Speekselklierbiopsie: wanneer wordt het uitgevoerd?
Klieren zijn een groep organen die gespecialiseerd zijn in de productie en afscheiding van vitale stoffen voor het menselijk lichaam. De studie van hun anatomie en functie is nuttig bij de diagnose van bepaalde ziekten. Wil je weten wanneer een arts een speekselklierbiopsie uitvoert? Hier vertellen we het je.
De speekselklieren bevinden zich in de mond en in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal, en hun essentiële functie is de productie van speeksel voor de spijsvertering. Studies bevestigen dat ze door hun vascularisatie en anatomie vatbaar zijn voor meerdere ontstekings- en infiltratietoestanden, en hun disfunctie is een alarmsignaal om bepaalde aandoeningen te vermoeden.
Wat is een speekselklierbiopsie?
Vanuit anatomisch en functioneel oogpunt worden speekselklieren verdeeld in grote en kleine of bijkomende klieren. De eerste groep wordt gevormd door de parotisklier, gelegen op de kauwspier; vervolgens hebben we de sublinguale, onder de tong, en de onderkaakspeekselklier, gelegen aan de basis van de mondholte.
Speekselklierbiopsie bestaat uit het gecontroleerd wegnemen van een klein stukje weefsel of de hele klier voor later histopathologisch onderzoek. Deze test kan alleen worden uitgevoerd door getrainde professionals en is geïndiceerd in specifieke gevallen.
Wanneer een speekselklierbiopsie uitvoeren?
In de meeste gevallen wordt een speekselklierbiopsie uitgevoerd als er een klinische verdenking is op een tumor of infiltratieve processen in het weefsel. Onderzoek (Spaanse link) bevestigt dat speekselkliertumoren tot 5% van de hoofd- en halstumoren uitmaken, waarvan de meeste goedaardig zijn.
In die zin maakt de klierbiopsie het mogelijk het type laesie vast te stellen en op basis van dit resultaat de te volgen medische koers te bepalen. Ook wordt de test gewoonlijk aanbevolen wanneer artsen een obstructief proces in de klierafvoer vermoeden.
Anderzijds stellen sommige auteurs (Spaanse link) dat de speekselklierbiopsie een van de belangrijkste criteria is voor de diagnose van het syndroom van Sjögren. Dit is een chronische auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door een disfunctie in de afscheiding van speeksel en tranen door de klieren.
Je bent misschien ook geïnteresseerd in dit artikel:
Taai speeksel: waarom komt dit voor?
Voorbereidingen voor het onderzoek
Voor het uitvoeren van een speekselklierbiopsie met behulp van een punctie zijn geen speciale voorbereidingen nodig. Wel is het raadzaam om 6 tot 8 uur voor het onderzoek geen eten of drinken te nuttigen.
De arts zal altijd zorgen dat de patiënt op de hoogte is van de maatregelen die genomen moeten worden. Denk daarbij ook aan zaken zoals een paar dagen voor het onderzoek tijdelijk te stoppen met antistollingsmiddelen als de patiënt dit soort medicijnen gebruikt.
Hoe wordt de speekselklierbiopsie uitgevoerd?
De klierbiopsie wordt meestal uitgevoerd in het ziekenhuis . De techniek bij uitstek is de fijne naald aspiratiebiopsie. Deze vergemakkelijkt de extractie van een klein speekselkliermonster zonder nadelige gevolgen.
Om het monster te nemen moet het te benaderen gebied eerst worden gereinigd en gesteriliseerd met isopropyl alcohol. Vervolgens wordt een plaatselijke verdoving toegediend om het gebied te verdoven en de pijn weg te nemen. De patiënt kan een klein prikje voelen en daarna zijn gevoeligheid verliezen.
Als het gebied is voorbereid, brengt de specialist de biopsienaald in tot aan de te beoordelen speekselklier. Dit kan gedurende 1 tot 2 minuten lichte druk of ongemak veroorzaken. Vervolgens wordt een klein deel van het klierweefsel opgezogen en verwijderd. Dit biopt wordt vervolgens op een objectglaasje gelegd om naar het laboratorium te sturen.
In het geval van een speekselklierbiopsie voor het syndroom van Sjögren is het waarschijnlijk dat er nog meer verdoving nodig is. Ook kan de arts er voor kiezen om meerdere weefselmonsters uit verschillende klieren te nemen. In dit verband kan de arts enkele hechtingen plaatsen op de plaats waar het biopt is afgenomen. Het gebied kan een paar dagen na de ingreep gevoelig en rood zijn.
Ontdek meer over speekselproblemen:
De kenmerken en behandeling van speekselvloed
Analyse van de resultaten
De resultaten van deze test worden gerapporteerd door een gespecialiseerd pathologisch laboratorium. Normaal gesproken is het klierweefsel intact en vrij van abnormale gezwellen of aanwijzingen voor tumorlaesies.
Een speekselklierbiopsie kan echter positief zijn voor ontstekingsprocessen, infecties, infiltraties en kankercelproliferatie. Daarnaast zijn celdisfunctie en weefselatrofie aanwijzingen voor het syndroom van Sjögren. Een andere pathologie die kan worden vastgesteld is sarcoïdose.
Risico’s van speekselklierbiopsie
Een speekselklierbiopsie is een relatief veilige procedure met een laag percentage bijwerkingen. Enkele van de mogelijke risico’s van deze procedure zijn de volgende:
- Infectie.
- Bloeding.
- Allergie voor anesthesie.
- Letsel aan de nervus trigeminus of gezichtszenuw.
- Gevoelloosheid van de lip of gezichtshuid.
Daarnaast ervaren sommige patiënten lichte pijn en ongemak in de dagen na de operatie. Deze klachten kunnen verlicht worden met vrij verkrijgbare pijnstillers. Daarentegen moet medische hulp worden ingeroepen als de volgende symptomen optreden:
- Koorts.
- Bloeden.
- Zwelling en pijn die niet afnemen.
- Moeite met ademhalen en slikken.
- Vloeistof lekt uit de prikplaats.
Te volgen stappen na een speekselklierbiopsie
Speekselklierbiopsie is een diagnostische procedure om de anatomie en microscopische functie van het klierweefsel te evalueren. Op deze manier kunnen tumorziekten en andere aandoeningen, zoals het syndroom van Sjögren, worden opgespoord. Strikte medische follow-up na een dergelijke procedure is van vitaal belang.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- León JA, Lorenty LW, Martínez FH. Biopsia de glándula salival menor en el diagnóstico confirmatorio del Síndrome de Sjögren y Amiloidosis. Cambios rev. méd. 2018; 17(2):89-94
- Nazar G, Vial G, Ibarra A, Cabezas L. Tumores de cabeza y cuello. Revista Médica Clínica Las Condes. 2007; 18(4): 408-418.
- Parra R, Polo J, Rojas A. Interpretación de la biopsia de glándula salival menor en el síndrome de Sjögren. Correlación clínico-patológica. Revista Colombiana de Reumatología. 2020; 27(52): 82-89.
- Sánchez A, Martínez R. Enfermedades sistémicas que afectan a las glándulas salivares. Seminarios de la Fundación Española de Reumatología. 2010; 11(3): 94-99.
- Santiago M, Seisdedos M, García N, Secco A. Frecuencia de complicaciones y rédito de la biopsia de glándula salival menor. 2012; 8(5): 255-258.
