Hoe artsen auto-immuunziekten behandelen

Het is moeilijk om auto-immuunziekten te behandelen omdat het complexe aandoeningen zijn waarbij het immuunsysteem gezonde cellen aanvalt. Leer hier de meestvoorkomende behandelbenaderingen.

Geschreven en geverifieerd door de dokter Diego Pereira.

Laatste update: 13 februari, 2023

Deze ziektebeelden ontstaan wanneer het immuunsysteem, dat het lichaam en al zijn organen verdedigt tegen ziekten en infecties, zich “blootgeeft” en het organisme aanvalt, waarbij het stoffen aanmaakt die bekend staan als auto-antilichamen. Het is daarom essentieel om te weten hoe artsen auto-immuunziekten behandelen.

Opgemerkt moet worden dat wanneer het immuunsysteem het lichaam aanvalt, het gezonde cellen en weefsels vernietigt. En dat doet het zonder aanwijsbare reden, maar met gevolgen die echt ernstig kunnen zijn. Volgens een publicatie (Engelse link) van het Hospital Clínic de Barcelona lijdt naar schatting 10% van de bevolking aan een van deze aandoeningen.

Maar waarom gebeurt dit? Heel eenvoudig, omdat het immuunsysteem “vergeet” welke functies het hoort te vervullen. Dus in plaats van de zieke cellen aan te vallen en de gezonde cellen te verdedigen, doet het het tegenovergestelde. Het valt uiteindelijk gezonde cellen aan, waardoor de gezondheid ernstig gevaar loopt.

Welke symptomen veroorzaken auto-immuunziekten?

Als je aan een auto-immuunziekte lijdt, moet je die levenslang behandelen, want het wordt een chronische ziekte.

Het is nog niet ontdekt waarom ze optreden. Men is tot de conclusie gekomen dat ze in veel gevallen erfelijk zijn en dat ze meer vrouwen van middelbare leeftijd treffen. Ze zijn ook heel moeilijk te voorkomen.

Deze auto-immuunziekten kunnen één of meer typen weefsels in het lichaam vernietigen. Of ze kunnen meerdere organen aantasten, waardoor hun functie sterk vermindert. Zo kunnen ze de volgende organen, weefsels of cellen ernstig aantasten:

• Bloedvaten
• Bindweefsels
• Endocriene klieren, zoals de hypofyse
• Rode bloedcellen
• De huid

Waarschuwingssymptomen

De symptomen van dit soort ziekten kunnen variëren, want er zijn er veel van. Natuurlijk zijn de symptomen niet voor iedereen hetzelfde, het is duidelijk dat elke ziekte zich anders manifesteert.

Er zijn echter gemeenschappelijke tekenen die voor deze ziekten kunnen worden ervaren. Symptomen daarentegen kunnen verward worden met die van andere aandoeningen:

• Spierpijn
• Vermoeidheid
• Koorts
• Algemene malaise
• Zwelling en roodheid
• Tintelingen of gevoelloosheid in de ledematen.
• Moeite met concentreren
• Haaruitval
• Huiduitslag

Welke auto-immuunziekten zijn er?

Auto-immuunziekten kunnen divers en zeer verschillend zijn. De bekendste zijn onder andere de volgende:

• Reumatoïde artritis (Engelse link)
• Lupus
• Type 1 diabetes
• Multiple sclerose
• Auto-immuun schildklierontsteking
• Coeliakie
• Psoriasis
• Inflammatoire darmziekte
• Ziekte van Addison
• Sjogrensyndroom
• Myasthenia gravis
• Ziekte van Graves
• Auto-immuun vasculitis
• Pernicieuze anemie

Sommige van deze ziekten kunnen vrij moeilijk te diagnosticeren zijn. Daarom is het heel belangrijk om te letten op enkele hardnekkige symptomen die ons waarschuwen dat er iets mis is in het lichaam.

Als we vermoedens hebben, is het belangrijk om onmiddellijk naar onze vertrouwde arts te gaan. Alleen een specialist kan de relevante tests voorschrijven om auto-immuunziekten te diagnosticeren en te behandelen.

Risicofactoren

Iedereen is in staat om aan een auto-immuunziekte te lijden, omdat ze geen onderscheid maken tussen welk type ziekte dan ook. Uit meerdere epidemiologische gegevens zijn echter verschillende risicofactoren vastgesteld. In die zin vergroten de volgende aandoeningen de kans om aan een auto-immuunziekte te lijden.

Vrouw zijn

Een studie (Engelse link) legt uit dat deze aanleg komt doordat het X-chromosoom (bedenk dat vrouwen er twee hebben, in tegenstelling tot mannen die er maar één hebben) een groter aantal genen bevat die te maken hebben met de aansturing van het immuunsysteem. Daarom is er een grotere kans op schade (mutaties) die deze aansturing beïnvloeden.

Gevorderde leeftijd

Volgens onderzoek (Engelse link) is het voor het ontstaan van een van deze ziekten nodig dat het organisme verschillende “regelpunten” in de ontwikkeling van de cellen van het immuunsysteem “faalt”. Met de leeftijd hebben deze mechanismen de neiging veel minder efficiënt te worden, wat het verschijnsel zou verklaren.

