De meest voorkomende voedselallergieën en goede vervangers

Voedselallergieën kunnen ernstige, levensbedreigende reacties veroorzaken. Ze moeten de nodige aandacht krijgen. De behandeling omvat een dieet met alternatieven voor de voedselallergenen.
De meest voorkomende voedselallergieën en goede vervangers
Eliana Delgado Villanueva

Geschreven en geverifieerd door de voedingsdeskundige Eliana Delgado Villanueva.

Laatste update: 23 augustus, 2022

Voedselallergieën bestaan uit een onvermogen van je lichaam om de eiwitten die in bepaalde voedingsmiddelen worden aangetroffen goed te verwerken. Allergische reacties variëren van een jeukende en rode huid tot ernstige reacties zoals anafylactische shock. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende voedselallergieën en goede vervangers van deze producten.

Voedselallergieën beginnen meestal in iemands eerste levensjaren. Het hangt af van het type voedsel en ook de reactie die het veroorzaakt.

Wat is een voedselallergeen?

Een allergeen is een stof die een abnormale reactie in het immuunsysteem van een persoon kan veroorzaken. Een voedselallergeen is een product of ingrediënt dat een bepaalde stof (allergeen) bevat die bij allergische personen ernstige reacties kan veroorzaken.

Wat zijn de meest voorkomende voedselallergieën?

Fruit, vis, fruit en noten
Er zijn momenteel meer dan 160 voedselallergenen bekend. Volgens de Food Allergeen Labeling and Consumer Protection Act zijn de meest voorkomende voedselallergieën echter:
  • Melk: de meest voorkomende allergie is die voor melkeiwit, vooral bij baby’s. Maar het kan verdwijnen rond de leeftijd van 3 jaar. Dit is echter zeker niet altijd het geval.
  • Eieren: eieren kunnen ernstige reacties veroorzaken, waaronder anafylaxie, wat het lichaam en de organen in enkele minuten ernstig aan kan tasten. Er is dan onmiddellijk medisch ingrijpen vereist.
  • Vis: vis kan zeer ernstige reacties veroorzaken. Sommige mensen krijgen zelfs een reactie door het gewoon alleen maar te ruiken.
  • Noten: hoe meer een levensmiddel tijdens de verwerking tegen hitte kan, hoe erger de allergie kan zijn. Dit is dus het geval met noten.
  • Pinda’s: ze zijn de belangrijkste oorzaak van anafylactische shock.
  • Tarwe en soja: hoewel ongebruikelijk, kunnen granen een kruisreactie hebben met de allergenen van pollen.

Wat zijn de symptomen van een voedselallergie?

Normaal verschijnen de symptomen van een voedselallergie binnen een paar minuten tot twee uur na het nuttigen van het voedsel.

Symptomen zijn onder andere:

  • Netelroos
  • Rood worden van de huid
  • Tintelend gevoel
  • Jeuk in de mond
  • Braken of diarree
  • Buikkrampen
  • Hoesten of luidruchtige ademhaling
  • Duizeligheid of verwardheid
  • Gezwollen keel
  • Druk op de borst
  • Bewustzijnsverlies

Wat veroorzaakt voedselallergieën?

Vrouw eet met gesloten ogen een hamburger
Een persoon met een voedselallergie moet minstens één keer eerder in zijn leven aan het voedsel zijn blootgesteld. De klachten verschijnen wanneer het lichaam een tweede keer in contact komt met het voedselallergeen.

Dat is het moment waarop de antilichamen van het immuunsysteem van de persoon dus reageren op het antigeen. Hierbij veroorzaakt histamine de symptomen. Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij het veroorzaken van een voedselallergie, zoals:

  • genetische factoren
  • blootstelling aan antigenen
  • verandering in de doorlaatbaarheid van het maag en darmstelsel
  • omgevingsfactoren

Vervangingen voor voedselallergenen

Het is waar dat het volledig weglaten van voedselallergenen op de lange termijn eiwitgebreken kan veroorzaken. Het kan leiden tot een laag energiepeil en ook aan een tekort aan voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft, vandaar de noodzaak om deze producten te vervangen. Hieronder geven we enkele goede vervangers voor veel voorkomende voedselallergenen.

