Cerebrale angiografie: kenmerken, voorbereiding en risico's

Lees in dit artikel alles over de test die cerebrale angiografie wordt genoemd.

Geschreven en geverifieerd door de arts Mariel Mendoza.

Laatste update: 04 maart, 2023

Cerebrale angiografie is een minimaal invasief medisch beeldvormend onderzoek dat gebruik maakt van een katheter, röntgengeleiding en de injectie van contrastmateriaal om de bloedvaten in de hersenen te evalueren. Dit onderzoek maakt het door de aanwezigheid van de katheter mogelijk om diagnose en behandeling in dezelfde procedure te combineren.

De evaluatie van de bloedvaten in de hersenen maakt het mogelijk om afwijkingen zoals aneurysma’s, vernauwingen en de aanwezigheid van stolsels vast te stellen. Dit onderzoek wordt vervolgens beoordeeld door de radioloog.

Waaruit bestaat cerebrale angiografie?

Cerebrale angiografie wordt ook wel “angiogram” genoemd. Bij deze procedure wordt via de katheter een intraveneus contrastmateriaal ingebracht, dat de bloedvaten in de hals en de hersenen bereikt. Dit maakt, via de beelden die door ioniserende straling (röntgenstraling) worden verkregen, visualisatie van de cerebrale bloedstroom mogelijk.

Cerebrale angiografie procedure

Cerebrale angiografie maakt gebruik van een contrastmateriaal, meestal jodium, röntgenstraling, en een katheter. De procedure begint met de persoon liggend op de röntgentafel en het hoofd geïmmobiliseerd. Tijdens het onderzoek moet de hartactiviteit altijd in de gaten worden gehouden, dus wordt deze met behulp van verschillende elektroden verbonden met een elektrocardiogram.

Voor cerebrale angiografie kan een kalmerend middel worden toegediend voordat de procedure begint om de persoon te ontspannen. Eenmaal verdoofd wordt de katheter ingebracht. Die wordt meestal in de lies geplaatst, maar kan ook in de arm.

Met de katheter kan contrastvloeistof worden ingebracht in de bloedvaten in de hals en het hoofd. Op die manier worden beelden verkregen van hoe het bloed door de hersenen stroomt.

In de lies wordt een plaatselijke verdoving gebruikt, zodat een gaatje kan worden geopend om de katheter aan te brengen. De katheter die gebruikt wordt bij cerebrale angiografie is een dunne, holle buis die door de slagader wordt ingebracht, waarbij de vaten in de buik- en borststreek worden doorkruist, tot hij de slagader in de hals bereikt. Vervolgens wordt de positie ervan bevestigd door röntgenfoto’s.

Als de katheter goed geplaatst is, wordt een contrastvloeistof via de slagader in de bloedvaten van de hersenen gespoten, en worden er röntgenfoto’s gemaakt.

Na afloop van de beeldvormingsprocedure worden de naald en de katheter verwijderd en wordt er onmiddellijk gedurende 10 tot 15 minuten druk uitgeoefend op de plaats waar de katheter is ingebracht.

Nadat het bloeden is gestopt, moet er een drukverband worden aangebracht op de plaats waar de katheter is ingebracht. Om complicaties te voorkomen moeten aan het eind van de procedure alle medische instructies worden opgevolgd.

Voorbereiding en overwegingen vóór de procedure

Gedurende 4 tot 8 uur vóór de cerebrale angiografie mag je niet eten of drinken. Bovendien moet je de arts inlichten in geval van:

• Allergie voor schelpdieren, jodiumhoudende stoffen of een bestanddeel van contrastmiddelen.
• Vermoeden van zwangerschap.
• Voorgeschiedenis van bloedingen of gebruik van anticoagulantia of antiplateletmedicijnen.
• Enige mate van nierfunctiestoornis.
• Een patiënt met diabetes (vanwege mogelijke aantasting van de nierfunctie).
• Allergie voor lokale anesthetica of algehele anesthesie.
• Gebruik van steroïde geneesmiddelen.
• Borstvoeding (vrouwen die borstvoeding geven kunnen geen borstvoeding geven totdat ze het contrast na ongeveer 24 uur volledig hebben uitgescheiden).

