Hidrocystomen: wat het is, oorzaken en behandeling

Hidrocystomen zijn goedaardige laesies, meestal asymptomatisch, die esthetisch ongemak veroorzaken.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Mariel Mendoza.

Geschreven door Mariel Mendoza

Laatste update: 14 november, 2022

Hidrocystomen zijn goedaardige cysten in de zweetklieren. Het kan eccrien of apocrien zijn, solitair of met vele verschijningsvormen.

Hidrocystomen bevatten vocht uit de zweetklieren dat erin opgesloten zit, zonder communicatie met de huid, dus er is geen lediging en ze kunnen groter worden naarmate er meer vocht aanwezig is. Ze verschijnen op de huid, voornamelijk op de rand van de oogleden (vooral het onderste ooglid), de wangen en de nek. Ze komen meer voor bij mensen die in een warm en vochtig klimaat leven.

Wat zijn de oorzaken?

Hidrocystomen zijn het gevolg van verstopping van de eccriene zweetklierkanalen of hergroei van de apocriene zweetklieren. De precieze oorzaak is onbekend.

Ze worden geassocieerd met warme en vochtige klimaten, waar meer zweetproductie nodig is, waardoor de kanalen verstopt kunnen raken. Het komt ook meer voor bij patiënten met hyperhidrosis. Dit is een aandoening die gekenmerkt wordt door overmatig zweten.

Wat betreft hormonale oorzaken is er een associatie met de ziekte van Graves. Bij de ziekte van Graves is er namelijk hyperstimulatie van de zweetklieren door een toename van schildklierhormonen.

Hidrocystomen zijn asymptomatisch

De reden voor consultatie is te wijten aan de aanwezigheid van een cysteuze knobbel die esthetisch ongemak veroorzaakt. Klinisch verschijnen (Engelse link) hidrocystomen als koepelvormige uitsteeksels, meestal doorschijnend, maar ook met roze, blauwachtige of bruinachtige kleuren.

Hun oppervlak is glad en de vloeistofinhoud is transparant. Ze kunnen solitair of meervoudig zijn. Ze kunnen 1 tot 16 millimeter groot zijn en groeien of vermenigvuldigen met warmte en vochtigheid. Als ze langs de ooglidranden zijn verspreid, lijken ze lichter van kleur.

Ze komen vaker voor bij vrouwen boven de 50. Hidrocystomen komen zelden voor bij kinderen en adolescenten.

De definitieve diagnose is microscopisch

De definitieve diagnose wordt gesteld door een biopsie of door een nauwkeurig onderzoek onder de microscoop. Op het eerste gezicht kunnen hidrocystomen verward worden met andere goedaardige laesies, zoals hemangiomen, lymfangiomen, dacryocystitis, of een eenvoudige huidcyste.

Ook kwaadaardige laesies komen in de differentiële diagnose voor, zoals basaalcelcarcinoom of melanoom. Ze lijken vooral op de eerstgenoemde, en daarom is een biopsie de sleutel tot uitsluiting.

Apocriene versus eccriene hidrocystomen

Eccriene hidrocystomen zijn kleiner en hebben strakkere wanden. Ze overheersen bij vrouwen, op de wangen en rond de ogen.

Apocriene hidrocystomen zijn meestal solitair en groter dan apocriene hidrocystomen. Ze overheersen in het hoofd en de hals en ook bij de palpebrale commissuren en palpebrale canthus.

Behandeling

In het geval van een solitair hidrocystoom wordt het verwijderd door een eenvoudige operatie (Engelse link)  of een blepharoplastiek. De specialist kan echter zijn toevlucht nemen tot punctie en drainage voordat hij deze methode probeert, omdat er een risico is op littekenvorming. Bovendien kan er bij chirurgische verwijdering sprake zijn van recidieven.

Als het er veel zijn, wordt topische atropine 1% met scopolamine crèmes aanbevolen. Cauterisatie of elektrodesiccatie van de wand, laserbehandeling, of laserverdamping met kooldioxide kan ook worden toegepast.

Het kapsel van hidrocystomen is dun, zodat het kan scheuren en bloeden bij exploratie of verwijdering. Als dit gebeurt, moet men ervoor zorgen dat er geen kapsel achterblijft. Dat is namelijk bevorderlijk voor een terugval van de laesie.

Zeldzame laesies die medische evaluatie vereisen

Hidrocystomen zijn zeldzame cysteuze laesies die deel uitmaken van de goedaardige tumoren van de zweetklieren. Ze zijn klein en doorzichtig; cysten met vloeistofinhoud binnenin kunnen een lichte mobilisatie hebben. Ze bestuderen is belangrijk. Omdat ze lijken op andere, ernstigere laesies, zoals basaalcelcarcinoom, is de juiste differentiële diagnose nodig.