Wat gebeurt er in de 9 maanden van de zwangerschap?

Een kindje op de wereld zetten is een bijzonder proces dat uit verschillende fasen bestaat. Tijdens al die stadia ontstaat op een natuurlijke manier een nieuw leven in het lichaam van de vrouw. In dit artikel staan we stil bij alle stapjes die leiden naar de geboorte van een baby.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts José Gerardo Rosciano Paganelli.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 23 november, 2022

Een zwangerschap begint op het moment dat een bevruchte eicel zich in de baarmoeder nestelt, en eindigt wanneer de baby geboren wordt. In dit artikel gaan we kijken wat er in de 9 maanden van de zwangerschap allemaal gebeurt.

Wat gebeurt er tijdens de 9 maanden van de zwangerschap?

Een zwangerschap bestaat – normaal gesproken – uit 9 maanden, waarin de embryo zich ontwikkelt. Het begint allemaal met een minuscule zygote, die uiteindelijk uitgroeit tot een baby. We zullen vandaag per maand bekijken wat er gebeurd.

De eerste maand

Week 1 van de zwangerschap begint in de laatste week van de menstruatie. In de tweede week begint zich een groep ovariële follikels te ontwikkelen. Slechts één follikel uit die groep zal een rol gaan spelen in de zwangerschap. In week 3 laat de follikel een eicel vrij, die getransporteerd wordt door de eileiders.

De cellen blijven zich delen, totdat ze drie verschillende typen cellen hebben gevormd. Die cellen vormen later de basis van het weefsel van de baby. Ook de cellen die straks de ruggengraat gaan vormen, worden nu aangemaakt.

In deze fase is de embryo nog zo klein dat het niet zichtbaar is op een echo. De moeder kan in dit stadium al wat subtiele symptomen opmerken, maar ze wordt zich waarschijnlijk pas bewust van de zwangerschap als haar volgende menstruatie uitblijft.

De tweede maand

De tweede maand is van alle 9 maanden van de zwangerschap misschien wel de meest cruciale, omdat dan de ontwikkeling begint van een uiterst belangrijk orgaan van de toekomstige baby: het hart.

Naast het hart, beginnen zich nu ook de ruggengraat, de hersenen, de darmen en de huid te vormen. En alsof dat nog niet genoeg was: ook de ogen, de oren, de neus en de bovenlip beginnen zich nu te ontwikkelen.

Na slechts een maand van intensieve ontwikkeling, begint de embryo er steeds meer uit te zien als een mens.

De veranderingen in het lichaam van de moeder zijn nog steeds onzichtbaar. De moeder kan wel al last krijgen van symptomen zoals:

• misselijkheid
• overgeven
• vermoeidheid

De derde maand

In de derde maand verandert de embryo in een foetus. De toekomstige baby heeft nu alle organen, en die zullen zich gedurende de rest van de zwangerschap verder gaan ontwikkelen.

De geslachtsdelen worden gevormd, maar wat het geslacht van de baby wordt, is op dit moment nog onzeker. De foetus kan in deze maand tot zo’n 7 cm groot worden, en ongeveer 15-20 gram gaan wegen. 

De moeder begint nu gewicht aan te komen. De meeste moeders komen gedurende hun zwangerschap gemiddeld ongeveer 10 procent van hun totale lichaamsgewicht aan.

Aan het eind van de derde maand heeft de moeder meestal minder last van symptomen als misselijkheid en overgeven, omdat de hormoonspiegel zich stabiliseert. Het risico van een natuurlijke abortus wordt ook lager.

De vierde maand

In de vierde maand ondergaat de baby weer veel veranderingen:

• Op dit moment is het lijfje van de foetus volledig bedekt met donshaar.
• De stembanden en de epidermale plooien op de handpalmen en de vingers gaan zich ontwikkelen.
• In deze fase zijn de oogjes van de foetus van normale grootte, maar ze zijn nog wel gesloten en staan nog vrij ver uit elkaar.
• Het gezichtje zelf is al goed gevormd: de nek is op dit moment bijvoorbeeld al volledig te onderscheiden van het hoofdje.
• Wat betreft de grootte: de foetus is nu ergens tussen de 8,5 en 18 cm groot, en weegt al zo’n 150 tot 170 gram.
• De ontwikkeling gaat verder met de zweetklieren en de vetklieren van de foetus.
• De darmen gaan zich vullen met een dikke substantie, meconium, dat wordt uitgescheiden door de lever. 

Intussen groeit de buik van de moeder steeds verder, en ook haar gewicht neemt verder toe. In de vierde maand beweegt de baby veel, en het is normaal dat je die bewegingen door de buik heen kunt zien.

