreiden zich door stof dat door de lucht wordt getransporteerd. Dus een baby kan het gemakkelijk inademen.

Daarom adviseren artsen om de kleintjes niet bloot te stellen aan omgevingen waar te veel stof aanwezig is. Het is ook een goed idee om ze weg te houden van elke plek waar mensen vuil verplaatsen zoals een vuilnisbelt.

Vanwege de ernst van botulisme en omdat we geen mogelijkheden hebben om deze bacterie te elimineren, moet je alert blijven op uitbraken van deze bacterie in je buurt om besmetting en zelfs mogelijke epidemieën te voorkomen. In dit verband streeft de WHO naar veiligheid en bevordering van zowel:

• surveillance
• detectie
• risicobeoordeling
• ziektebestrijding

Zoals je kunt zien zijn gevallen van botulisme een noodsituatie en prioriteit voor de volksgezondheid, hoewel uitbraken gelukkig zeldzaam zijn. Lokale autoriteiten moeten zo snel mogelijk vaststellen of de uitbraak natuurlijk, toevallig of opzettelijk is. Dit is de enige manier om nieuwe gevallen te voorkomen en om diegenen die al ziek zijn effectief te behandelen.

Aanbevelingen

De preventieve maatregelen die worden geadviseerd door kinderartsen zijn onder andere:

• Geef nooit een kind jonger dan twaalf maanden honing.
• Deze bacterie kan ook aanwezig zijn in glucosestroop, dus geef dat niet aan baby’s.
• Vermijd blootstelling aan vuil of stof, want dit kan besmet zijn.
• Kook zelfgemaakte conserven altijd op hoge temperaturen voordat je ze aan je kindje geeft.
• Zorg voor een goede hygiëne.

Conclusie

Baby’s mogen dus nooit honing eten, want ongeacht de zoetheid, de heerlijke smaak en de goede voedingskundige eigenschappen, is het risico op botulisme zeer groot bij kinderen jonger dan één jaar. Dit komt omdat hun immuunsysteem nog niet voldoende is ontwikkeld. Daarom is het weerloos tegen de bacterie die deze ziekte veroorzaakt.

Ten slotte moet je opletten en onthouden dat honing niet de enige besmettingsbron van botulisme is. Dus volg de juiste richtlijnen wat betreft hygiëne en de aanbevelingen van deskundigen om je kleintjes gezond en veilig te houden.