Alles wat je moet weten over het poliovaccin
Tegenwoordig is het poliovaccin een duidelijk voorbeeld van hoe aanhoudende immunisatieplannen in de loop van de tijd resultaten opleveren. Dankzij dit medicijn is een ziekte zo ernstig als polio bijna verdwenen op de hele wereld.
Deze eenvoudige, goedkope en wijdverbreide methode met bewezen effectiviteit heeft ons in staat gesteld de overdracht van het virus onder de algemene bevolking, zowel bij kinderen als volwassenen, te verminderen. Waar bestaat het uit? Hoe dienen artsen het toe? Hier volgen de details.
Wat is polio?
Poliomyelitis is een ziekte die wordt veroorzaakt door het poliovirus, waarvan er drie bekende typen zijn. Eén type is al verdwenen en er zijn geen nieuwe gegevens over uitbraken. De andere twee zijn nog steeds actief, maar met een lage incidentie als gevolg van wereldwijde vaccinaties.
Een persoon loopt polio op wanneer hij of zij in contact komt met een andere besmette persoon, of wanneer het virus voedsel gebruikt om zich voort te bewegen en te infecteren (Spaanse link). Dit gebeurt door de besmetting van dranken en voedsel door ontlasting.
De meeste geïnfecteerden zijn asymptomatisch. Dit betekent dat ze geen tekenen van de ziekte vertonen. De kleine groep met zichtbare symptomen kan echter evolueren naar ernstige complicaties, zoals verlamming (Spaanse link).
Verlamming: de meest ernstige vorm
De paralytische vorm is de meest ernstige vorm van polio. Mensen lijden aan spierzwakte die zich uitstrekt tot alle delen van het lichaam, inclusief de borst. In feite brengt het de ademhalingsdynamiek in gevaar, wat leidt tot de dood door verstikking.
Er is geen remedie. Daarom is vaccinatie een mogelijke aanpak gaan vertegenwoordigen om de ongecontroleerde verspreiding van het virus te voorkomen.
Lees ook eens:
Ken je de verschillende soorten polio?
Het poliovaccin: twee verschillende soorten
De wetenschap is erin geslaagd twee poliovaccins te ontwikkelen. Ze staan bekend onder de naam van hun makers, namelijk het Sabin-vaccin en het Salk-vaccin. De eerste wordt oraal toegediend en de tweede wordt intramusculair toegediend.
Het Sabin-vaccin
Het Sabin-vaccin (Engelse link) is een immunisatie met een levend verzwakt virus. Om immunisatie te bereiken, veroorzaken laboratoria genetische mutaties in de virale deeltjes om ze minder virulent te maken. Op deze manier kunnen ze, als ze eenmaal zijn ingeënt, symptomen veroorzaken, maar zeer milde. Dit verandert niets aan de immuniteit die het vaccin produceert.
Een kenmerk van heet Sabin-vaccin is het replicatievermogen in het spijsverteringsstelsel. Dit veroorzaakt het ‘groepsimmuniteitseffect’, aangezien degenen die werden geïnoculeerd, vervolgens verzwakte deeltjes met hun ontlasting uitdrijven die helpen bij de immunisatie van de medebewoners van hetzelfde huishouden.
Het Salk-vaccin
Het Salk-vaccin, zoals we al hebben vermeld, is intramusculair. Net als andere vaccins, prikt en dringt het de spier binnen en laat het vaccin daar achter. In dit geval worden de virussen niet verzwakt, ze zijn inactief.
De procedure is anders en het resultaat varieert een beetje in vergelijking met het Sabin-vaccin. Het hele darmproces vindt hier niet plaats en deze immunisatie is daardoor effectief om ernstige vormen van het virus te voorkomen. Het heeft echter geen effect op de immuniteit van de groep en verhindert niet dat individuen het virus in hun spijsverteringsstelsel dragen.
Wie zou het poliovaccin moeten krijgen?
De indicaties voor vaccinatie tegen polio verschillen van land tot land. Landen ontwikkelen protocollen voor het toedienen van immunisaties in overeenstemming met de lokale epidemiologie en de huidige wetgeving.
Over het algemeen zijn de meesten het echter eens over het volgende:
- Kinderen moeten een schema van herhaalde doses krijgen om immuniteit te bereiken. Zij vormen de bevolkingsgroep die het meeste risico loopt. Daarom is het doel om deze hele groep op de een of andere manier te bereiken.