De vijfde maand

We zijn al over de helft van de 9 maanden van de zwangerschap. Deze maand kenmerkt zich door de volgende veranderingen in het lijfje van de baby:

• Het hartje van het kindje gaat sterker kloppen.
• Het gehoor van de baby en zijn vermogen om licht waar te nemen begint zich nu te ontwikkelen.
• Aan het eind van deze maand is de tweede rij tandjes al gevormd.
• Miljoenen neuronen vormen zich in de hersenen.
• Ten slotte weegt de baby nu al tussen de 230 en 245 gram, en het heeft een lengte van tussen de 22 en 25 cm.

Het is in deze maand dat de navel van de moeder uit begint te steken. De symptomen waar ze tijdens de eerste maanden van de zwangerschap last van had, zullen verdwijnen. Andere kwaaltjes kunnen echter de kop op steken, zoals bijvoorbeeld een branderig gevoel in de maag of een verstopte neus.

De zesde maand

• In deze maand vormen zich de wenkbrauwen, het haar, de wimpers en de spieren van de baby.
• De baby kan verder al heel precies prikkels, zoals bijvoorbeeld muziek, herkennen en erop reageren.
• De baby groeit verder, en kan een lengte hebben van tussen de 27 en 32 cm. Het gewicht ligt ergens rond de 450 en 750-1000 gram. Hij wordt dus steeds groter, waardoor je de verschillende delen van het lijfje inmiddels door de buikwand heen kunt voelen.
• De huid van de baby wordt ondoorzichtiger en sterker.
• Daarnaast kan het kindje inmiddels al met de ogen knipperen, en andere bewegingen uitvoeren zoals de tong uitsteken.
• Ten slotte worden ook de verhoudingen van het lichaam ten opzichte van het hoofdje normaler.

Het tweede trimester eindigt met de zesde maand en de zwangerschap is nu overduidelijk zichtbaar. Op dit moment is de buik van de moeder erg groot. De foetus heeft namelijk al een flink gewicht en dat heeft zijn invloed op de moeder. In bepaalde houdingen kan ze dan ook last hebben van rugpijn en andere symptomen.

De zevende maand

In deze maand zijn er weer veel veranderingen te zien bij de baby:

• Ten eerste worden op dit moment de longetjes van de baby gevormd, en wordt het skelet sterker.
• Ten tweede begint het lichaamsgewicht toe te nemen, waardoor het lichaam van de baby de eigen lichaamstemperatuur kan regelen.
• Daarnaast is nu de pigmentatie van de huid en van de iris nu zichtbaar.
• Ten slotte verdwijnt het donshaar dat voorheen het lijfje van de foetus bedekte.
• De foetus is nu ongeveer 33 tot 38 cm groot, en kan tussen de 1100 en 1300 gram wegen.

In deze fase kan de moeder het lastig vinden om bepaalde bewegingen uit te voeren. Verder is het mogelijk dat ze een constante druk op haar blaas voelt, omdat de lengte van de baby almaar toeneemt. Ze zal dus wat vaker naar het toilet moeten gaan.

De achtste maand

Het restant van het donshaar verdwijnt, en de baby groeit verder in zowel lengte als gewicht. Aan het eind van deze maand is de foetus ongeveer 50 procent van het totale gewicht aangekomen gedurende de hele zwangerschap. Daarnaast zijn ook de longetjes en het reukvermogen op dit moment bijna volledig ontwikkeld. 

In de achtste maand kan de baby beginnen te hikken, omdat het het vruchtwater inslikt. Het hikken veroorzaakt plotselinge bewegingen van de buik.

In deze maand hebben moeders vaak last van zure oprispingen of constipatie. Dat zijn veelvoorkomende symptomen die veroorzaakt worden door een toename van het progesteron niveau in het lichaam.

De negende maand

In de negende maand verplaatst de baby zich naar beneden, richting het bekken. Het hoofdje van de baby gaat klaarliggen voor de bevalling.  

Andere kenmerken van deze laatste maand van de zwangerschap:

• Op dit moment zijn de maag en de darmen van de baby volledig functioneel.
• Daarnaast is de huid zachter en wordt die steeds roder, totdat het de uiteindelijke huidtint heeft.
• Aan het eind van de negende maand zou de baby een lengte moeten hebben van ongeveer 43 cm, en ergens tussen de 1980 en 2730 gram moeten wegen.
• De bewegingen van de baby zijn nóg beter zichtbaar, en het kan zijn dat de moeder het kindje voelt schoppen, omdat die nu steeds krapper in de baarmoeder komt te liggen.
• De baby kan op dit moment ademhalen terwijl hij zuigt of slikt.
• Ten slotte kan het lijfje van de baby vanaf nu zijn eigen bloed produceren.

Deze maand markeert het einde van de zwangerschap en het is normaal dat de moeder zich rond deze periode uitgeput voelt. De dagen en nachten lijken voor haar langer te duren, en ze kijkt opgewonden uit naar de baby.

Ten slotte nog een belangrijk punt: medisch toezicht is belangrijk tijdens alle maanden van de zwangerschap, maar het is extra belangrijk gedurende deze laatste maand.