De microbiota van een moeder en de foetale hersenen

De zwangerschap is een cruciale periode voor de ontwikkeling van de foetus. De microbiota van een moeder heeft bijvoorbeeld een grote invloed op de ontwikkeling van de foetus. Het artikel van vandaag zal bespreken welke mogelijke ziekten die verband houden met de hersenen van de baby in het geding zijn tijdens de draagtijd.

Geschreven en geverifieerd door de neurowetenschapper Raquel Marín.

Laatste update: 16 september, 2022

Wist jij dat de microbiota van een moeder invloed heeft op de ontwikkeling van de foetale hersenen? De meeste mensen weten dat zwangerschap een kritieke tijd is voor de ontwikkeling van een foetus en de algehele gezondheid.

Wat we niet wisten is dat sommige ziekten pas later in het leven kunnen optreden. Dit betekent dus dat bepaalde aandoeningen verband kunnen houden met wat een zwangere vrouw at en deed tijdens haar zwangerschap.

Het is niet eenvoudig om het brein van een baby te construeren

De vorming van de hersenen van een baby tijdens de ontwikkeling van de foetus betaalt een hoge metabolische prijs. Neuronen vermenigvuldigen zich namelijk verwoed en verplaatsen zich naar de toekomstige hersenen, beginnend tijdens de eerste maand van de zwangerschap. Ze volgen louter een perfect omlijnd programma.

De neurale delingssnelheid bereikt in dit stadium het record van 250.000 cellen per minuut! De foetale ontwikkeling van een brein vertegenwoordigt een groot deel van de totale energie die een moeder in de ontwikkeling van haar baby steekt.

De totale energiekosten om een nieuw brein te vormen is ongeveer 40.000 kilocalorieën gezien over de hele zwangerschap. Dit is meer dan de helft van de totale energiekosten. Onderzoek, zoals dat gepubliceerd door het tijdschrift Progress in Lipid Research (Engelse link) in 1981, bevestigt dit.

Zoals je kunt zien, zijn de hersenen van een baby in dit stadium al afhankelijk van wat hun moeder eet en doet, zelfs voordat ze worden geboren. De darm van een moeder zou in feite een verwant orgaan kunnen zijn in de ontwikkeling van de foetale hersenen.

De microbiota van een moeder en de ontwikkeling van de foetale hersenen

Dit moet nog worden bevestigd, maar sommige onderzoekers zijn van mening dat darminfecties tijdens de eerste zes maanden van de zwangerschap het risico op hersenstoornissen bij de baby verhogen. Dit is tenminste wat studies rapporteren, zoals die gepubliceerd door The American Journal of Maternal/Child Nursing in 2018 (Engelse link).

Ze zouden enkele strategieën aanraden om het risico op infecties te verminderen als dit het geval is. Deze zouden zich richten op het beheersen van de darmmicrobiota door middel van gecontroleerde diëten, prebiotica en probiotica (dat wil zeggen, voedsel dat helpt om de microbiota van een moeder in stand te houden).

Diabetes kan de ontwikkeling van de foetale hersenen beïnvloeden

Andere onderzoeken, zoals die gepubliceerd in 2018 in het tijdschrift JAMA (Engelse link), hebben aangetoond dat de ontwikkeling van diabetes (type I of type II) een risicofactor is voor autisme bij de nakomelingen van de persoon in kwestie.

Onderzoekers hebben bijvoorbeeld kinderen onderzocht door hen de eerste levensjaren te volgen. Ze noteerden wie van hen autisme ontwikkelden en ontdekten dat hun moeders type I of type II zwangerschapsdiabetes hadden.

De resultaten lieten zien dat het risico op autistische nakomelingen met 62% toenam tijdens de zwangerschap van moeders met diabetes. Het is echter niet duidelijk waarom dit het risico van autisme zou kunnen vergroten.

Slechte voeding en junkfood verhogen de incidentie van diabetes type II. Er zijn echter ook onvermijdelijke vormen van diabetes, zoals type I.