1. Melkvervangers

Een fles en glas melk
Mensen met een koemelk-eiwit-allergie (KEA) hebben qua vervanging niets om zich zorgen over te maken. Er zijn veel andere voedingsmiddelen met veel calcium, waaronder:
  • donkergroene bladgroenten
  • pasta
  • peulvruchten
  • noten
  • vis

Er zijn ook andere soorten voedzame melk, zoals:

  • Sojamelk: het bevat minder eiwitten, maar geen cholesterol. En het levert 50% minder vet dan volle melk.
  • Amandelmelk: rijk aan vitamine E en ook B12.
  • Rijstmelk: bevat vitamine B12, ijzer en ook calcium.
  • Hazelnootmelk: levert calcium, fosfor, magnesium en kalium, evenals een aanzienlijke hoeveelheid antioxidanten.
  • Kokosnootmelk: bevat calcium, fosfor, selenium en ook foliumzuur.
  • Quinoamelk: bevat magnesium, ijzer, zink, vitamine E en vitamine B1, B2 en ook B6.

2. Ei-vervangers

Eidooiers zijn zeer voedzaam, ze zitten namelijk boordevol vitaminen en mineralen. Ze bevatten vitaminen (A, E, D, B12, B6, B2, B1 en foliumzuur) en ook mineralen (ijzer, fosfor, kalium en magnesium). Hier zijn echter enkele geschikte vervangers:

  • Vlees
  • Peulvruchten
  • Vis
  • Bladgroente
  • Pompoen
  • Wortels

3. Visvervangers

Zalmmoten op een snijplank
Vis bevat eiwitten en waardevolle nutriënten zoals natrium, kalium, calcium, magnesium, jodium, ijzer en vitamine B. Het is ook een natuurlijke bron van meervoudig onverzadigde vetzuren. Om vis te compenseren, kun je onder andere het volgende eten:
  • Zuivel
  • Vlees
  • Eieren
  • Graan
  • Peulvruchten
  • Noten

4. Vervangers voor noten

Veel mensen eten geen noten, zelfs als ze geen allergie hebben. Maar de waarheid is dat ze eiwitten, vezels, kalium, onverzadigde vetzuren, magnesium, fosfor, vitamine E en calcium bevatten. Enkele goede vervangers zijn onder andere:

  • Vlees
  • Vis
  • Eieren
  • Peulvruchten
  • Kikkererwten
  • Olijfolie
  • Olijven
  • Avocado

Kortom, voedselallergieën kunnen lastig zijn en dus is zelfmedicatie geen goed idee. Allergenen kunnen onverwacht veranderen en dan kan zelfmedicatie averechts werken. We hopen dat we je met deze geschikte vervangingen voor de meest voorkomende voedselallergieën op weg hebben kunnen helpen. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Caubet JC, Wang J. Current understanding of egg allergy. Pediatr Clin North Am. 2011;58(2):427–xi. doi:10.1016/j.pcl.2011.02.014
  • Martín Esteban, M., & Anadón Navarro, A. (2007). Informe del Comité Científico de la Agencia Española de Seguri- dad Alimentaria y Nutrición ( AESAN) sobre Alergias Alimentarias. Nutrition, 58.
  • Sánchez, J., Restrepo, M. N., Mopan, J., Chinchilla, C., & Cardona, R. (2014). Alergia a la leche y al huevo: Diagnóstico, manejo e implicaciones en América Latina. Biomedica. Instituto Nacional de Salud. https://doi.org/10.7705/biomedica.v34i1.1677
  • Tong WS, Yuen AW, Wai CY, Leung NY, Chu KH, Leung PS. Diagnosis of fish and shellfish allergies. J Asthma Allergy. 2018;11:247–260. Published 2018 Oct 8. doi:10.2147/JAA.S142476
  • Zukiewicz-Sobczak WA, Wróblewska P, Adamczuk P, Kopczyński P. Causes, symptoms and prevention of food allergy. Postepy Dermatol Alergol. 2013;30(2):113–116. doi:10.5114/pdia.2013.34162
  • Yu W, Freeland DMH, Nadeau KC. Food allergy: immune mechanisms, diagnosis and immunotherapy. Nat Rev Immunol. 2016;16(12):751–765. doi:10.1038/nri.2016.111

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.