Nefritische koliek: symptomen, oorzaken en behandeling

Nefritische koliek is een zeer intense pijn die verschijnt en verdwijnt in de lumbale regio. achtereenvolgens en in golven. Het wordt veroorzaakt door de obstructie van de urinewegen. In dit artikel vertellen we je over de meestvoorkomende oorzaken en de behandeling ervan.

Nefritische koliek is een van de meest intense pijnen waaraan iemand kan lijden. Degenen die hier last van hebben gehad, begrijpen precies waar we het over hebben. Het komt voor in de lumbale zone, nabij de nieren of iets lager, waar de urinewegen zich bevinden.

Het kenmerk van elke pijn die onder de noemer ‘koliek’ valt, is het krampachtige karakter. De pijn verschijnt en verdwijnt, in golven, en veroorzaakt intense pijnpieken met tussendoor korte periodes van ontspanning.

In het geval van nefritische koliek ontstaat de pijn in het urinestelsel als gevolg van een obstructie in het pad dat de urine af moet leggen om de blaas te bereiken. Wanneer er een obstructie in het systeem optreedt, probeert de urineweg zich er meester over te maken door de kanalen samen te trekken. Deze samentrekking staat bekend als koliek.

De pijn van nefritische koliek bevindt zich in het lumbale gebied en straalt uit naar het liesgebied van de persoon in kwestie, en vormt een soort halve riem. Het bevindt zich aan de linker- of rechterkant, afhankelijk van waar de obstructie zich bevindt.

Oorzaken van nefritische koliek

De oorzaak van de pijn is een verstopping van de urinewegen. Door deze obstructie kan de urine die in de nier wordt gevormd, zich niet naar de plaats verplaatsen. Hoewel nierstenen de meest voorkomende oorzaak van obstructie zijn, zijn er ook andere oorzaken.

Tot de kwaadaardige oorzaken van obstructie behoren kankertumoren van het nierstelsel, hetzij van de nier, de urineleiders of die van de blaas die naar boven groeien. Het kan ook gaan om een kwaadaardige tumor van een aangrenzend orgaan dat de urinewegen samenknijpt, zoals bijvoorbeeld het geval is bij darmkanker.

Een van de goedaardige oorzaken is een aneurysma van de aorta: een verwijding van de aortaslagader in de doorgang door de buik die druk kan uitoefenen op de urineleider door het dicht te knijpen. Het veroorzaakt ook obstructie door retroperitoneale fibrose, een vorming van bindweefsel achter in de buik.

Nierstenen

Zoals we al zeiden, zijn nierstenen de meest voorkomende oorzaak van nefritische koliek. Dit zijn stenen van verschillende grootte die zich in de nieren of in de urineleider bevinden. Wanneer ze het lichaam proberen te verlaten, veroorzaken ze de obstructie en de daaruit voortvloeiende pijn.

De stenen zijn in bijna 80% van de gevallen (Spaanse link) calcium. Om deze reden houden bepaalde situaties in het menselijk lichaam verband met de verhoogde kans om eraan te lijden. Dus als er sprake is van hypoparathyreoïdie, sedentarisme, langdurige uitputting of overmatig gebruik van externe calcium (in tabletten) is de vorming ervan waarschijnlijker.

Mensen die last hebben van herhaaldelijke urineweginfecties hebben ook een grotere kans op nierstenen. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Patiënten die een urinekatheter dragen, worden meer blootgesteld aan infecties en hebben daardoor meer kans op nierstenen.

Minder dan 10% van de nierstenen is urinezuur. Het komt vaak voor bij patiënten met een jichtstoornis. Soms leiden diëten die buitengewoon rijk zijn aan eiwitten (gym- en bodybuilding-diëten), die het urinezuur in het bloed verhogen, tot het ontstaan van nierstenen.

Tot slot is minder dan 1% van de nierstenen gekoppeld aan een genetische ziekte die cystinurie wordt genoemd. Het is zeldzaam en wordt door genetica overgedragen van ouders op kinderen.

Symptomen van nefritische koliek

Het meest opvallende symptoom van nefritische koliek is de pijn die we al hebben beschreven. Het verschijnt plotseling en is buitengewoon intens. Het begint in de onderrug en straalt als een halve band naar voren uit richting de lies. Deze pijn gaat meestal gepaard met:

• Koorts: dit is echter niet altijd aanwezig. Het kan worden veroorzaakt door de pijn zelf of door een gelijktijdige urineweginfectie.
• Dysurie: dit is de moeilijkheid van het verdrijven van urine, die verband houdt met de obstructie.
• Pollakisurie: dit is de verhoogde frequentie van urineren. De patiënt plast vaker, maar telkens in kleine hoeveelheden.
• Hematurie: in sommige gevallen kunnen de stenen de urethra beschadigen en wat bloed in de urine veroorzaken.

Diagnose en behandeling

Artsen kunnen nefritische koliek gelukkig snel diagnosticeren zodra de symptomen zijn vastgesteld. De pijn is erg karakteristiek en niet veel andere aandoeningen hebben dezelfde symptomen. Artsen moeten echter urineonderzoek en röntgenfoto’s uitvoeren om de diagnose aan te vullen.

De definitieve diagnose wordt gesteld met een nier- en blaas-echografie, waarbij in de overgrote meerderheid van de gevallen de aanwezigheid van de obstructie wordt vastgesteld (Spaanse link) en als het om nierstenen gaat kan men ook de grootte zien. Alleen zeer onduidelijke klinische beelden vereisen een tomografie.

Als men eenmaal de diagnose krijgt, is de behandeling gebaseerd op analgetica. De prioriteit is namelijk om de pijn van de patiënt te kalmeren. Voor dit doel schrijven artsen ontstekingsremmende en pijnstillende medicijnen voor.

Ze kunnen oraal of intramusculair worden toegediend. Artsen kiezen voor de intraveneuze route wanneer de pijn te intens is of als de patiënt overgeeft.

Behandeling na de pijn

Zodra de pijn verdwijnt, is de volgende stap het werken aan de oplossing van de obstructie. Als het gaat om een pathologie waarbij geopereerd moet worden, zullen de artsen dit van te voren programmeren. Als het echter om een niersteen gaat, dan zijn er verschillende therapeutische opties:

• Hydratatie: als de patiënt kleine steentjes heeft, is het beter om te wachten op spontane uitzetting. Patiënten helpen dit proces door veel vloeistoffen te drinken.
• Schokgolflithotripsie: dit is een procedure waarbij golven van buitenaf worden gebruikt om de stenen in stukjes te breken, zodat ze als grind kunnen worden uitgeplast.
• Ureteroscopie: dit is de chirurgische verwijdering van grotere stenen. De artsen voeren een endoscopische inbrenging van een apparaat uit via de urinewegen totdat ze de stenen kunnen verwijderen.