Guarana: gebruik, eigenschappen en contra-indicaties
Guarana, waarvan de wetenschappelijke naam Paullinia cupana is, is een klimplant die in de Amazone groeit. Eeuwenlang hebben de stammen in deze streek de vruchten en andere delen van de plant voor verschillende therapeutische doeleinden gebruikt. Men waardeert het vooral om haar overvloedige voorraad stimulerende stoffen, zoals cafeïne, theofylline en theobromine.
In feite is het een ingrediënt dat, zoals gedetailleerd in een publicatie (Engelse link) in Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vaak gebruikt wordt bij de bereiding van energie- en sportdranken, omdat het de functies van het zenuwstelsel, het hart en de spieren kan stimuleren. Wil je er meer over weten?
De toepassingen en eigenschappen van guarana
Guarana (Paullinia cupana) is een plant met een lange, buigzame stengel, waarvan de vrucht op een notenpit lijkt. In het Amazonegebied gebruiken de inheemse bewoners dit voedingsmiddel om een stimulerende drank te bereiden met kenmerken die lijken op thee of koffie. Om precies te zijn leveren de zaden ervan tot 6% cafeïne.
Volgens informatie die gedeeld werd in het Journal of Ethnoph armacology (Engelse link), is 70% van de guaranaproductie momenteel bestemd voor de industrie van energiedranken en frisdranken. De andere 30% wordt verpulverd voor consumptie via capsules of verdund. Daarnaast voegt men het zelfs toe aan cosmetische producten. Dus, wat zijn de eigenschappen ervan?
Guarana helpt vermoeidheid verminderen
Een van de belangrijkste eigenschappen van guarana komt van zijn cafeïnegehalte. Zoals vermeld in een artikel (Engelse link) dat verscheen in Foo d Research International , leveren de zaden van dit ingrediënt tussen 4 en 6 keer meer cafeïne dan koffie.
Daarom is het een goede optie om het energieniveau te verhogen en vermoeidheid te verminderen. In een studie (Engelse link) die gedeeld werd in het tijdschrift Appetite, meldde een groep mensen die een vitaminesupplement met guarana namen, dat ze zich na verschillende proeven minder vermoeid voelden.
Het kan helpen bij gewichtsverlies
Guaranasupplementen helpen wonderwel om gewicht te verliezen.
Maar de consumptie ervan als onderdeel van een gezonde, evenwichtige voeding brengt wel enkele voordelen. Specifiek wijzen reageerbuisstudies (Engelse link) erop dat deze vrucht genen helpt onderdrukken die helpen bij de aanmaak van vetcellen.
Bovendien versnelt het overvloedige cafeïnegehalte ervan de stofwisseling (Engelse link), wat zich vertaalt in een groter vermogen van het lichaam om in rust calorieën te verbranden. Hoewel meer onderzoek bij mensen nodig is, worden de bevindingen als veelbelovend beschouwd.
Guarana ondersteunt de gezondheid van de spijsvertering
De verbindingen in guarana zijn in de natuurgeneeskunde benut als bondgenoten voor de gezondheid van de maag. Om preciezer te zijn, beschouwt men het als een middel om diarree te kalmeren. Door zijn tanninegehalte (Engelse link) werkt het als een samentrekkend middel en beperkt het de hoeveelheid vloeistof die in de darmen wordt uitgescheiden.
Intussen helpt het cafeïnegehalte om de darmperistaltiek (Engelse link) te stimuleren, die de samentrekkingen van de darmen en dikke darm activeert om constipatie te verlichten. (Engelse link)
Het helpt bij de verzorging van de visuele gezondheid
Het overvloedige gehalte aan antioxidanten van guarana is gunstig voor de visuele gezondheid. Volgens een publicatie (Engelse link) in het tijdschrift Diseases helpen deze stoffen de effecten van oxidatieve stress af te remmen, waardoor het risico op cataract, glaucoom en leeftijdsgebonden maculaire degeneratie afneemt.
In onderzoek (Engelse link) dat het Journal of Functional Foods onthulde, hadden deelnemers die regelmatig guarana consumeerden een beter zelfgerapporteerd gezichtsvermogen vergeleken met degenen die dat niet deden.