Afro-Amerikaans of Spaans zijn in het geval van lupus

Studies (Engelse link) suggereren dat dit het gevolg kan zijn van genetische factoren die een grotere reactiviteit van de voor de ziekte typische auto-antilichamen in de hand werken.

Het hebben van een direct familielid met een auto-immuunziekte

Als algemene regel, en volgens onderzoek (Engelse link), geldt: hoe groter het aantal familieleden met zo’n aandoening, hoe groter het risico om die te ontwikkelen. Bij sommige ziekten zijn bepaalde genetische mutaties vastgesteld.

Blootstelling aan chemicaliën en oplosmiddelen

Een studie(Engelse link) legt uit dat veel stoffen (tolueen, methanol, xyleen, arsenicum, bisfenolen, enz.) onomkeerbare moleculaire schade kunnen veroorzaken: binding aan specifieke receptoren, nucleïnezuren, vermindering van het aantal beschikbare antioxidanten en het induceren van T-cel ontregeling, onder andere.

Het consumeren van voedsel met veel vet, suikers of sterk bewerkte voedingsmiddelen

Onderzoek (Engelse link) wijst er echter op dat dit een probleem is wanneer de permeabiliteit van darmcellen voor bepaalde “giftige” verbindingen in de voeding hoog is. Dit komt vaak voor in situaties van darmdysbiose.

Blootstelling aan bacteriële of virale infecties

Het is mogelijk dat antigenen van deze micro-organismen de proliferatie van bepaalde typen B- en T-lymfocyten, die cruciaal zijn voor de ontwikkeling van auto-immuunziekten, in gang zetten, zo blijkt uit onderzoek (Engelse link).

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Helaas is er geen specifieke test om auto-immuunziekten te diagnosticeren, net zo min als dat er één manier is om ze te behandelen. De arts moet een grondig vraaggesprek voeren om de gepresenteerde symptomen te analyseren, evenals een lichamelijk onderzoek om te zoeken naar pathognomonische (specifieke) tekenen van een ziekte.

De antinucleaire antilichaamtest is een van de eerste tests die worden geïndiceerd. Deze test kan de aanwezigheid van specifieke antilichamen tegen bepaalde gezonde weefsels opsporen, maar bepaalt niet welke specifieke ziekte je hebt. Er zijn dan weer testen die specifieke antilichamen tegen bepaalde ziekten kunnen opsporen.

Hoe behandelen artsen auto-immuunziekten?

Deze ziekten hebben geen genezing, daarom worden ze chronisch. Onderzoek op dit gebied is echter gaande.

De behandeling van auto-immuunziekten is een uitdaging. Tegenwoordig bestaat de behandeling uit het verminderen van de symptomen en het proberen te controleren en reguleren van het immuunsysteem. De maatregelen zullen voor elke pathologie anders zijn. In het geval van reumatoïde artritis is het bijvoorbeeld belangrijk om de pijn onder controle te houden.

De geneesmiddelen waarmee auto-immuunziekten kunnen worden behandeld omvatten een verscheidenheid aan verbindingen. Corticosteroïden springen eruit en moeten met grote voorzichtigheid worden toegediend. Ze kunnen niet voor zeer lange tijd worden gebruikt, omdat ze bijwerkingen hebben.

Andere geneesmiddelen die artsen bij het behandelen van auto-immuunziekten gebruikt zijn niet-steroïde ontstekingsremmers. Het idee van deze medicijnen is om de pijn en ontsteking die door de pathologie worden veroorzaakt te verlichten. Andere immunosuppressiva dan steroïden zijn ook nuttig.

Andere alternatieven

Sommige mensen bevelen het gebruik van alternatieve maatregelen aan om auto-immuunziekten te behandelen. Studies naar de effectiviteit van deze therapieën zijn echter beperkt. Bovendien kunnen sommige middelen gevolgen hebben voor de gezondheid, zodat het gebruik ervan niet wordt aanbevolen zonder voorafgaande medische toestemming.

De behandeling moet nauwlettend worden gevolgd door de specialist. Maar degene die echt verantwoordelijk is voor de effectiviteit ervan is de patiënt zelf, die deze tot op de letter moet volgen. Sla nooit de aanbevelingen of behandelingen van de arts over.

Bovendien is het bij deze ziekten, zoals bij zoveel andere, heel belangrijk om het lichaam goed te kennen. We moeten attent zijn op alle veranderingen die optreden en, als we iets abnormaals of ongewoons ontdekken, onmiddellijk naar de specialist gaan.

De houding van de getroffen persoon is essentieel bij de behandeling van auto-immuunziekten. Vroege opsporing en nauwgezette opvolging van de behandelingen is heel belangrijk om de voortgang van de ziekte te vertragen. Daarnaast is het aannemen van een gezonde levensstijl zeer gunstig bij de behandeling.

Aandoeningen met een delicate behandeling

Zoals je ziet is de behandeling van auto-immuunziekten vrij complex en zullen de therapeutische maatregelen afhangen van de geleden ziekte. In het algemeen schrijven artsen corticosteroïden, ontstekingsremmers en pijnstillers voor. Het is wel noodzakelijk dat de medicatie door een specialist wordt voorgeschreven om ongewenste effecten te voorkomen.