Het spenen van je baby en introductie van bijvoeding
Het spenen van je baby is de tijd van het leven van een baby wanneer er wordt gestopt met het geven van moedermelk. Deze stap kan op verschillende leeftijden plaatsvinden. Elk gezin zal het proces op een andere manier en op verschillende tijdstippen starten. Hoe het ook wordt gedaan, het zou een geleidelijke ervaring moeten zijn, uitgevoerd met liefde en geduld.
Biologische, sociale en culturele aspecten beïnvloeden het hoe en wanneer van het proces. De wetenschap heeft niet vastgesteld wat de beste tijd is om te spenen, noch de beste manier om dat te doen.
Wat we wel weten, is dat exclusief borstvoeding geven indien mogelijk tot de leeftijd van ongeveer 6 maanden zeer wenselijk is. De Wereldgezondheidsorganisatie is echter van mening dat dit niet mag worden voortgezet na de tweede verjaardag van een kind (Engelse link).
Het spenen van je baby: een wisselend proces
Elke cultuur verschilt als het gaat om speengewoonten. In de Inuit-cultuur wordt borstvoeding geven bijvoorbeeld tot ongeveer de leeftijd van 7 jaar gedaan. In westerse culturen daarentegen is een dergelijke langdurige periode van borstvoeding geven helemaal niet gebruikelijk.
Wanneer en hoe het geven van borstvoeding te beëindigen is een beslissing die te maken heeft met verschillende sociale factoren en natuurlijk met elke moeder en haar baby.
Internationale instanties zijn het er echter wel over eens dat een kindje dat uitsluitend borstvoeding krijgt niet ouder mag zijn dan twee jaar. Ze bevelen ook aan dat het kind tot de leeftijd van 6 maanden uitsluitend moedermelk krijgt, omdat de vloeistof alle noodzakelijke voedingsstoffen bevat voor deze fase van hun leven.
De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan om gedurende maximaal de eerste 6 maanden exclusief borstvoeding te geven.
Verschillende manieren voor het spenen van je baby
Het spenen van je baby kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Soms heeft de moeder geen keus vanwege medische redenen. Er kunnen ook andere redenen zijn die het geven van borstvoeding verhinderen, zoals langdurige scheiding tussen moeder en kind of als de moeder een infectieziekte heeft.
Vrijwillig spenen is wanneer het kind of de moeder besluit dat het tijd is om te stoppen met borstvoeding zonder directe noodzaak. Als het de ‘beslissing’ van het kind is, kan het zijn dat het gewoon zijn interesse in borstvoeding verliest en niet verder wil. Dit kan zowel plotseling als geleidelijk gebeuren.
De moeder kan ook besluiten dat de tijd rijp is om te stoppen met borstvoeding om persoonlijke of werkredenen. We moeten erop wijzen dat de baby zijn ongenoegen kan uiten als de moeder besluit de moedermelk te spenen.
Als het niet het initiatief van het kind is, kan dit vaak voorkomen. Het spenen van je baby is een proces dat veel tijd en moeite kost. We raden je aan het geleidelijk en met veel geduld uit te voeren.
Meer lezen over het belang van borstvoeding:
De vele voordelen van borstvoeding
Hoe de eerste vaste voedingsmiddelen te introduceren?
Over het moment waarop een kind vast voedsel begint te krijgen – en waaruit dat voedsel moet bestaan – zijn de ideeën in de loop van de tijd veranderd.
Over het algemeen raden kinderartsen aan dat je baby bijvoeding gaat eten als je kindje zijn of haar hoofd omhoog kan houden en zijn mond kan openen als hij merkt dat er voedsel aankomt. Dit gebeurt meestal tussen de 4 en 6 maanden oud (Spaanse link).
Een baby die nog niet eerder bijvoeding heeft gehad, kan er moeite mee hebben om het te eten. Hij of zij kan zelfs de eerste paar maaltijden weigeren. Daarom is het een goed idee om ze een halve lepel per keer te geven. Dit zal hen helpen het voedsel van de voorkant van de mond naar de keel te verplaatsen.
Als je wilt, kun je ze voor de maaltijd een paar lepels moedermelk geven, zodat het eten van een lepeltje niet vreemd smaakt.
Het is niet goed om je baby te dwingen te eten. In plaats daarvan is het een goed idee om liedjes te zingen en spelletjes te gebruiken om ze geleidelijk te leren eten. Als je denkt dat ze niet genoeg hebben gegeten, kun je ze altijd wat borst- of flesvoeding geven.