Bovendien werd waargenomen dat dit voedingsmiddel hielp DNA schade en oogcelsterfte te verminderen in vergelijking met een placebo. Meer studies bij mensen zijn echter nog nodig.
Het beschermt de cardiovasculaire gezondheid
De cafeïne en catechinen die in guarana zitten hebben een positief effect op de cardiovasculaire gezondheid. Volgens een studie (Engelse link) die gedeeld werd in het Internation al Journal for Vitamin and Nutrition Research , hebben deze verbindingen antiplatelet aggregatie eigenschappen en verminderen daardoor het risico op trombose en hartziekten.
Op zijn beurt helpt guarana, zoals gerapporteerd in Lipids in Health and Disease (Engelse link), de oxidatie van “slecht” cholesterol (LDL) met wel 27% te verminderen.
Het heeft pijnstillende effecten
Guarana is gebruikt als hulpstof bij het verlichten van verschillende soorten pijn. De pijnstillende eigenschappen komen voort uit het cafeïnegehalte, een stimulerende stof die adenosine receptoren (verantwoordelijk voor pijngewaarwording) blokkeert.
Een overzichtsartikel (Engelse link) dat gedeeld werd in de Cochrane Library geeft bijzonderheden over het feit dat cafeïne de effecten van pijnstillers aanzienlijk verbetert. Daarom komt het vaak voor in de formule van verschillende medicijnen voor dit doel.
Guarana draagt bij aan huidverzorging
In de cosmetica-industrie gebruikt men guarana vaak om de formule van crèmes, lotions, zepen en anti-verouderingsproducten te verbeteren. De reden? De cafeïne, antioxidanten en antimicrobiële eigenschappen helpen de huidverzorging.
In een overzichtsartikel (Engelse link) dat gerapporteerd werd in Skin Pharmacology and Physiology wordt opgemerkt dat cafeïne de afbraak van vetten stim uleert en daardoor de vermindering van cellulitis bevordert. Bovendien helpt het de lederhuid beschermen tegen ultraviolette (UV) straling en vertraagt het verouderingsproces.
Een andere studie (Engelse link) detailleert dat guarana de leeftijdsgebonden huidschade aanzienlijk vermindert dankzij zijn hoge gehalte aan antioxidanten.
Het heeft antimicrobiële eigenschappen
De antimicrobiële eigenschappen van guarana zijn grotendeels te verklaren door het tannine-, catechine-, en cafeïnegehalte. Een studie (Engelse link) in het tijdschrift Molecules detailleert dat extracten van dit ingrediënt helpen bij het bestrijden van micro-organismen zoals Streptococcus mutans, die in tandplaque voorkomt.
Eerdere studies (Engelse link) hebben vastgesteld dat het ook werkt tegen andere bacteriën, zoals Escherichia coli, die in verband gebracht wordt met episodes van diarree en spijsverteringsziekten.
Het heeft antitumor eigenschappen
Onderzoek(Engelse link) heeft de antitumor mogelijkheden van guarana geëvalueerd. Zo is waargenomen dat het kan beschermen tegen DNA schade (Engelse link) en de groei van kankercellen (Engelse link) kan afremmen. Deze studies zijnechter gedaan in reageerbuis- en dierstudies, zodat proeven op mensen nog nodig zijn.
Vind je dit artikel leuk? Je vindt dit artikel misschien ook leuk om te lezen:
De voordelen van Yerba Mate: kan je er gewicht mee verliezen?
De risico’s en contra-indicaties van guarana
Over het algemeen heeft guarana een goed veiligheidsprofiel. Studies (Engelse link) wijzen uit dat het bij gebruik in lage of matige doses weinig giftig is. Bij overmatige consumptie brengt men het echter in verband met de volgende bijwerkingen:
- Angst
- Slapeloosheid
- Convulsies
- Nerveusheid
- Buikpijn
- Hoofdpijn
- Verandering van het hartritme
Bij het bovenstaande moet bedacht worden dat cafeïne afhankelijkheid kan opwekken. Bovendien is het gecontra-indiceerd voor zwangere vrouwen, vanwege het risico op een miskraam of foetale afwijkingen.
