Alles wat je over een longtransplantatie moet weten

Een longtransplantatie is een procedure die in de loop van de tijd is geëvolueerd en die meer bemoedigende cijfers oplevert. Iemand die dit soort operaties ondergaat, heeft voortdurende emotionele steun en veel discipline nodig om zijn levensstijl te veranderen.

Een longtransplantatie is een chirurgische ingreep waarbij één of beide zieke of falende longen door gezonde worden vervangen, die bij een overleden donor vandaan komen. Het is een complexe ingreep die de kwaliteit van leven van de patiënt aanzienlijk verbetert.

De eerste succesvolle longtransplantaties werden in de jaren zestig uitgevoerd door Dr. James D. Hardy en vervolgens in 1968 door Dr. Denton A. Cooley. De eerste patiënt was een twee maanden oud meisje met congestief hartfalen en terugkerende longontstekingen.

Medische professionals nemen hun toevlucht tot dit type procedure wanneer een patiënt een longziekte in het eindstadium heeft of een ernstige aandoening die tegen traditionele behandelingen resistent is gebleken. Kandidaten voor longtransplantatie moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen.

Waarom wordt een longtransplantatie uitgevoerd?

Meestal nemen medische professionals alleen hun toevlucht tot een longtransplantatie als alle beschikbare behandelingen om het longfalen te verhelpen niet hebben gewerkt.

Over het algemeen is deze operatie geïndiceerd voor mensen onder de 75 jaar met een ernstige longaandoening. Enkele van de ziekten die tot een longtransplantatie kunnen leiden, zijn de volgende:

• Chronische obstructieve longziekte (COPD)
• Cystische fibrose
• Pulmonale hypertensie
• Longfibrose
• Bronchiëctasieën
• Sarcoïdose

Indicaties

Kandidaten voor een longtransplantatie moeten aan bepaalde eisen voldoen, zoals we hierboven al vermeldden. Om in aanmerking te komen voor de procedure, moeten ze eraan voldoen. Hier zijn enkele van de criteria waarmee medische professionals rekening houden:

• Leeftijd. Patiënten moeten 75 jaar of jonger zijn. Patiënten van 55 jaar en ouder worden echter als een hoger risico beschouwd (Engelse link).
• BMI. Het mag niet hoger zijn dan 35.
• Risico om te overlijden. Deze operatie is vooral voor patiënten die in de komende twee jaar 50% kans hebben om te overlijden als ze de transplantatie niet krijgen.
• Hoge overlevingskans na transplantatie. Gebaseerd op de algemene gezondheidstoestand van de patiënt.
• Toewijding. De ontvanger van de transplantatie moet zich volledig inzetten om nooit meer te roken, geen drugs te gebruiken en deel te nemen aan een longrevalidatieprogramma (Spaanse link).

Degenen met een actieve infectie kunnen de operatie niet ondergaan. Het is misschien niet geschikt voor patiënten die de afgelopen twee jaar kanker hebben gehad of die een ernstig gezondheidsprobleem hebben in een ander orgaan.

Ook degenen die ondervoed zijn of die geen ondersteunend netwerk hebben dat de naleving van post-transplantatiebehandeling garandeert, kunnen deze operatie niet ondergaan.

Risico’s van een longtransplantatie

Een longtransplantatie is een complexe ingreep die aanzienlijke risico’s met zich meebrengt. Het belangrijkste is orgaanafstoting en infectie. De eerste treedt op wanneer het immuunsysteem (Spaanse link) van de patiënt de getransplanteerde long of longen aanvalt.

Medicijnen tegen afstoting kunnen dit voorkomen. Ze kunnen echter bijwerkingen veroorzaken, zoals gewichtstoename, maagproblemen en haargroei in het gezicht. Deze medicijnen maken iemand ook vatbaarder voor het ontwikkelen van andere ziekten, zoals bijvoorbeeld:

• diabetes
• osteoporose
• nierfalen
• hoge bloeddruk

De patiënt moet na dit type transplantatie strikte hygiënemaatregelen volgen en grote menigten of zieke mensen vermijden. Tot slot is een ander mogelijk risico de vorming van stolsels na de operatie, als gevolg van verhoogde bloedstolling.

De procedure

Het proces van het uitvoeren van een longtransplantatie begint lang voordat de operatie plaatsvindt. Nadat een patiënt is geëvalueerd en in aanmerking komt voor de procedure, plaatst het ziekenhuis hem op een wachtlijst totdat er een donor is.

