De droevige realiteit van perinatale rouw

Wanneer een baby sterft na de 22e week van de zwangerschap of zelfs na een week in leven te zijn geweest na de geboorte, wordt dit perinatale sterfte genoemd. Omgaan met perinatale rouw is een intens proces.

Perinatale rouw is wat er gebeurt als een baby sterft vóór of een paar dagen na de geboorte. Het is een intense pijn die de vrouw, haar partner en de familie volledig overrompelt.

De zwangere vrouw heeft zich haar baby al helemaal voorgesteld, is geheel betrokken geweest bij het zwangerschapsproces en wil nu dat de dag aanbreekt dat ze eindelijk moeder wordt. Om verschillende redenen kan de baby komen te overlijden, waardoor iedereen diepbedroefd is.

De vrouw, haar partner en de familie zullen dan perinatale rouw ervaren. Zoals bij het verliezen van iedere dierbare, laat het een diepe emotionele indruk achter, samen met de pijn van het niet kunnen leren kennen van de baby.

Wanneer de zwangerschap een trieste statistiek wordt

Wanneer je erachter komt dat je eindelijk zwanger bent, is een explosie van geluk. Je voelt onmiddellijk een stroom van emoties, verlangens en verwachtingen. Je moet echter eerst het eerste trimester doorlopen om er zeker van te zijn dat de zwangerschap geen grote risico’s met zich meebrengt.

Miskramen treden meestal vóór de 12e of 13e week van de zwangerschap op. Hoewel ze bij vrouwen intense emotionele stress veroorzaken, wordt dit technisch gezien niet beschouwd als perinataal verdriet.

De pijn wordt perinataal genoemd wanneer de baby tijdens de perinatale periode overlijdt. Dit is de periode die loopt van de 22e week van de zwangerschap tot een week na de geboorte.

Perinatale rouw gebeurt in stilte

Naast de intense pijn van het verliezen van het kind waar je op hebt gewacht, herkennen sociale en werkomgevingen meestal het perinatale verdriet dat de ouders doormaken niet. Daarom is het acceptatie- en genezingsproces soms langzaam en complex.

Er zijn verschillende factoren die de gevoelens van vrouwen die hun baby hebben verloren kunnen verhevigen:

• Miskramen of eerdere perinatale sterfgevallen die nog niet verwerkt zijn.
• De tijd die het duurde om eindelijk zwanger te worden.
• De leeftijd van de vrouw, die naarmate de tijd verstrijkt extra druk toevoegt om zwanger te worden.
• Gevoelens van gehechtheid die je hebt, vooral als het kind werd geboren.
• Gebrek aan sociale steun. Medische verzekeringen en ziekenhuiscentra bieden niet altijd diensten om dit te ondersteunen.
• Afwezigheid van de vader tijdens de zwangerschap, die zich niet ingezet heeft voor de zwangerschap.
• Onvermogen om ervaringen te delen met de familie of vrienden, om de baby een naam te geven of om afscheid te nemen.

Fasen van perinatale rouw

Perinatale rouw kan dagen, weken, maanden of zelfs jaren duren. Alles zal afhangen van de persoonlijkheid van de vrouw en de omstandigheden rondom de dood van de baby. Net als elk verdriet, bestaat het uit verschillende fasen.

Ontkenningsfase

In dit stadium is het moeilijk te geloven dat de baby is overleden. De vrouw is geestelijk niet voorbereid om zulk schokkend nieuws te ontvangen. Tijdens deze staat van shock en ongeloof probeert de geest beetje bij beetje de overweldigende realiteit te verwerken.

Fase van woede

Dit gebeurt wanneer de moeder zich boos en/of schuldig voelt over wat er is gebeurt. Ze voelt zich boos op zichzelf, op haar partner en zelfs op de artsen die betrokken waren bij de zwangerschap en de bevalling.

Als de vrouw gelovig is, zal ze boos zijn op God, omdat ze niet begrijpt waarom haar dit kan overkomen. Het is ook gebruikelijk om jaloers te zijn op koppels die een zwangerschap zonder complicaties hebben en die wel bij hun kinderen kunnen zijn.

Onderhandelingsfase

Deze fase begint wanneer schuldgevoelens overgaan in verwarring. “Als ik dit of dat had gedaan” is een gebruikelijke gedachte bij ouders die dit verlies hebben geleden.

Ze vragen zich keer op keer af wat er wel of niet gebeurd zou zijn als ze in plaats van het één het andere hadden gedaan om de dood van hun kind te voorkomen. Ze stellen zich ook voor hoe fijn het zou zijn geweest om de baby bij zich te hebben.

Fase van depressie

De onderhandelingsfase maakt plaats voor depressie. Geconfronteerd met de onherroepelijke realiteit van de perinatale rouw, verschijnen er verschillende emoties of symptomen. Vrouwen voelen en ervaren bijvoorbeeld:

• verdriet
• terughoudendheid
• slaapstoornissen
• verlies van eetlust

Er is ook angst om weer zwanger te worden. Veel vrouwen zijn namelijk bang dat hetzelfde zal gebeuren bij de volgende zwangerschap.

Acceptatiefase

Dit is de laatste fase in het proces van perinatale rouw. Dit is wanneer je accepteert dat je verder moet met je leven, ondanks dat je een groot verlies hebt ervaren.

Beetje bij beetje zal de vrouw weer teruggaan naar haar dagelijkse routine. Het kan echter enige tijd duren voordat ze klaar is om opnieuw te proberen zwanger te worden.

Tips om over perinatale rouw heen te komen

Als je zelf net je baby hebt verloren, weet dan dat je recht hebt op perinatale rouw om dit verlies te verwerken. Het is zelfs noodzakelijk, dus je kunt huilen, accepteren en de wond genezen die is achtergelaten door het feit dat je zwangerschap niet tot een gelukkig einde is gekomen.

Om verder te gaan met je leven en de verschillende fasen van verdriet te overwinnen, volgen hier enkele aanbevelingen:

• Je arts moet je een gedetailleerde uitleg geven over de medische problemen die dit verlies hebben veroorzaakt. Bovendien moet de arts je de gevolgen uitleggen die van invloed zijn op eventuele toekomstige zwangerschappen.
• Stop niet met praten over je baby en de baby te noemen waar je partner, familie, vrienden of collega’s bij zijn. Om de pijn te doorstaan hoef je de baby die je hebt verloren niet te vergeten.
• Rouw daarnaast vrijuit. Vermijd het stellen van deadlines om je uiteindelijk ‘hersteld’ te voelen.
• Je moet doen wat je kunt om je iedere dag een beetje beter te voelen.
• Vergeet niet om voor je fysieke en emotionele gezondheid te zorgen. Als je professionele hulp nodig hebt, aarzel dan niet om hier naar op zoek te gaan.
• Laat je door niemand onder druk zetten wat je met de kleding en accessoires die je voor de baby hebt gekregen gaat doen.
• Lachen is gezond. Wees niet bang of denk niet dat je de herinnering aan je baby zult schenden als je weer in staat bent om te glimlachen of je gelukkig te voelen.
• Tot slot, als je een ritueel nodig hebt om je baby te eren of te herinneren, doe dit dan.

Laatste gedachte

Perinatale rouw moet onafhankelijk zijn van de redenen die het verlies van je baby hebben veroorzaakt. De vrouw, partner en familie hebben het recht om hun pijn te ervaren en te overwinnen. Stukje bij beetje zal iedereen herstellen. Het is een kwestie van geduldig zijn en wachten.