Acitretine: kenmerken, indicaties en gebruik

Acitretine remt de overgroei van cellen en de keratinisatie van de huid. Lees verder om meer te weten te komen over dit middel, de indicaties en de contra-indicaties.

Acitretine is een geneesmiddel dat behoort tot de groep van de retinoïden, of afgeleiden van vitamine A. Het is dus een hulpmiddel bij de behandeling van problemen die de huid verdikken en een schilferig uiterlijk geven.

Dit medicijn werkt door het afremmen van hyperplasie en de keratinisatie van de huid. Keratinisatie is een proces waarbij de huidcellen dikker worden door de afzetting van eiwitten op de huid.

Waar is acitretine voor?

Acitretine wordt gebruikt bij de behandeling van ernstige en wijdverspreide vormen van huidaandoeningen. Psoriasis is een van deze algemene aandoeningen.

Het is ook nuttig bij de behandeling van ichthyose. Dit is een huidaandoening waarbij keratine zich in de cellen afzet en deze verhardt. Dit geldt ook voor nagels en haar.

Je moet dit medicijn alleen onder medisch toezicht nemen, bij voorkeur van een dermatoloog. Dit komt omdat vooral deze specialisten meer ervaring hebben met de behandeling van systemische retinoïden.

Manieren van gebruik

Je moet acitretine innemen bij de maaltijd of met melk. De dosis varieert van patiënt tot patiënt. Je moet altijd de richtlijnen van je huisarts volgen.

De gebruikelijke startdosis voor volwassenen en ouderen is 25 of 30 mg, eenmaal daags. Na twee tot vier weken is het echter mogelijk dat je arts de dosis wijzigt, afhankelijk van de effectiviteit en het effect dat het middel op je heeft.

De maximale dosis is in ieder geval 75 mg per dag en de behandeling duurt maximaal drie maanden. Het kan echter langer duren als de specialist het nodig vindt.

Probeer je dagelijkse dosis niet in te halen als je vergeet deze in te nemen. Neem het echter wel zo snel mogelijk. Je moet het echter niet nemen als weinig tijd is tussen de dosis die je hebt gemist en de volgende dosis. Je moet je huisarts raadplegen als je wilt stoppen met de behandeling, doe dit niet zelf.

Bijwerkingen

Zoals alle medicijnen kan acitretine ook bijwerkingen geven. Ze zijn meestal dosisgerelateerd. Hoe hoger de dagelijkse dosis, hoe groter het risico. De meeste bijwerkingen verschijnen wanneer je met de behandeling begint en verdwijnen als je de dosis wijzigt of onderbreekt.

Droge huid, slijmvliezen en lippen behoren tot de meestvoorkomende bijwerkingen. Daarnaast kunnen er nog andere ongewenste effecten zijn, zoals:

• veranderingen in de groeisnelheid en de textuur van het haar
• ontsteking van het tandvlees en mondslijmvlies
• huidblaren en -scheuren
• kleurveranderingen in je haar en huid
• visuele stoornissen, zoals droge ogen, wazig zicht, slecht zicht ‘s nachts en intolerantie voor contactlenzen

In andere gevallen kan er, naast de droogte van de slijmvliezen in de huid en de neus, schilfering van de huid optreden. De schilfering kan specifiek in de handpalmen en de voetzolen optreden.

Een kleiner percentage van de patiënten vertoonde bijwerkingen zoals neusbloedingen. Ze hadden ook een schilferige huid en er was een verdunning van de gezonde huid, met een verhoogde gevoeligheid.

Wanneer de langdurige behandeling met acitretine voorbij is, kunnen er veranderingen van de botten optreden, zoals osteoporose en verdunning van de botten.

Wanneer kun je acitretine beter niet gebruiken?

Je moet acitretine niet gebruiken in de volgende situaties:

• bij zwangerschap of als je zwanger wilt worden tijdens de behandeling of in de daaropvolgende drie jaar
• als je lijdt aan een lever-, nier- of coronaire insufficiëntie
• bij allergie voor acitretine of eventuele retinolderivaten
• as je een tetracycline-behandeling ondergaat

Je moet weten en in gedachten houden dat acitretine zeer teratogeen is. Dat wil zeggen dat het bij zwangere vrouwen foetale misvormingen kan veroorzaken.

Typische acitretine misvormingen zijn onder andere:

• schade aan het centrale zenuwstelsel
• hartproblemen en verwijde bloedvaten
• misvormingen in de schedel, het gezicht en het skelet
• problemen in de thymusklier

Het percentage misvormingen is hoog, zelfs als een zwangere vrouw het middel maar kortstondig gebruikt. Het kan ook gebeuren als de zwangerschap binnen drie jaar na beëindiging van de behandeling plaatsvindt.

Conclusie

Je moet acitretine altijd onder medisch toezicht gebruiken en vooral voorzichtig zijn als je een vrouw bent. Neem dit medicijn niet als je zwanger bent of van plan bent om binnen de komende drie jaar zwanger te worden. Zoals we hierboven al hebben gezegd, kan dit medicijn tot grote foetale misvormingen leiden.