Terwijl de transplantatiekandidaat op een donor wacht, moeten hij of zij de leefinstructies van de arts volgen. Als er een long beschikbaar is voor de procedure, evalueren ze de compatibiliteit met de patiënt (Spaanse link). Als het compatibel is, kunnen medische professionals de transplantatie uitvoeren.

Voorbereiding

Een patiënt op een wachtlijst voor longtransplantatie moet klaar staan om de oproep van de transplantatiecoördinator te beantwoorden zodra deze zich voordoet. Patiënten moeten een koffer klaar hebben staan met hun persoonlijke bezittingen en reguliere medicijnen.

Wanneer de patiënt in het ziekenhuis aankomt, ondergaan ze een reeks tests om de compatibiliteit te verifiëren. Artsen zullen ook hun algemene gezondheidstoestand evalueren. Bij twijfel kunnen ze de procedure annuleren. Als alles in orde is, dan wordt de operatie vrijwel onmiddellijk uitgevoerd.

Chirurgische interventie

Longtransplantaties worden onder algemene anesthesie uitgevoerd. Als een enkele long wordt getransplanteerd, duurt de operatie tussen de vier en acht uur. Als beide longen getransplanteerd worden, dan kan dit tussen de zes en twaalf uur duren. Dit zijn de stappen voor de procedure:

• Ten eerste activeert de medische professional een extracorporaal circulatiesysteem (hart-longmachine).
• Als ze maar één long gaan transplanteren, maken ze een incisie aan de zijkant van de borst.
• Als ze beide longen gaan transplanteren, maken ze een incisie onder de borstkas die beide zijden van de borstkas beslaat.
• Ze verwijderen vervolgens een of beide longen en hechten de bloedvaten en luchtwegen van de nieuwe organen aan het lichaam van de patiënt.
• Er worden sondes ingebracht om lucht, vloeistof en bloed uit de borstkas af te voeren. Ze blijven daar een aantal dagen totdat de nieuwe longen normaal uitzetten.
• Zodra de longen werken, verwijderen de medische professionals de hart-longmachine.

Na de operatie

De patiënten moeten zeven tot 21 dagen in het ziekenhuis blijven. Ze zullen na de operatie waarschijnlijk enkele dagen op de intensive care (ICU) doorbrengen. Elk medisch centrum heeft echter zijn eigen protocollen.

De eerste 24 tot 48 uur zijn cruciaal. Gedurende deze periode houden artsen de patiënt nauwlettend in de gaten en evalueren ze de longen, het hart, de nieren en de gemoedstoestand. Daarnaast verifiëren ze dat er geen bloeding is.

Herstellen na een longtransplantatie

De herstelperiode is ongeveer zes maanden. Tijdens de eerste drie houdt de arts van de patiënt nauwlettend toezicht op en evalueert hij de werking van de longen. Op deze manier kunnen ze eventuele complicaties voorkomen.

In deze eerste fase zal de patiënt het ziekenhuis regelmatig moeten bezoeken om tests te ondergaan, waaronder röntgenfoto’s, biopsieën, laboratoriumtests en elektrocardiogrammen. Artsen volgen ook de reactie van de patiënt op medicijnen.

Na deze fase moet de patiënt veranderingen in zijn leven aanbrengen, waaronder het nemen van immunosuppressiva en het regelmatig bijwonen van therapieën en controles. Het eerste jaar na een longtransplantatie is het meest kritisch. Na het eerste jaar beginnen alle risico’s af te nemen.

In de meeste gevallen zal de patiënt de eerste drie maanden wekelijks naar de dokter moeten. Vervolgens hebben ze een jaar lang driemaandelijkse controles nodig. Daarna een jaarlijks bezoek voor de komende vijf tot tien jaar.

Overleving op lange termijn na een longtransplantatie

Volgens de beschikbare gegevens (Spaanse link) is de gemiddelde levensduur na een longtransplantatie 5,8 jaar. Dit kan variëren, afhankelijk van de eerdere ziekte van de persoon. Degenen met cystische fibrose kunnen tot acht jaar en langer na de operatie overleven.

Patiënten met idiopathische interstitiële pneumonie overleven gemiddeld 4,8 jaar. 32% van degenen die deze procedure hebben ondergaan, leeft 10 jaar of langer. Het grootste risico op overlijden is gedurende de eerste 12 maanden. Zodoende worden de medische controles gedurende die tijd versterkt.