De Foley-katheter: gebruik en techniek

De Foley-katheter wordt ook wel een verblijfskatheter met een ballon genoemd. Het is een buisje waarmee de urine uit de blaas naar een drainagezak wordt geleid.

De Foley-katheter is een bepaald soort flexibele katheter die de urine van de blaas naar buiten afvoert. Daarom wordt het ook wel een urinekatheter of een blaaskatheter genoemd.

De buis is meestal van latex, omdat dit materiaal het minst vervelend is voor patiënten. Als de persoon echter allergisch is voor latex, is er een ander soort plastic dat fabrikanten gebruiken om de steriliteit van de katheter te behouden. Dit zal helpen om infecties te voorkomen.

Daarnaast moet worden opgemerkt dat deze katheters vernoemd zijn naar Dr. Foley, een Amerikaanse chirurg. Zoals we later zullen uitleggen, worden ze bij verschillende aandoeningen toegepast.

De Foley-katheter

De Foley-katheter wordt via de urinebuis ingebracht en naar de blaas geleid. Daarom moet de katheter zich kunnen aanpassen aan verschillende maten. Er zijn dan ook verschillende buisjes voor mannen, vrouwen en kinderen. Daarnaast hebben ze ook verschillende diameters, zodat ze zich beter kunnen aanpassen aan de anatomie van elke patiënt.

Er is een schaal waarin de afmetingen van deze katheters wordt benoemd. Het is de Franse schaal van Charrière, waarbij een eenheid gelijk is aan 1/3 mm.

Het aantal Charrière-eenheden geeft de grootte van de diameter van de katheter weer. Dat betekent dat we aan de hand van het aantal Charrière-eenheden (weergegeven door het symbool F) de diameter van de katheter en dus ook de urinebuis kunnen weten.

Ondanks de verscheidenheid aan katheters hebben ze allemaal iets gemeen. Ze beschikken allemaal over een ballon, die aan de buis is bevestigd en die normaal gesproken leeg is.

De ballon is het cruciale onderdeel van de Foley-katheter. Dit onderdeel helpt de katheter correct te functioneren. Het is namelijk het enige element van het ontwerp dat ervoor zorgt dat de katheter niet weer naar buiten komt.

Hoe wordt een Foley-katheter geplaatst?

Het inbrengen van een dergelijke katheter mag alleen gedaan worden door een bevoegd persoon. Dat kan een arts zijn, maar ook een verpleegkundige. We noemen dit een voorbehouden handeling.

Men controleert voor het inbrengen of de katheter niet defect is. Tegenwoordig voeren de producenten zeer strenge kwaliteitscontroles uit. Toch is het niet ongewoon om een katheter met een defect tegen te komen.

Om te controleren of de katheter werkt, kan men wat steriel water in het mondstuk van de ballon laten lopen. Als de ballon begint op te zwellen en er geen water lekt, dan kan men de katheter gebruiken.

Vergeet niet dat de genitaliën van de patiënt perfect schoon moeten zijn. Met een beetje glijmiddel brengt de arts de katheter voorzichtig in de plasbuis in. Om het makkelijker te maken om het buisje in de blaas te plaatsen, kunnen ze de buikdruk verhogen met behulp van verschillende ademhalingstechnieken of door het urineren te stimuleren.

Als de katheter eenmaal in de blaas zit, vult men de ballon met lucht of steriel water. Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat de katheter weer naar buiten komt. Men doet dit met behulp van een injectiespuit.

Tot slot wordt het ventiel van de katheter aangesloten op een zakje waarin de urine wordt bewaard. Om te kunnen zien hoeveel urine deze zak bevat, zijn er ook maatstrepen op de zak aangebracht, meestal in millimeters.

Waar wordt een Foley-katheter voor gebruikt?

De meest voorkomende toepassingen voor de Foley-katheter zijn:

• Incontinentie. Dit komt vaak voor bij ouderen en bij patiënten die neurologische schade hebben opgelopen, waarbij de zenuwen en/of spieren die verantwoordelijk zijn voor het urineren zijn beschadigd.
• Elke situatie waarbij de blaas niet volledig geleegd kan worden, zoals bij prostaatkanker.
• Patiënten die een operatie hebben ondergaan en bij wie het volume van hun urine gecontroleerd moet worden.

Wat zijn de nadelen?

Het grootste probleem bij het gebruik van de Foley-katheter is het risico op een urineweginfectie. De katheter is nog steeds een vreemd voorwerp in een gebied van het lichaam. Daardoor kunnen bacteriën van buitenaf in de blaas terecht komen. Daarom moet je goed letten op de hygiëne in dit gebied.

• Daarnaast is het belangrijk om te voorkomen dat de draineerzak verdraait. Alleen zo kan de urine ononderbroken stromen.
• Een eenvoudige manier om de katheter op zijn plaats te houden door deze aan de dij van de patiënt te bevestigen met een stukje tape.
• Als de patiënt in bed ligt, kun je de zak aan het bed hangen. Op die manier kan de urine door de zwaartekracht gemakkelijk eruit stromen.