Verschillende manieren van bijvoeding introduceren
Er zijn twee manieren om de eerste vaste voedingsmiddelen in het dieet van je baby te introduceren. Ouders maken de keuze voor een van deze methoden op basis van hun ervaringen en hun kindje.
- De eerste is de traditionele manier, die eerst het geven van babyvoeding omvat en vervolgens voedingsmiddelen met andere texturen.
- De tweede manier is een zelfregulerende versie door de baby. Hierbij staat de ouder het kindje toe om stukjes voedsel met de handen aan te nemen, ze in hun mond te stoppen en te proeven. Zo kunnen ze geleidelijk aan vast voedsel wennen.
Het spenen is een lang proces dat veel geduld vereist. Je kunt de baby daarbij nog steeds (moeder-)melk geven.
Mogelijk ben je ook geïnteresseerd in:
Hoe moet je moedermelk bewaren?
Tips voor het spenen van je baby
Het spenen van je baby moet progressief gebeuren. Dit proces waarbij het geven van moedermelk wordt gestopt als de belangrijkste voedselbron van de baby verloopt niet voor alle baby’s hetzelfde.
- Onder de leeftijd van 12 maanden zal de moeder geleidelijk het aantal voedingen verminderen.
- Ouders wiens kindje ouder is dan een jaar zullen vaak de neiging hebben om afleiding te gebruiken, zoals spelletjes spelen of een wandeling maken.
We raden je aan om je kind nooit een duidelijk ‘nee’ als antwoord te geven als het eten wil. Je kunt ze vertellen dat ze eten kunnen krijgen als ze thuiskomen. In plaats daarvan kun je ze ook afleiden met speelgoed. Zo kun je proberen om je kindje zijn verlangen om te eten een tijdje te laten vergeten.
Als je kind het begrijpt, kun je beginnen met ‘onderhandelen’. Zo kun je je kindje vertellen dat moedermelk bijvoorbeeld alleen nog voor het slapengaan wordt gegeven.
Het is belangrijk om in gedachten te houden dat het spenen van je baby beter niet op bepaalde cruciale momenten in zijn leven mag beginnen. Doe het bijvoorbeeld niet als ze:
- net met kinderopvang zijn begonnen.
- onlangs zijn verhuisd.
- als je op het punt staat een nieuw kind in het gezin te verwelkomen.
- in een zogenaamde groeispurt zitten (Spaanse link).
Je moet niet vergeten dat het spenen van je baby een stressvolle tijd is voor het kind. Daarom is het een goed idee om meer tijd met je kindje door te brengen om het stoppen van de borstvoeding te compenseren.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Odent, M., Cisneros, M. V., & Balbás, M. J. (2007). El bebé es un mamífero. Ob Stare.
- Oribe, M., Lertxundi, A., Basterrechea, M., Begiristain, H., Santa Marina, L., Villar, M., … & Ibarluzea, J. (2015). Prevalencia y factores asociados con la duración de la lactancia materna exclusiva durante los 6 primeros meses en la cohorte INMA de Guipúzcoa. Gaceta Sanitaria, 29(1), 4-9.
- International Baby Food Action Network, and UNICEF. “Lactancia materna: una estrategia para mejorar la salud, el crecimiento y la nutrición del lactante y del niño pequeño.” (2004).
- Castillo Belén, Juan Ramón, et al. “Lactancia materna e inmunidad: Impacto social.” Medisan 13.4 (2009): 0-0.
- Roy, M. R. (2006). El destete natural. Medicina naturista, (10), 161-167.
- Díaz-Gómez, N. M. “¿ En qué situaciones está contraindicada la lactancia materna.” Acta Pediatr Esp 63.8 (2005): 321-327.
- Vidal, A. Viñas. “La lactancia materna: técnica, contraindicaciones e interacciones con medicamentos.” Pediatría Integral 15.4 (2011): 317-328.
- Díaz-Gomez, M. “Contraindicaciones y falsas contraindicaciones para la lactancia materna.” J. Maldonado, J. Ansótegui, M. Gómez, A. Papí, M. Aguilar, L. Rivera,… & D. Gómez de La Torre (Eds.), Lactancia materna: Guía para profesionales 5 (2004): 107-118.
- Romero-Velarde, Enrique, et al. “Consenso para las prácticas de alimentación complementaria en lactantes sanos.” Boletín médico del Hospital Infantil de México 73.5 (2016): 338-356.
- Garibay, Edgar M. Vásquez, et al. “Recomendaciones para la alimentación del niño durante los primeros 23 meses de vida.” Pediatría de México 14.1 (2012): 25-42.
