5 dingen die je moet weten over niertransplantaties

Na een niertransplantatie is het belangrijk dat de patiënt zichzelf een gezonde levensstijl aanmeet. Hierbij hoort een gezond dieet en het geheel uitbannen van alcohol en tabak.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts Maricela Jiménez López.

Geschreven door Okairy Zuñiga

Laatste update: 24 augustus, 2022

Als je nieren niet langer goed functioneren is een niertransplantatie dan ook onvermijdelijk. In dit artikel vertellen we je een aantal dingen die je moet weten over niertransplantaties.

Nieren zijn het soort orgaan waar je nooit aan zou denken tot er een probleem mee is. Onthoud echter goed dat deze organen een onmisbare rol vervullen in het filteren van afvalstoffen uit je lichaam.

Waaruit bestaan niertransplantaties?

Een niertransplantatie is een chirurgische ingreep waarbij een nier die niet langer goed functioneert wordt vervangen voor een gezonde nier. Een gezonde nier kan de werking van twee disfunctionele nieren overnemen.

Als je twee goedwerkende nieren hebt, is er sprake van overcapaciteit. Hierdoor is het mogelijk om, als je verder gezond bent, met één nier te leven. Onthoud dat alleen mensen met twee in perfecte staat verkerende nieren nierdonor kunnen worden.

Typen nierdonoren

Bij een niertransplantatie kan het nieuwe orgaan van allerlei verschillende soorten donoren afkomstig zijn.

Een familielid

Denk bijvoorbeeld aan een ouder, broer of zus, of zoon of dochter. De nieren van deze mensen hebben de grootste kans om compatibel te zijn omdat ze een deel van hun genen delen. Een groot probleem hierbij is dat iemand met een ernstige ziekte meteen niet langer een geschikte donor is.

Een donor die niet verwant is aan de patiënt

Bijvoorbeeld een familielid of echtgenoot. In sommige gevallen zijn er mensen die bereidt zijn om een nier te doneren terwijl ze de patiënt niet kenden. Hoewel dit minder vaak voorkomt is het een reële optie als er geen familiedonoren beschikbaar zijn.

Een overleden donor

Deze donatie is afkomstig van iemand die recent overleden is, geen gezondheidsproblemen had en expliciet heeft aangegeven dat zijn of haar organen voor donatie beschikbaar zijn. Het probleem hierbij is dat de wachtlijst vaak lang is.

Procedure bij niertransplantaties

Het gaat hier om een complexe procedure. Daarom zijn er een aantal stappen die uitgevoerd moeten worden. Heeft je dokter je aangeraden deze operatie te ondergaan? Stel hem of haar dan gerust vragen om je twijfels weg te nemen. De basisprocedure gaat als volgt:

• Voor de operatie wordt de ontvanger wordt geheel onder narcose gebracht.
• Vervolgens maakt de chirurg een incisie in de onderbuik, waarna de nieuwe nier wordt ingebracht.
• Daarna verbindt hij of zij de slagader en ader van de nieuwe nier met de slagader en ader in je bekken.
• De chirurg verbindt vervolgens de urinebuis weer met de blaas.
• Ten slotte controleert de chirurg of de bloedsomloop rond de nieuwe nier goed verloopt en dat deze, zoals een gezonde nier, urine kan produceren.

Niertransplantaties en complicaties

Niertransplantaties kunnen gepaard gaan met diverse complicaties. De meestvoorkomende zijn:

• Infecties veroorzaakt door een verzwakt immuunsysteem, voortkomend uit de behandeling met zogeheten immuunsuppressiva.
• Een verhoogd risico op kanker, veroorzaakt door de immuunsuppressiva.
• Het uit balans raken van je calciumgehalte.
• Bijwerkingen van de medicijnen, zoals problemen met de spijsvertering, haaruitval, en soms diabetes type 2.
• Het afstoten van het orgaan. Dit kan op twee manieren gebeuren:
  • Hyperacute afstoting. Hierbij wordt het getransplanteerde orgaan binnen enkele minuten afgestoten door het lichaam. Een directe operatie is nodig om de nieuwe nier te verwijderen.
  • Acute afstoting. Hierbij treden enkele dagen tot weken na de operatie ontstekingen op in het weefsel van de getransplanteerde nier. Dit kan worden behandeld met hoge doseringen corticosteroïden, mits de ontsteking niet wordt veroorzaakt door een immuunreactie van het lichaam. Hiervoor bestaat immers nog geen effectieve behandeling.

Postoperatieve behandeling na een niertransplantatie

Heb je een niertransplantatie nodig, dan komt dit waarschijnlijk door een ongezonde levensstijl. Om toekomstige problemen te voorkomen zijn échte veranderingen noodzakelijk.

Voeding

Na een niertransplantatie is het volgen van een gezond en gebalanceerd dieet noodzakelijk. Alleen zo ben je zeker van een goed herstel. Volg de aanwijzingen van je arts op en vraag advies aan een voedingsdeskundige. Zo bepaal je de juiste soorten voeding en portiegroottes. Neem dit advies ook in acht bij andere ziektes.

Lichaamsbeweging

Na een niertransplantatie is het heel normaal als je je zwak voelt. Dit komt door het verlies aan spiermassa in de tijd na je operatie. Hierdoor zal je arts na de operatie een trainingsschema of fysiotherapie aanraden.

Zorg ervoor dat je niet te hard traint of je trainingsroutine juist snel laat vallen. In het begin zul je al gauw moe zijn, maar met de tijd zal je vertrouwde conditie weer terugkeren.

De voordelen van niertransplantaties

Sommige mensen zijn bang een operatie te ondergaan. Ze kiezen dan vaak voor dialyse. Er zijn echter een paar goede redenen om voor een operatie te kiezen:

• Een geslaagde transplantatie garandeert een betere levenskwaliteit.
• Niertransplantaties zorgen ervoor dat patiënten gemiddeld nog circa 17 jaar leven na hun operatie.
• Kies je voor dialyse, dan is de gemiddelde levensverwachting slechts 7 jaar. Ook moet je dan 10 of meer uur per week verbonden zijn met het dialyseapparaat voor je behandeling.