Alles over lichen planus, een auto-immuunziekte

Lichen planus is een auto-immuunziekte van de huid. Het is geen infectie, ook al wordt het vaak als zodanig aangezien. In dit artikel leer je meer over de oorzaken, symptomen en mogelijke therapeutische opties van deze aandoening.

Lichen planus veroorzaakt zwelling van bepaalde delen van de huid. Deze zwellingen veranderen de gewone huidweefsels in omvangrijke, platte oppervlakken of plakaten. Lichen planus komt vrij veel voor. Experts schatten dat tot 1% van de wereldbevolking er last van heeft (Spaanse link). Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en komt ook vaker voor bij blanke mensen.

Dit symptoom heeft eigenaardigheden die deze ziekte zijn naam hebben gegeven. ‘Lichen’ komt van zijn gelijkenis met korstmossen die op bepaalde planten groeien, vooral op boomstammen. Het adjectief ‘planus’ is de beschrijving van de platte laesies die het veroorzaakt op de huid, de hoofdhuid en de slijmvliezen.

De oorzaken van lichen planus

Lichen planus is zoals gezegd een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het immuunsysteem zijn eigen cellen aanvalt omdat het ze niet herkent of als vijandig beschouwt. In dit geval valt het immuunsysteem de cellen van de huid en slijmvliezen aan (Spaanse link).

Hoewel experts weten dat ontstekingen ontstaan door een reactie van het immuunsysteem, weten ze nog steeds niet waarom deze reactie intrinsiek wordt geactiveerd. Ze weten ook niet waarom de ontstekingen zo agressief zijn en waarom het niet beperkt in de tijdsduur is.

Onderzoekers hebben echter een aantal triggers geïdentificeerd die verband houden met het begin van symptomen. Enkele voorbeelden hiervan zijn onder andere:

• Blootstelling aan bepaalde chemicaliën.
• Medicatie. Bijvoorbeeld ibuprofen en medicijnen voor het cardiovasculaire systeem.
• Vaccins. Experts hebben bepaalde vaccinatie in verband gebracht met uitbraken van lichen planus.
• Hepatitis C. Geïnfecteerde mensen hebben meestal laesies door lichen planus.

De symptomen die deze ziekte veroorzaakt

Het belangrijkste symptoom van deze ziekte zijn paarsachtige, platte bultjes op de huid. Deze papels kunnen in groepen verschijnen en plaques vormen. Ze verschijnen meestal op de bovenste ledematen en enkels. Naast ontsteking veroorzaakt het ook klachten zoals:

• jeuk
• zweren en blaren. De eerste op de slijmvliezen en de laatste op de huid.
• haaruitval. Dit gebeurt wanneer lichen planus de hoofdhuid aantast.

Lichen planus kan daarnaast leiden tot het Köbnerfenomeen. Dat is de ontwikkeling van isomorfe laesies op een getraumatiseerde, voorheen normale huid. Het oplopen van een schram kan de oorzaak zijn dat er lichen planus ontstaat.

Ziekteverschijnselen

Lichen planus manifesteert zich niet bij alle patiënten op dezelfde manier. Experts hebben verschillende vormen van presentatie geïdentificeerd. Dit zijn onder andere:

• oraal. Deze vorm tast de mondholte aan. Naast ontstekingen veroorzaakt het zweren op het mondslijmvlies die het eten bemoeilijken. Het is niet gemakkelijk te behandelen en kan maanden aanhouden.
• wratten. Deze verschijnen meestal op de benen. De laesies vormen korsten.
• nagels. In dit geval beïnvloedt de aandoening de huid rondom de nagels.
• planopilaris. Dit type tast de haarzakjes van de hoofdhuid aan. Het leidt tot een vorm van alopecia of haaruitval.

De aantasting van de hoofdhuid is moeilijk te behandelen, net als de orale vorm. Orale lichen planus wordt bovendien geassocieerd met het ontstaan van mondkanker, dus degenen die eraan lijden moeten regelmatig worden onderzocht om dit goed te controleren
(Spaanse link).

Beschikbare behandelingopties voor lichen planus

Er is op dit moment nog geen genezende behandeling voor deze aandoening ontdekt. Sommige typen worden chronisch en zijn zeer moeilijk onder controle te houden, zoals in de mond en planopilaris.

Het doel van de arts is dus om de symptomen die de patiënt ervaart onder controle te houden. Als de laesies ernstig zijn, proberen ze ook de genezing te versnellen om het ongemak te verminderen. Enkele van de therapeutische opties zijn onder andere:

• Modulatoren voor het immuunsysteem. Dit zijn medicijnen die de ontstekingsreactie proberen te verminderen.
• Corticosteroïden. Artsen kunnen zowel orale of plaatselijk aan te brengen middelen voorschrijven omdat het goede ontstekingsremmende middelen zijn. Er bestaan ook injecties met corticosteroïden die gebruikt worden voor ernstige gevallen. Hoewel deze vaak vervelende bijwerkingen veroorzaken zijn ze soms de enige optie voor symptoomverlichting.
• Lidocaïne. Orale mucosa-laesies die veroorzaakt zijn door lichen planus kunnen een goede inname van voeding verstoren. Daarom schrijven artsen soms lokale anesthetica voor, om de mondholte mee te spoelen om de pijn te verdoven.
• Crèmes met vitamine A. Vitamine A is perfect voor het voeden van de huid. Hoewel het de symptomen niet verlicht, kan het helpen om de genezing en het herstel te bevorderen.
• Ultraviolet licht (UV-licht). Ultraviolette lichttherapiesessies hebben gunstige effecten laten zien. Als de lichen planus zeer wijdverspreid is, kan de patiënt maandenlange sessies nodig hebben.

Een veelvoorkomende aandoening die behandeling vereist

Lichen planus is zoals we hebben uitgelegd een auto-immuunziekte die ontstekingen kan veroorzaken op verschillende delen van het lichaam zoals de huid, de mond, de nagels en de hoofdhuid.

Een arts moet de aandoening zelf diagnosticeren voordat hij de beste behandeling voor jouw situatie voorschrijven kan. Ga daarom naar een arts als denkt dat je de symptomen van deze aandoening hebt.