Wat is een laparoscopie?

Een laparoscopie is een procedure die wordt gebruikt om bepaalde bekken-, colorectale en gynaecologische gezondheidsproblemen te diagnosticeren en te behandelen. Ontdek hoe het wordt uitgevoerd en wat de voordelen zijn in dit artikel.

Een laparoscopie is een minimaal invasief alternatief voor de conventionele openbuikoperatie, een laparotomie. Bij deze ingreep wordt een kleine camera (laparoscoop) gebruikt om in de buik van de patiënt te kijken. Dit is vanuit fysiologisch en medisch oogpunt minder ingrijpend dan een laparotomie.

De prevalentie ervan is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen, van 5% tot 29% van alle colorectale procedures. Het is een populaire methode vanwege de geringe invasiviteit en het hoge slagingspercentage. Een gynaecologische laparoscopie leidt in slechts 1 op 33.000 gevallen tot maagschade.

Het is bijna onmogelijk het precieze gebruik van deze procedure wereldwijd te berekenen. Deskundigen schatten echter dat jaarlijks 5000 mensen deze ingreep ondergaan om zwaarlijvigheid aan te pakken.

Op basis van deze cijfers is het vermeldenswaard dat laparoscopie vanwege de vele voordelen in opkomst is in de chirurgische wereld. Lees verder om er meer over te leren!

Wat is een laparoscopie?

Een laparoscopie is een vorm van abdominale chirurgie waarbij de arts toegang heeft tot de binnenkant van de buik zonder een zeer grote incisie door de huid heen te hoeven maken.

Zoals aangegeven in een publicatie van de Britse National Health Service (NHS) heeft dit meerdere voordelen in vergelijking met een traditionele laparotomie. Daaronder zien we onder andere de volgende voordelen:

• De patiënt brengt minder tijd in het ziekenhuis door en het herstel is sneller.
• Er is minder bloeding en pijn na de operatie.
• De littekens zijn veel kleiner dan bij een traditionele operatie.

Het feit dat het een minimaal invasieve operatie is, betekent echter niet dat er geen risico’s aan verbonden zijn. Elke patiënt moet zich ervan bewust zijn dat de ingreep toegang heeft tot vitale organen die kunnen worden aangetast. Daarom is er een kleine kans dat er iets mis kan gaan. We zullen dit concept in het vervolg van dit artikel.

Wie heeft een laparoscopie nodig?

Op haar website geeft de American Cancer Society een overzicht van de kandidaten voor een laparoscopie. Hieronder vertellen wij je op welke klinische fronten deze meestal het nuttigst is.

De patiënt heeft een verdacht gebied dat kanker zou kunnen zijn

Een laparoscopie kan worden gebruikt om een biopsie (weefselmonster) van lymfeklieren in het bekken en de buik te verkrijgen of deze klieren te verwijderen. Daarom raden specialisten het onder andere aan voor patiënten met verschillende soorten gynaecologische kanker, zoals baarmoederhals-, eierstok- en endometriumkanker.

Er is een intestinale obstructie

Er is sprake van een darmafsluiting of obstructie wanneer de inhoud van de darm het lichaam van de patiënt niet kan passeren of verlaten. Wanneer de obstructie totaal is, verkeert het individu in een medische noodsituatie die onmiddellijk operatief ingrijpen vereist.

Afhankelijk van de ernst van de situatie kan een laparoscopie of laparotomie worden uitgevoerd. Soms zijn echter grotere incisies nodig om het probleem te corrigeren en beschadigde delen van de darm te verwijderen of te herstellen.

Ziekten specifiek voor vrouwen

Veel problemen bij vrouwen kunnen worden opgelost met laparoscopie, omdat zij vaker aandoeningen in het bekkengebied hebben. Deze chirurgische ingreep kan worden gebruikt voor de behandeling van problemen zoals:

• vleesbomen
• cysten in de eierstokken
• endometriose
• bekkenverzakkingen

4. Andere processen

De Nationale Bibliotheek voor Geneeskunde van de Verenigde Staten geeft details over enkele bijkomende processen die kunnen worden benaderd met laparoscopie. Hieronder vinden we onder andere de volgende aandoeningen:

• Het verwijderen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dit is een zwangerschap die buiten de baarmoeder groeit. Voor een zwangere vrouw kan dit fataal zijn, zodat een snelle chirurgische aanpak noodzakelijk is om dit probleem op te lossen.
• Hysterectomie. Dit is de verwijdering van de baarmoeder. Het kan nuttig zijn bij sommige vormen van kanker, misvormingen, overmatig bloeden en andere klinische aandoeningen.
• Sterilisatie. Dit is een procedure om zwangerschap te voorkomen door de eileiders af te sluiten zodat de eicel de baarmoeder niet meer kan bereiken.
• Behandeling van urine-incontinentie.

