Beschrijving en kenmerken van pityriasis versicolor

Vele pathologieën kunnen de normale pigmentatie van de huid veranderen en Pityriasis Versicolor is er daar één van. Het is een schimmelinfectie die veel voorkomt bij jonge mensen over de hele wereld.

De huid is de eerste verdedigingslinie tegen pathogene micro-organismen en daarom zijn schimmelinfecties zoals pityriasis versicolor een van de meestvoorkomende redenen voor dermatologische consulten.

Allereerst moet worden opgemerkt dat een groot aantal micro-organismen het huidoppervlak bevolken en dat deze deel uitmaken van de normale microbiota. Deze zijn onder normale omstandigheden onschadelijk, maar kunnen onder bepaalde omstandigheden infecties veroorzaken.

Wat is pityriasis versicolor precies?

Deze schimmelinfectie van de huid, ook bekend als tinea versicolor, is te wijten aan een schimmel van het geslacht Malassezia. Volgens een aantal studies (Spaanse link) kan het meestvoorkomende etiologische agens variëren naargelang de geografische locatie. M. globosa is verantwoordelijk in gematigde landen en M. furfur in tropische landen.

Deze aandoening treft mensen uit alle lagen van de bevolking en is wereldwijd verspreid. De infectie komt echter vaker voor in landen met een warm en vochtig klimaat. Dit komt doordat deze omstandigheden de kolonisatie van dit soort schimmel op de huid bevorderen.

De meest getroffen personen zijn meestal jong en de incidentie piekt tussen twintig en veertig jaar. De veroorzaker koloniseert de huid zonder schade aan te richten. Onder bepaalde omstandigheden kan het zich echter vermeerderen en tot infectie leiden.

Oorzaken

Zoals hierboven vermeld, is de infectie te wijten aan een schimmel van het geslacht Malassezia, die veel voorkomt op de huid. Malassezia furfur komt in 95% van de gebieden geïsoleerd in gebieden met veel talgklieren (Spaanse link) bij verschillende personen.

De schimmel koloniseert zich op deze plaatsen omdat hij vetten nodig heeft voor zijn voeding. Bepaalde factoren die de vetsamenstelling van de huid kunnen veranderen, zullen er dus toe leiden dat het micro-organisme zich gaat vermenigvuldigen. Op die manier zal het aantal schimmelstammen toenemen.

In dit opzicht kunnen deze situaties het verschijnen van pityriasis versicolor bevorderen:

• een warm vochtig klimaat
• overmatig zweten en het dragen van strakke kleding
• zwangerschap
• vette huid
• gebruik van corticosteroïden

Daarnaast kunnen ook een gebrekkig immuunsysteem en de toediening van antibiotica de ziekte in de hand werken. Beide situaties beïnvloeden de controlemechanismen waarmee het menselijk lichaam de verspreiding van ziekteverwekkers tegengaat.

Symptomen van pityriasis versicolor

Het belangrijkste kenmerk van deze infectie is het verschijnen van ovaalvormige macules. Dit zijn schilferende vlekken op de huid. Deze vlekken kunnen lichter of donkerder zijn dan het omringende weefsel en zijn ofwel bruin, bruinachtig of wit.

Deze vlekken kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar meestal op de rug, hals, borst en het bovenste derde deel van de arm. Ze kunnen in de huidplooien voorkomen en mensen kunnen ze al snel verwarren met psoriasis.

Naast de vlekken is de infectie meestal asymptomatisch, hoewel er onder bepaalde omstandigheden, zoals zweten, jeuk kan optreden. Pityriasis versicolor is niet pijnlijk en niet besmettelijk, maar veroorzaakt wel een groot psychisch ongemak bij de mensen die erdoor getroffen zijn.

Diagnose

Dit is eigenlijk heel eenvoudig. Dermatologen kunnen een nauwkeurige diagnose stellen door alleen maar naar de huidvlekken te kijken. Deze aandoening kan echter wel worden verward met andere huidaandoeningen, zoals seborreïsch eczeem.

Er zijn verschillende tests om een differentiële diagnose te stellen, maar de meest gebruikelijke is directe observatie onder een microscoop. Hierbij neemt men een monster van de huidschilfers van de laesies, voegt er kaliumhydroxide aan toe en onderzoekt ze onder de microscoop.

In sommige gevallen kan een kweek van het monster nodig zijn, alleen om een onderscheid te kunnen maken tussen de verschillende soorten Malassezia die de infectie zouden kunnen veroorzaken.

Behandelingen voor pityriasis versicolor

Zoals we hierboven al hebben gezegd, gaat het hier om een schimmelinfectie, en dus zijn schimmelwerende middelen de beste behandeling. Volgens medische bronnen (Spaanse link) zijn shampoos en crèmes in de meeste gevallen doeltreffend.

Artsen moeten systemische behandeling dus voorbehouden aan patiënten bij wie de gebruikelijke aanpak mislukt is en bij wie de infectie terugkomt.

Het kan ook plaatselijk behandeld worden met crèmes, gel of shampoo met ketoconazol. Ook is volgens onderzoek ciclopirox doeltreffend gebleken (Spaanse link). Daarnaast is het gebruik van 2,5% seleniumsulfide shampoo heilzaam. De huidvlekken verdwijnen in de meeste gevallen binnen een tot twee weken.

Systemische behandeling moet worden toegepast in gevallen waarin topische behandeling niet effectief is. Dan kan fluconazol, ketoconazol of itraconazol gedurende een bepaalde periode oraal worden ingenomen.

Hoe kan men Pityriasis versicolor voorkomen?

Hoewel het wordt veroorzaakt door een schimmel die op de huid leeft, zijn er verschillende maatregelen die kunnen worden genomen om het ontstaan van deze ziekte te voorkomen. De meeste preventieve adviezen zijn gericht op het handhaven van een goede persoonlijke hygiëne en het verminderen van de hoeveelheid olie op de huid.

Bedenk bovendien dat pityriasis versicolor recidiverend is. Daarom wordt de orale inname van antischimmelmiddelen aanbevolen in de warme maanden, met voorafgaande medische toestemming als je er al eerder mee te maken hebt gehad.