Andere contra-indicaties zijn de volgende:
- Een geschiedenis van allergie voor cafeïne.
- Kinderen jonger dan 12 jaar.
- Mensen met maag- en darmzweren.
- Patiënten die onder behandeling zijn met antidepressiva.
Opgemerkt moet worden dat guarana geen vervanging is voor een gezonde voeding of medische behandelingen. Voordat je zulke supplementen gebruikt, kun je het beste een arts of specialist raadplegen.
We denken dat je dit artikel misschien ook interessant vindt om te lezen:
Dit is waarom kinderen geen energiedrankjes moeten consumeren
Wat je moet onthouden over guarana
Men waardeert Guarana ook om zijn opwekkende kracht en overvloedig gehalte aan antioxidanten. Op dit moment is het een veel gebruikt ingrediënt bij de productie van sport- of energiedrankjes. Bovendien gebruikt men het ook in cosmetica en in de natuurgeneeskunde.
Door het stimulerende gehalte, vooral cafeïne, wordt de inname ervan in verband gebracht met een betere productiviteit, een beter humeur en een lager risico op ziekten. Toch moet de consumptie ervan matig zijn en bij voorkeur onder deskundig toezicht.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Biblioteca Nacional de Medicina de Estados Unidos. (28 de agosto de 2023). Guaraná. Medlineplus. Consultado el 20 de octubre de 2023. https://medlineplus.gov/spanish/druginfo/natural/935.html#Dosage
- Bonadiman, B. S. R., Cadoná, F. C., Assmann, C. E., Weis, G. C. C., de Oliveira Alves, A., Frescura Duarte, M., Chaves, C. M., do Carmo Chaves, C., dos Santos Motta, K. M., Esteves Ribeiro, E., Dulce Bagatini, M., & Mânica da Cruz, I. B. (2017). Guarana (Paullinia cupana): cytoprotective effects on age-related eye disfuntion. Journal of Functional Foods. 36: 375-386. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1756464617304152
- Canadian Academy of Sports and Nutrition. (s.f.). Guarana. Consultado el 19 de octubre de 2023. https://www.caasn.com/guarana.html
- D’Angelo, S., & Ascione, A. (2020). Guarana and physical performance: a myth or reality? Journal of Human Sport and Exercise, 15(3), 539-551. https://www.researchgate.net/publication/344832416_Guarana_and_physical_performance_A_myth_or_reality
- Derry, C. J., Derry. S., & Moore, R. A. (2012). Caffeine as an analgesic adjuvant for acute pain in adults. Cochrane Database Systematic Reviews. 14 (3): CD009281. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22419343/
- De Lima, Portella, R., Pillon Barcelona, R., Flores da Rosa, E, Esteves Ribeiro, E., Mânica da Cruz, I. B., Suleiman, L., & Antunes Soares, F. A. (2013). Guaraná (Paullinia cupana Kunth) effects on LDL oxidation in elderly people: an in vitro and in vivo study. Lipids in Health and Disease. 12,12. https://lipidworld.biomedcentral.com/articles/10.1186/1476-511X-12-12
- Da Silva, N., Numata E. P., Mendes, L., Dias P. H., Vilegas, W., Gambero, A., & Lima, L. (2017). Modulatory effects of Guarana (Paullinia cupana) on adipogenesis. Nutrients, 9(6) 1-11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5490614/
- Patrick, M., Kim, H. A., Oketch-Rabah, H., Marles, R. J., Roe, A. L., & Calderón, A. I. (2019). Safety of guarana seed as a dietary ingredient: A review. Journal of agricultural and food chemistry, 67(41), 11281-11287. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31539257/
- Peixoto, H., Roxo, M., Röhrig, T., Richling, E., Wang, X., & Wink, M. (2017). Anti-Aging and antioxidant potential of Paullinia cupana var. sorbilis: findings in Caenorhabditis elegans indicate a new utilization for roasted seeds of Guarana. Medicines. 4 (3):61. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28930275/
- Pizzino, G., Irrera, N., Cucinotta M., Pallio, G., Mannino, F., Arcoraci, V., Squadrito, F., Altavilla, D., & Bitto, A. (2017). Oxidative stress: harms and benefits for human health. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2017: 8416763. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5551541/