- Kinderen krijgen gewoonlijk 5 doses. De eerste wordt na 2 maanden gegeven, de tweede na vier maanden en de drie laatste doses worden gegeven bij 6 maanden, 18 maanden en 6 jaar. De datums kunnen wat variëren, maar mogen nooit eerder dan genoemde leeftijden worden gegeven.
- In het geval van volwassenen is er minder consensus. Als ze als kind niet de doses volgens bovengenoemd schema hebben gekregen, zullen ze het vaccin met tussenpozen krijgen die vergelijkbaar zijn met die van een kind.
- Degenen die reizen naar landen met een hoge prevalentie van polio, en gezondheidswerkers die met poliopatiënten werken, moeten ook worden ingeënt.
Mogelijke bijwerkingen van het poliovaccin
Over het algemeen heeft het poliovaccin in al zijn versies weinig bijwerkingen. De meeste die wel voorkomen, komen voor in het gebied van de injectie en hebben te maken met roodheid en ontsteking.
Met de Sabin-versie van immunisatie kunnen er milde gastro-intestinale symptomen zijn, bestaande uit diarree, wat misselijkheid en zelfs verhoging van minder dan 37,5 ºC. Dit stopt vanzelf en duurt nooit langer dan 48 uur.
Er zijn rapporten (Spaanse link) waaruit is gebleken dat er ernstiger reacties zijn, waarvan een allergische reactie de meest zorgwekkende is. Gelukkig zijn er niet al te veel gevallen en de schatting is dat dit type bijwerking bij 1 per miljoen inwoners voorkomt.
Een effectief vaccin dat wereldwijd beschikbaar is
Het poliovaccin is een zeer effectieve methode om deze ziekte te voorkomen. Er zijn niet veel ziekten die zo gemakkelijk vermeden kunnen worden als het immunisatieschema wordt nageleefd.
Om deze reden is het essentieel dat landen en individuen zich beter inspannen om dit vaccinatieprogramma uit te voeren. We zijn zeer dichtbij het volledig uitroeien van polio op deze planeet (Spaanse link) en het zou zonde zijn van tientallen jaren werk als we de klus niet afmaken.
Als je jonge kinderen hebt, vraag dan je plaatselijke gezondheidscentrum hoe je ze kunt laten vaccineren. Als je een volwassene bent, check dan je vaccinatieboekje om er zeker van te zijn dat je vaccinaties up-to-date zijn. De vaccinatieafdelingen in ziekenhuizen hebben de juiste informatie voor je om je te helpen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Mosquera Gordillo, Miguel Armando, Natalia Barón Cano, and Rosa Ballester Añón. “El camino hacia la erradicación de la poliomielitis a través de la Organización Panamericana de la Salud.” Revista Panamericana de Salud Pública 36 (2014): 185-192.
- Ursei, M. “Parálisis del miembro inferior en el niño.” EMC-Aparato Locomotor 52.3 (2019): 1-14.
- Jacobs, I. G., et al. “La poliomielitis.” MEDICINA (Buenos Aires) 71.5 (2011): 467-468.
- Brown, El Dr Harold. “Albert Sabin:(1906-1993) Pionero en la vacunación contra la poliomielitis.”
- Kumate, Jesús. “Cincuentenario de la vacuna Salk.” Boletín médico del Hospital Infantil de México 62.4 (2005): 239-241.
- Martínez, M. Pilar Arrazola, José Ramón de Juanes Pardo, and Aurelia García de Codes Ilario. “Conceptos generales. Calendarios de vacunación sistemática del niño y del adulto en España. Impacto de los programas de vacunación.” Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica 33.1 (2015): 58-65.
- Moreno-Pérez, David, et al. “Calendario de vacunaciones de la Asociación Española de Pediatría (CAV-AEP): recomendaciones 2016.” Anales de Pediatría. Vol. 84. No. 1. Elsevier Doyma, 2016.
- Rivas, Pablo, et al. “Vacunas en la población inmigrante adulta.” Enfermería Clínica 16.5 (2006): 275-279.
- Dominguez, Angela, et al. “False beliefs about vaccines.” Atencion primaria 51.1 (2018): 40-46.
- Fernández-Cruz Pérez, Eduardo, and Carmen Rodríguez-Sainz. “Inmunología de la poliomielitis: vacunas, problemas para la prevención/erradicación e intervenciones de futuro.” Revista Española de Salud Pública 87.5 (2013): 443-454.
- Ejecutivo, Consejo. Poliomielitis: erradicación: informe del Director General. No. EB144/9. Organización Mundial de la Salud, 2018.