Omega-vetten en het risico op ADHD

Uit een onderzoek van Spaanse onderzoekers, gepubliceerd in 2019 (Engelse link), bleek dat het dieet dat tijdens de zwangerschap wordt gevolgd, het risico op ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) kan beïnvloeden. De symptomen verschijnen meestal rond de leeftijd van 7 jaar.

Dit onderzoek analyseerde het aandeel omega 6-vetzuren versus omega 3-vetzuren dat moeders tijdens hun zwangerschap binnenkregen. Beide zijn essentieel voor de ontwikkeling en het functioneren van de foetale hersenen gedurende het hele leven. Vooral tijdens de zwangerschap is de juiste hoeveelheid van deze vetten echter cruciaal.

Er moet een voldoende proportionele inname van omega 6- en omega 3-vetzuren zijn (een verhouding van 3 op 1). Omega 6-vetzuren zijn vooral overvloedig aanwezig in zaden, granen, vlees en plantaardige oliën. Omega 3-vetzuren komen veel voor in vette vis en andere bronnen uit zee.

De resultaten gaven aan dat er een verband was tussen de onevenredigheid van omega 6-vetzuren en omega 3-vetzuren en het verhoogde risico van ADHD op 7-jarige leeftijd. Verder concluderen de onderzoekers dat een goede voeding tijdens de zwangerschap het risico op ADHD op de lange termijn kan verkleinen.

Noten zijn erg goed tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap

Volgens onderzoek gepubliceerd in het European Journal of Epidemiology (Engelse link), verbetert het eten van noten (walnoten, amandelen, hazelnoten, pinda’s, cashewnoten, macademianoten, pistachenoten, pijnboompitten, enz.) tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap de aandacht, het geheugen en het leren bij kinderen.

De voordelen van noten zijn te danken aan het hoge gehalte essentiële vetzuren (omega 6 en omega 3) en het hoge gehalte aan micromineralen en vitamine B9. Deze dragen in hoge mate bij aan de ontwikkeling van de foetale hersenen, maar vooral tijdens deze cruciale fase.

Het interessante is dat dezelfde gezondheidsvoordelen voor de neuropsychologische ontwikkeling van de nakomelingen niet aanwezig waren bij die moeders die tijdens de laatste drie maanden van hun zwangerschap overvloedig noten aten.

De microbiota van een moeder is belangrijk, een keizersnede is daarom geen ideale procedure

Historische ontwikkelingen en vorderingen met betrekking tot technieken en logistiek van een keizersnede, hebben de maternale en neonatale risico’s die aan de procedure zijn verbonden verminderd. Tegelijkertijd verhoogt het aantal zwangere vrouwen dat zonder medische reden via deze procedure bevalt.

Het probleem hierbij is dat keizersnedes gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van de baby’s die zo geboren worden. Onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Medical Archives in 2013 (Engelse link), bevestigt dit.

Volgens dit onderzoek ontbreekt de ‘goede’ microbiota van de moeder bij kinderen die geboren zijn via een keizersnede. Dit komt omdat ze het meestal via het geboortekanaal en het rectum verkrijgen. Ondertussen zijn er vaak ‘slechte’ bacteriën aanwezig die het immuunsysteem van een kind kunnen schaden.

‘Goede’ bacteriën stimuleren bij vaginaal geboren kinderen de witte bloedcellen en andere componenten van het immuunsysteem van de pasgeborene. Dit is de basis voor de hypothesen die de duidelijke associatie tussen ziektecijfer en een keizersnede, zoals hierboven vermeld, verklaren.

Vrouwen zijn vaak voorzichtig en behoedzaam tijdens de zwangerschap en willen hun nakomelingen het beste bieden. Het lijdt geen twijfel dat de ‘goede’ darmbacteriën een geweldige bondgenoot zijn om dit doel te bereiken. Dus, zorg ervoor dat je aandacht besteed aan je darmen….letterlijk.