Stollingsproblemen: hoe werkt het bloedstollingsproces?
Bloedstolling is het proces waarbij het bloed van zijn natuurlijke vloeibare toestand in een gelvorm verandert en een bloedstolsel vormt. Een stolsel is een massa bloed die ontstaat wanneer bloedplaatjes, bloedcellen en bepaalde eiwitten aan elkaar plakken. Blijf lezen om meer te weten te komen over bloedstolling en stollingsproblemen.
Enkele belangrijke opmerkingen over bloedtoevoer
Allereerst is het belangrijk om een bloedstolsel te onderscheiden van een trombus of een embolie. Het woord trombus verwijst naar een stolsel dat aan de wand van een bloedvat is bevestigd, daar waar het ontstaan is.
Embolieën daarentegen zijn stolsels die door de bloedbaan circuleren en in een deel van het lichaam stoppen, waardoor de bloedstroom wordt tegengehouden.
Bloedstolling is een essentieel levensproces. In feite hebben alle zoogdieren een vergelijkbaar bloedstollingsproces. Daarom leer je in dit artikel waardevolle informatie over dit essentiële anatomische proces.
Lees ook eens:
Bloedtransfusies: het doel en de procedure
Hoe werkt de bloedstolling?
Om bloedstolling of coagulatie te begrijpen, moet je eerst wat kennis hebben van de fysiologie van bloed. In zijn natuurlijke staat stroomt het bloed zonder in een soort gelatine-achtige toestand te veranderen. De vaatwanden zijn gezond en er is geen activering van stoffen die de vorming van stolsels kunnen veroorzaken.
Op dit moment zijn de anti-stollings en stollingsprocessen in balans. Talrijke eiwitten werken samen in twee verschillende processen die helpen bij het reguleren van dit evenwicht of balans, hemostase genaamd.
Bij beschadiging van een bloedvat ontstaat er een kettingreactie: de activering van een reeks eiwitten leidt tot stolselvorming. Deze ketting wordt de stollingscascade genoemd.
Meer dan 10 verschillende eiwitten, coagulatiefactoren genoemd, spelen een rol in de genoemde stollingscascade. Deze eiwitten zitten in het bloedplasma.
Ook interessant:
Wanneer moet je je bloed laten testen?
Het bloedstollingsproces
In het kort, het volgende is wat er gebeurt tijdens de bloedstolling:
- Allereerst treedt er een klein scheurtje op in de wand van een bloedvat. Dit veroorzaakt een bloeding (de term bloeding wordt eenvoudigweg gebruikt om het wegvloeien van bloed uit de bloedvaten te beschrijven, ongeacht hoeveel bloed verloren gaat).
- Vervolgens vernauwen de bloedvaten zich. Dit gebeurt in een poging de bloedstroom te beperken en te voorkomen dat er teveel bloed verloren gaat door de wond.
- Daarna worden de bloedplaatjes geactiveerd. Bloedplaatjes zijn delen van cellen die in het bloed circuleren. Ze hechten zich aan elkaar op de plek van de wond en vormen een soort plug. Op dit moment begint een van de belangrijkste stollingsfactoren te werken, bekend als de von Willebrand-factor (VWF).
- Dan activeren de rest van de stollingsfactoren de productie van fibrine. Fibrine is een krachtige stof die het mogelijk maakt om een soort net te vormen dat de plug stevig en stabiel houdt.
- Wanneer de wond geneest, lost deze gevormde plug (het stolsel) op. Zo wordt de balans herstelt en keert het bloedvat terug naar zijn natuurlijke staat.
Welke ziekten houden verband met stollingsproblemen?
Zoals we al vermeldden, is bloedstolling een fundamenteel levensproces. Wanneer een van de elementen die ermee te maken hebben faalt, kunnen tal van ziekten optreden. Hier volgt daarom toelichting over enkele van de meestvoorkomende ziekten die stollingsproblemen veroorzaken.
Ziekte van von Willebrand
Dit is de meest gebruikelijke aandoening die verband houdt met stollingsproblemen. Mensen met deze ziekte hebben ook een probleem met de von Willebrand-factor (VWF). Zoals eerder vermeld, is deze factor degene die de bloedplaatjes helpt samen te klonteren.
Naar schatting lijdt tot 1% van de bevolking aan deze aandoening. De symptomen zijn echter mild en slechts weinig mensen krijgen een formele medische diagnose.
Enkele symptomen zijn:
- Neusbloedingen die lang aanhouden.
- Overvloedige menstruatie bij vrouwen (zware tot zeer zware menstruatie).
- Overmatig bloeden door een verwonding of bloed in de urine en/of ontlasting.
Hemofilie, erfelijke stollingsproblemen
Hemofilie is een bloedingsstoornis waarbij iemand factor VIII of IX mist. Mensen die hieraan lijden hebben de neiging om lange tijd te bloeden na een verwonding omdat hun bloed niet normaal stolt.
Ook is het een erfelijke ziekte die erg ernstig kan zijn. Wanneer inwendige bloedingen optreden, kunnen de organen en weefsels worden beschadigd en het leven van de patiënt kan zo ernstig in gevaar komen.
Een interessant feit is dat dit de ziekte is waaraan veel leden van de koninklijke families (link in het Engels) in de 19e eeuw leden. Zo leden de zonen van de laatste Russische tsaren aan deze ziekte. Talrijke studies hebben zich specifiek gericht op het vinden van de oorsprong van deze ziekte, speciaal om deze reden.
Conclusie stollingsproblemen
Bloedstolling is een complex proces dat ons in leven houdt. Het is erg belangrijk om te bestuderen hoe het werkt en hoe stollingsproblemen de gezondheid kunnen beïnvloeden. Zo kan men mensen behandelen waarbij er sprake is van een defect in dit stollingsproces.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Smith SA, Travers RJ, Morrissey JH. How it all starts: Initiation of the clotting cascade. Crit Rev Biochem Mol Biol. 2015;50(4):326–336. doi:10.3109/10409238.2015.1050550
- Palta S, Saroa R, Palta A. Overview of the coagulation system. Indian J Anaesth. 2014;58(5):515–523. doi:10.4103/0019-5049.144643
- Garmo C, Burns B. Physiology, Clotting Mechanism. [Updated 2019 Apr 16]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507795/
- Chaudhry R, Babiker HM. Physiology, Coagulation Pathways. [Updated 2019 Apr 17]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482253/
- Barmore W, Burns B. Biochemistry, Clotting Factors. [Updated 2019 Apr 21]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507850/