Het voorkomen en behandelen van gonorroe

Gonorroe is een veel voorkomende seksueel overdraagbare aandoening. In veel gevallen merk je geen symptomen op, en dit kan het risico verhogen om het aan andere mensen door te geven. Daarom is preventie heel belangrijk.

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts José Gerardo Rosciano Paganelli.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 23 november, 2022

Gonorroe is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) die door de bacteriën Neisseria gonhorrhoeae wordt veroorzaakt. Helaas is het een van de meest voorkomende soa’s in onze samenleving.

Omdat het een SOA is, kun je deze ziekte alleen krijgen door seksueel contact met iemand die al besmet is. Dit houdt in vaginale seks, anale seks en orale seks. Het kan echter ook tijdens de geboorte van een moeder aan haar kind worden doorgegeven.

Een belangrijke factor om in gedachten te houden is dat dragers geen specifieke symptomen vertonen. Daarom staat het bekend als een symptoomloze aandoening.

Over het algemeen zijn geïnfecteerde personen zich niet bewust van hun aandoening (aangezien ze geen symptomen hebben) en weten ze dus niet dat ze dit moeten behandelen. Hierdoor verspreidt de ziekte zich.

Gonorroekliniek

Vanuit een klinisch oogpunt is het noodzakelijk om onderscheid te maken naar geslacht en leeftijd van de patiënt. Dat betekent dat er onderscheid wordt gemaakt tussen de ziekte bij mannen, vrouwen en kinderen.

Bij mannen

Minder dan 10% van de mannen is symptoomloos. De andere 90% die overblijven krijgen wel symptomen wanneer zij gonorroe oplopen. Na een incubatieperiode van een week verschijnen de volgende symptomen:

• Afscheiding (die eruit ziet als pus) van de penis. Deze afscheiding verschijnt bij het plassen en/of knijpen in de penis; in sommige gevallen gebeurt het continu.
• Irritatie aan het bekkengebied. Een stekend gevoel of jeuk rond de genitaliën.
• Pijn en prikkend gevoel tijdens het plassen.
• Pijn en ontsteking van de testikels.

Bij vrouwen

Meer dan de helft van de vrouwen krijgt geen symptomen. Wanneer een vrouw echter wel symptomen vertoont, zijn deze meestal ernstiger dan bij mannen. Ook is de kans groter dat de ziekte ernstige gevolgen heeft. De symptomen bij vrouwen zijn:

• Gele afscheiding die eruit ziet als pus en een vieze geur.
• Toenemende drang om te plassen en een gevoel van pijn en een prikkend gevoel tijdens het plassen.
• Roodheid van het genitale slijmvlies dat pijnlijk kan zijn, kan steken en/of jeuken.
• Buikpijn.
• Bloedingen buiten de menstruatiecyclus.

Bij vrouwen is het grootste risico dat de infectie zich verspreidt. Dit kan een bekken ontsteking of  pelvic inflammatory disease (PID) veroorzaken, wat pijnlijk is, vaak chronisch is en ook onvruchtbaarheid kan veroorzaken.

Ook kan het de eileiders infecteren, en er kan dan ontstaan:

• een eileiderontsteking
• ontstekingen van de baarmoeder
• endometritis

Uiteindelijk is het grootste gevaar voor het vrouwelijke voortplantingssysteem dat ieder deel ervan kan worden aangetast. De infectie kan zich via de buikholte gemakkelijk verspreiden naar andere delen van het lichaam.

Bij kinderen

Tijdens de geboorte kan gonorroe aan de baby worden overgedragen als zijn moeder besmet is. Dit gebeurt wanneer de baby in contact komt met de afscheiding en slijm van het geboortekanaal van de moeder, die besmet zijn.

In de meeste gevallen ontwikkelen geïnfecteerde baby’s een type conjunctivitis, dat bekend staat als ophtalmia neonatorum.

Vandaag de dag komt dit soort conjunctivitis niet erg vaak voor, omdat de ogen van baby’s worden schoongemaakt met oogdruppels zodra ze worden geboren. Dit helpt elke vorm van complicaties te voorkomen.

Andere complicaties

Er is ook de mogelijkheid dat zich door gonorroe andere complicaties kunnen ontwikkelen. Het is echter zo dat deze minder vaak voorkomen en volkomen afhankelijk zijn van de seksuele voorkeuren van de persoon.

• Anorectale infectie. Dit type infectie kan ontstaan door de verspreiding van de ziekte of door het hebben van anale seks. Door de ontsteking van het rectum voel je pijn en steken als je naar het toilet gaat. Het kan ook laesies veroorzaken in het slijmvlies, in de vorm van wratten en aambeien. Soms kan de ontlasting gepaard gaan met pus en bloed.
• Infectie in de keelholte. Dit type gonorroe wordt geassocieerd met orale seks. De symptomen zijn zeer vergelijkbaar met die van een gewone keelontsteking.

Diagnose en preventie

Om de diagnose te stellen of het al dan niet een geval van gonorroe is, moet de arts de klinische geschiedenis van de patiënt evalueren. Bovendien moet de patiënt een lichamelijk onderzoek ondergaan.

Door middel van dit onderzoek evalueert de arts de symptomen van de patiënt. Daarna wordt er een oplossing gezocht om van de aandoening af te komen.

Als het gaat om vrouwen, zal naast de genoemde procedure de arts aan de patiënt vragen om een vaginale test te ondergaan. Dit zal de toestand nauwkeurig evalueren om de meest nauwkeurige diagnose te garanderen.

Net als de andere seksueel overdraagbare aandoening, is het aantal gevallen van gonorroe in de afgelopen paar jaar gestegen. Dit lijkt misschien vreemd omdat voorbehoedsmiddelen (zoals condooms) direct binnen handbereik zijn, maar het is de waarheid.

In de jaren ’80, midden in de aidscrisis, waren mensen zo bang om besmet te raken dat ze voorbehoedsmiddelen gingen gebruiken. Toen er later effectieve behandelingen en nieuwe anticonceptiemiddelen op de markt kwamen, daalde de angst voor soa’s. Dit verklaart de toename van het aantal gevallen.

De enige manier om deze ziekte te voorkomen is door goede seksuele voorlichting die het gebruik van voorbehoedsmiddelen aanbeveelt bij alle soorten seks (of of ze nu vaginaal, anaal of oraal zijn). Seksuele voorlichting benadrukt ook het belang van periodieke bezoeken aan de gynaecoloog (voor vrouwen) en de uroloog voor mannen.

De behandeling van gonorroe

Gonorroe wordt in het algemeen behandeld met medicijnen. De behandeling is met name gebaseerd op antibiotica. Over het algemeen wordt ceftriaxon voorgeschreven in combinatie met doxycycline, aangezien dit laatste ook chlamydia behandelt.

Ook moeten alle seksuele contacten worden nagegaan en behandeld, ongeacht of ze symptomen hebben of niet. De arts kan ook adviseren dat de patiënt geen seks heeft, tot het moment dat de aandoening genezen is.