Nadat je de arts op de hoogte hebt gebracht van alle medicijnen die je gebruikt, zal hij je vertellen welke je op de dag van de ingreep kunt innemen en met welke je moet stoppen. Je moet altijd de instructies van de arts opvolgen.

Na de procedure

Direct na de cerebrale angiografie procedure mag je eten, maar rust wordt aanbevolen gedurende 12 uur voordat je al je normale activiteiten hervat. Vanwege de kans op sedatie kun je beter niet zelf naar het ziekenhuis rijden. Idealiter word je door iemand begeleid.

Het been waar de cerebrale angiografiekatheter is ingebracht, moet na afloop van de procedure 4 tot 6 uur lang gestrekt worden gehouden, en gedurende de volgende 12 uur op bloedingen worden gecontroleerd.

Kenmerken van cerebrale angiografie

Momenteel worden de beelden met de intra-arteriële digitale subtractie cerebrale angiografie methode elektronisch verkregen in plaats van met röntgenfilm. Hierdoor kunnen de beelden worden gemanipuleerd om de botten en weefsels te verwijderen die normaal gesproken de vaten versluieren, zodat een beeld kan worden verkregen waarop de stroming in de vaten duidelijk te zien is.

Risico’s verbonden aan de cerebrale angiografie procedure

Hoewel complicaties tijdens en na cerebrale angiografie zeldzaam zijn, kunnen er toch enkele optreden, zoals:

• Een allergische reactie op het contrastmiddel.
• Bloedstolsels of bloedingen op de plaats waar de katheter wordt ingebracht (met gevolgen voor de doorbloeding van het been of de hand).
• Arteriële schade door de katheter (kan belemmering van de bloedstroom en cerebrovasculaire aandoeningen veroorzaken).
• Nierletsel door het gebruik van intraveneus contrastmateriaal.

Bij symptomen als plotselinge pijn, toename van volume en verandering van kleur in de ledemaat waar de katheter is ingebracht of gevoelloosheid daarvan, moeite met spreken, visusstoornissen, gezichtszwakte, of enig ander symptoom van neurologische uitval, moet je onmiddellijk naar het ziekenhuis gaan.

Wanneer wordt cerebrale angiografie aanbevolen?

Met cerebrale angiografie kun je beelden maken van de bloedvaten in de hals en de hersenen. Het wordt aangevraagd als er tekenen en symptomen zijn van veranderingen daarin:

• Abnormale bloedvaten (vasculaire malformatie die een veranderde bloedstroom veroorzaakt).
• Uitpuiling of uitstulping in een slagader secundair of zwakte van de slagaderwand (aneurysma).
• Vernauwing van de slagaders van de hersenen (atherosclerose die de bloedstroom naar de hersenen beïnvloedt).
• Ontsteking van bloedvaten in de hersenen (vasculitis).
• Het vaststellen van de plaats van bloedstolsels bij symptomen van cerebrovasculaire aandoeningen.
• Endovasculaire behandeling van intracraniële stenose, aneurysma’s en atherosclerotische ziekte.

Het is ook nuttig voor:

• Het beoordelen van de bloedstroom naar een hersentumor.
• Voorbereiding van een medische behandeling (interventieradiologische procedure) via bepaalde bloedvaten.
• Evaluatie van hoofd- en halsslagaders voorafgaand aan een operatie.
• Om aanvullende informatie te geven over afwijkingen die zichtbaar zijn gemaakt op MRI of hersentomografie.

Het is een nuttig beeldvormend onderzoek, hoewel er andere opties zijn

Cerebrale angiografie wordt aangevraagd bij vermoedelijke veranderingen in de bloedvaten van de hersenen, en is niet alleen gunstig voor de diagnose, maar ook voor endovasculaire behandeling. Er zijn momenteel echter minder invasieve methoden, zoals magnetische resonantie angiografie en computertomografie angiografie, die duidelijkere beelden geven.