- Schimpl, F. C., da Silva, J. F., Gonçalves, J. F. de C., & Mazzafera, P. (2013). Guarana: Revisiting a highly caffeinated plant from the Amazon. Journal of Ethnopharmacology. 150 (1): 14–31. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874113005771
- Torres E. A., Pinaffi-Langley, A. C., de Souza Figueira, Silva Cordeiro, K., Dias, Negrao, L., Jurema Soares, M., Pereira da Silva, C., Zsigovics Alfino, M. C., Rodrigues Sampaio, G., & Costa de Camargo, A. (2021). Effects of the consumption of guarana on human health: a narrative review. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 21, 272-295. https://ift.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1541-4337.12862
- Van Schaik L., Kettle, C., Green, R., Irving, H. R., & Rathner, J. A. (2021). Effects of caffeine on brown adipose tissue thermogenesis and metabolic homeostasis: a review. Frontiers in Neuroscience. 15. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnins.2021.621356/full
- Smith N, Atroch AL. Guaraná’s Journey from Regional Tonic to Aphrodisiac and Global Energy Drink. Evid Based Complement Alternat Med. 2010 Sep;7(3):279-82. doi: 10.1093/ecam/nem162. Epub 2007 Dec 5. PMID: 18955289; PMCID: PMC2887323.
- da Silva, G. S., Canuto, K. M., Ribeiro, P. R. V., de Brito, E. S., Nascimento, M. M., Zocolo, G. J., Coutinho, J. P., & de Jesus, R. M. (2017). Chemical profiling of guarana seeds ( Paullinia cupana ) from different geographical origins using UPLC-QTOF-MS combined with chemometrics. In Food Research International (Vol. 102, pp. 700–709). Elsevier BV. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2017.09.055
- Kennedy DO, Haskell CF, Robertson B, Reay J, Brewster-Maund C, Luedemann J, Maggini S, Ruf M, Zangara A, Scholey AB. Improved cognitive performance and mental fatigue following a multi-vitamin and mineral supplement with added guaraná (Paullinia cupana). Appetite. 2008 Mar-May;50(2-3):506-13. doi: 10.1016/j.appet.2007.10.007. Epub 2007 Oct 30. PMID: 18077056.
- Dulloo AG, Geissler CA, Horton T, Collins A, Miller DS. Normal caffeine consumption: influence on thermogenesis and daily energy expenditure in lean and postobese human volunteers. Am J Clin Nutr. 1989 Jan;49(1):44-50. doi: 10.1093/ajcn/49.1.44. PMID: 2912010.
- de Jesus NZ, de Souza Falcão H, Gomes IF, de Almeida Leite TJ, de Morais Lima GR, Barbosa-Filho JM, Tavares JF, da Silva MS, de Athayde-Filho PF, Batista LM. Tannins, peptic ulcers and related mechanisms. Int J Mol Sci. 2012;13(3):3203-28. doi: 10.3390/ijms13033203. Epub 2012 Mar 8. PMID: 22489149; PMCID: PMC3317710.
- Lohsiriwat S, Kongmuang P, Leelakusolvong S. Effects of caffeine on anorectal manometric findings. Dis Colon Rectum. 2008 Jun;51(6):928-31. doi: 10.1007/s10350-008-9271-y. Epub 2008 Mar 19. PMID: 18350336.
- Braakhuis A, Raman R, Vaghefi E. The Association between Dietary Intake of Antioxidants and Ocular Disease. Diseases. 2017 Jan 30;5(1):3. doi: 10.3390/diseases5010003. PMID: 28933356; PMCID: PMC5456332.
- Bonadiman, B. da S. R., Cadoná, F. C., Assmann, C. E., Weis, G. C. C., de Oliveira Alves, A., Duarte, M. F., Chaves, C. M., do Carmo Chaves, C., dos Santos Motta, K. M., Ribeiro, E. E., Bagatini, M. D., & da Cruz, I. B. M. (2017). Guarana (Paullinia cupana): Cytoprotective effects on age-related eye dysfunction. Journal of Functional Foods, 36, 375-386. https://doi.org/10.1016/j.jff.2017.07.027
- Subbiah MT, Yunker R. Studies on the nature of anti-platelet aggregatory factors in the seeds of the Amazonian Herb Guarana (Paullinia cupana). Int J Vitam Nutr Res. 2008 Mar;78(2):96-101. doi: 10.1024/0300-9831.78.2.96. PMID: 18791978.