Wat gebeurt er bij een laparoscopie?

De totale procedure duurt meestal tussen 30 en 45 minuten onder algemene verdoving, zodat het in veel gevallen heel goed mogelijk is om deze in een polikliniek uit te voeren. We zullen de stappen van deze procedure in detail toelichtenen.

Vóór de ingreep

• Als de patiënt onder algehele narcose wordt gebracht (wat meestal het geval is), mag hij of zij gedurende zes uur voor de ingreep niet eten of drinken.
• Bovendien moet de patiënt in de meeste gevallen een begeleider meenemen, omdat hij na de ingreep suf zal zijn.
• De artsen raden ook aan ruimzittende kleding te dragen, omdat de buik na de laparoscopie een beetje pijn kan doen.

Tijdens de ingreep

Het tijdschrift Progresos de Obstetricia y Ginecología (Spaanse link) beschrijft in detail de procedure die wordt gevolgd om een laparoscopie uit te voeren. Dit zijn enkele van de voorbereidingen die voor de operatie moeten plaatsvinden:

• De patiënte moet in de rechterarm worden gekanaliseerd (er moet dus een lijn worden geplaatst).
• Het is raadzaam de blaas vooraf te legen, hetzij door urineren, hetzij door katheterisatie indien dit nodig is.

Na deze overwegingen brengen de artsen een Veress-Palmernaald in de patiënt. Gewoonlijk treden op dit punt 35-40 % van de complicaties bij endoscopische operaties op, zodat de arts zeer voorzichtig moet moet zijn. Een arts brengt deze meestal in via de navel.

Door peritoneale insufflatie kunnen chirurgen op de juiste manier in de buik van de patiënt manoeuvreren zonder vitale organen te beschadigen. Eenmaal uitgevoerd en na het maken van de nodige incisies, gebruiken de deskundigen de laparoscoop om de buikholte te observeren en de nodige diagnose te stellen.

Indien de arts een chirurgische ingreep moet verrichten, kunnen meer incisies nodig zijn voor het inbrengen van instrumenten. In ieder geval zijn deze wonden meestal niet langer dan 0,5-1 centimeter, zoals aangegeven door de Clínica Universidad Navarra (CUN). Een laparotomie vereist een incisie van 15 tot 20 centimeter lengte. Een laparoscopie is dus veel minder ingrijpend.

Na de ingreep

Na de ingreep moet de patiënt in de uren die volgen nauwlettend worden gevolgd om te controleren of alles goed is gegaan. Bovendien mag iemand niets eten of drinken zolang de verdoving aanhoudt.

Als de ingreep poliklinisch is gedaan, kunnen zij in de meeste gevallen binnen een paar uur weer naar huis. Toch is het na een laparoscopie altijd nodig om verdere medische afspraken te maken met de betrokken beroepsbeoefenaars om de verkregen resultaten en eventuele vervolgbehandeling te bespreken.

Mogelijke risico’s van een laparoscopie

Bij een laparoscopie verschaft de arts zich toegang tot de buikholte. Hier bevinden zich verschillende delicate organen. Deze ingreep is zoals alle medische procedures dus niet zonder risico.

Bij een diagnostische laparoscopie is het risico op darmletsel 0,08% (Spaanse link), en bij middelgrote en meer complexe ingrepen stijgt deze waarde tot 0,33%. Complicaties die bij deze ingreep kunnen voorkomen zijn onder andere:

• Infectie van de chirurgische incisie of de inwendige organen. In het ergste geval kan dit leiden tot levensbedreigende bacteriëmie en sepsis.
• Bloedingen door de chirurgische incisie of van inwendige organen.
• Slechte genezing van de incisie. Het buikweefsel is namelijk vrij kwetsbaar.
• Allergische reactie op de geneesmiddelen die tijdens de ingreep worden gebruikt (kalmeermiddelen en anesthetica).
• Anafylactische shock (komt zeer zelden voor).

Wat moet ik onthouden over een laparoscopie?

Een laparoscopie is een uitstekend alternatief voor laparotomie. Aangezien de incisies bij deze procedure veel kleiner zijn, herstelt de patiënt sneller en is de kans dat er complicaties optreden zeer klein.

Niet alle patiënten en situaties zijn echter geschikt voor een laparoscopie. Patiënten met een tumor die is uitgezaaid naar de buikholte, of patiënten die last hebben van bloedingsproblemen, chronische tuberculose en andere aandoeningen kunnen geen laparoscopie ondergaan. In deze gevallen moeten artsen andere ingrepen toepassen.