Wat ziet een persoon die kleurenblind is?
In dit artikel gaan we het hebben over wat een persoon ziet die kleurenblind is. Kleurenblindheid is een ziekte die je perceptie van kleuren verandert. Het menselijk oog kan de kleur van dingen interpreteren door middel van lichtgolven die het netvlies van het oog bereiken.
In het netvlies bevinden zich gespecialiseerde cellen die kegeltjes worden genoemd. De kegels bevatten pigment en er zijn drie verschillende soorten voor het detecteren van rood, groen en blauw. De combinatie van deze drie pigmenten biedt een breed scala aan kleuren. Je kunt de wereld dan in kleur zien en niet in zwart-wit.
Zodra de informatie van de lichtgolf de kegeltjes bereikt, gaat het signaal verder door je oogzenuw. Je hebt twee oogzenuwen, één achter elke oogbal. De paden van beide kruisen zich in het optische chiasma en bereiken dan de hersenen. De neuronen kunnen dan de uiteindelijke interpretatie van de informatie maken.
Bij kleurenblindheid neemt de persoon de kleur niet normaal waar. Hoewel de lichtgolf hetzelfde is, wordt de informatie bij iemand die kleurenblind is verkeerd geïnterpreteerd. Naar schatting treft deze aandoening ongeveer 8% van de mannen en 0,5% van de vrouwen.
Wat is kleurenblindheid?
Het probleem van kleurenblindheid zit in het netvlies, waar een van de kegeltjes niet werkt. De aandoening die bekend staat als kleurenblindheid is een genetische ziekte. Het wordt geërfd via het X-chromosoom, een van de geslachtschromosomen. Hierdoor komt het vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Kleurenblindheid wordt gedefinieerd als het onvermogen om kleuren te onderscheiden. Onder deze definitie zijn er veel varianten van de ziekte. Van lichte veranderingen in het bereik die bijna onmerkbaar zijn tot het veranderen van de ene kleur naar de andere. Over het algemeen zijn er drie klassieke vormen van kleurenblindheid:
- Monochromatisme: dit is de minstvoorkomende vorm van de ziekte. Het is ook de variant die de meeste complicaties voor de patiënt veroorzaakt. Het wordt normaal gesproken met andere symptomen zoals fotofobie of nystagmus geassocieerd. Het voorvoegsel mono verwijst naar het feit dat van de drie soorten kegels, groen, rood en blauw, er maar één werkt.
- Dichromatisme: in tegenstelling tot de vorige soort is dit de meestvoorkomende vorm van kleurenblindheid. Van de drie soorten kegels ontbreekt er één en de andere twee werken. Er zijn drie soorten dichromatisme, afhankelijk van de kleur die je niet kunt zien. Het wordt protanopia genoemd als het probleem de rode kegel is. Deuteranopie als het groen is. Tritanopie als het blauw is.
- Trichromatisme: dit is het geval waarin alle kegeltjes werken, maar sommige individuele kegeltjes zijn veranderd. Hierdoor ontstaat er een lage gevoeligheid voor kleurverschillen.
Andere oorzaken van kleurenblindheid
Hoewel kleurenblindheid een genetische ziekte is die verband houdt met het X-chromosoom, kunnen andere aandoeningen het als een symptoom bevatten. Onder deze ziekten zijn onder andere:
- Staar: Staar is een ondoorzichtigheid in de lens van je oogbol. Deze ondoorzichtigheid vermindert de helderheid van alles wat je ziet, wat betekent dat het je perceptie van kleur kan beïnvloeden. Het is een aandoening die je operatief kunt laten verhelpen.
- Parkinson: niet alle mensen die aan de ziekte van Parkinson lijden, zijn kleurenblind. Het kan echter de zenuwcellen van het netvlies aantasten die lichtgolven opvangen.
- Kallman-syndroom: net als Parkinson is dit geen ziekte die altijd kleurenblindheid veroorzaakt. Voor sommige mensen is het echter een van de symptomen. Bij het Kallman-syndroom zit het grootste probleem in de hypofyse.
- De ziekte van Leber: dit is een optische neuropathie die genetisch wordt geërfd. De meest aangetaste kleuren zijn rood en groen.
- Medicijnen: kleurenblindheid kan een bijwerking zijn van een aantal medicijnen. Het medicijn dat het meest met het probleem wordt geassocieerd, is tagabine, dat wordt gebruikt om epilepsie te behandelen. Wanneer patiënten echter met het gebruik ervan stoppen, dan herstelt hun hun normale zicht.
Wat ziet een persoon die kleurenblind is?
We moeten duidelijk maken dat een persoon die kleurenblind is niet alleen grijstinten of zwart-wit ziet. Ze kunnen echter een desaturatie van kleuren zien (Spaanse link).
Ze kunnen ook kleuren verwarren, wat vaak verkeerd wordt begrepen door andere mensen die dat probleem niet hebben. Voor een persoon die kleurenblind is is het echter niets zoals verwarring, maar eerder een andere manier om kleur te interpreteren. Ze hebben altijd zo gezien, mogelijk sinds hun geboorte, en dat is hun perceptie van de werkelijkheid.
De tests die ze bij oogartsen uitvoeren (Engelse link) om een diagnose te stellen, zijn gevarieerd en subjectief. De patiënt moet zeggen wat ze zien en de kleuren die ze denken te zien, zodat ze dat met de norm kunnen vergelijken.
De bekendste test is de Ishihara-test, die bestaat uit kaarten met nummers gemaakt van gekleurde stippen. Het verschil in kleurpunten is subtiel. Ze gaan ervan uit dat een persoon die kleurenblind is moeite zou hebben om onderscheid te maken tussen de kleuren.
Ontdek ook:
Verzorging na een hoornvliestransplantatie
Wat moet ik doen als ik denk dat ik kleurenblind ben?
Als je denkt dat je aan kleurenblindheid lijdt, dan is het belangrijk dat je naar een oogarts gaat. De arts zal de juiste tests uitvoeren en bepalen of je een verandering in je perceptie van kleuren hebt. Over het algemeen hoef je je geen zorgen te maken. De meeste mensen die kleurenblind zijn leiden een heel normaal leven.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Martínez, Pedro Raúl Montoro. “¿ Qué es el daltonismo?.” (2014).
- Villegas, Humberto Moreira, and Julio Lillo Jover. Percepción del color y daltonismos. Ediciones Pirámide, 2014.
- Hoyos, Blanca Cecilia Pinzón. “Anomalías en la percepción cromática.” Revista de la Facultad de Medicina 43.1 (1995): 6-7.
- Lillo, J., Vitini, I., Ponte, E., & Collado, J. (1999). Daltonismo, pseudoacromatismo y categorías verbales <BR></BR>Color blindness, pseudoachromatism and verbal categories. Cognitiva, 11(1), 3–22. https://doi.org/10.1174/021435599760374041
- Daltonism. (2018). In Encyclopedia of Ophthalmology (pp. 580–580). Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-540-69000-9_100480