- Portella, R.d.L., Barcelos, R.P., da Rosa, E.J.F. et al. Guaraná (Paullinia cupana Kunth) effects on LDL oxidation in elderly people: an in vitro and in vivo study. Lipids Health Dis 12,12 (2013). https://doi.org/10.1186/1476-511X-12-12
- Derry CJ, Derry S, Moore RA. Caffeine as an analgesic adjuvant for acute pain in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Mar 14;(3):CD009281. doi: 10.1002/14651858.CD009281.pub2. PMID: 22419343.
-
Herman A, Herman AP. Caffeine’s mechanisms of action and its cosmetic use. Skin Pharmacol Physiol. 2013;26(1):8-14. doi: 10.1159/000343174. Epub 2012 Oct 11. PMID: 23075568.
-
Peixoto H, Roxo M, Röhrig T, Richling E, Wang X, Wink M. Anti-Aging and Antioxidant Potential of Paullinia cupana var. sorbilis: Findings in Caenorhabditis elegans Indicate a New Utilization for Roasted Seeds of Guarana. Medicines (Basel). 2017 Aug 15;4(3):61. doi: 10.3390/medicines4030061. PMID: 28930275; PMCID: PMC5622396.
- Yamaguti-Sasaki E, Ito LA, Canteli VC, Ushirobira TM, Ueda-Nakamura T, Dias Filho BP, Nakamura CV, de Mello JC. Antioxidant capacity and in vitro prevention of dental plaque formation by extracts and condensed tannins of Paullinia cupana. Molecules. 2007 Aug 20;12(8):1950-63. doi: 10.3390/12081950. PMID: 17960098; PMCID: PMC6149164.
- da Fonseca CA, Leal J, Costa SS, Leitão AC. Genotoxic and mutagenic effects of guarana (Paullinia cupana) in prokaryotic organisms. Mutat Res. 1994 May;321(3):165-73. doi: 10.1016/0165-1218(94)90041-8. PMID: 7513067.
- Fukumasu H, Latorre AO, Zaidan-Dagli ML. Paullinia cupana Mart. var. sorbilis, guarana, increases survival of Ehrlich ascites carcinoma (EAC) bearing mice by decreasing cyclin-D1 expression and inducing a G0/G1 cell cycle arrest in EAC cells. Phytother Res. 2011 Jan;25(1):11-6. doi: 10.1002/ptr.3216. PMID: 20564499.
- Fukumasu H, Avanzo JL, Heidor R, Silva TC, Atroch A, Moreno FS, Dagli ML. Protective effects of guarana (Paullinia cupana Mart. var. Sorbilis) against DEN-induced DNA damage on mouse liver. Food Chem Toxicol. 2006 Jun;44(6):862-7. doi: 10.1016/j.fct.2005.11.010. Epub 2006 Jan 9. PMID: 16406177.
-
Fukumasu H, Avanzo JL, Nagamine MK, Barbuto JA, Rao KV, Dagli ML. Paullinia cupana Mart var. sorbilis, guaraná, reduces cell proliferation and increases apoptosis of B16/F10 melanoma lung metastases in mice. Braz J Med Biol Res. 2008 Apr;41(4):305-10. doi: 10.1590/s0100-879×2008000400008. PMID: 18392453.
-
Espinola EB, Dias RF, Mattei R, Carlini EA. Pharmacological activity of Guarana (Paullinia cupana Mart.) in laboratory animals. J Ethnopharmacol. 1997 Feb;55(3):223-9. doi: 10.1016/s0378-8741(96)01506-1. PMID: 9080343.
- Nehlig A. Are we dependent upon coffee and caffeine? A review on human and animal data. Neurosci Biobehav Rev. 1999 Mar;23(4):563-76. doi: 10.1016/s0149-7634(98)00050-5. PMID: 10073894.