Vasculaire perforatie en centrale veneuze katheters

Vasculaire perforatie is een zeldzame complicatie. Lees in dit artikel meer over de verschillende soorten katheters en wat dit zeldzame probleem kan veroorzaken.

Beoordeeld en goedgekeurd door de biotechnoloog Alejandro Duarte.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

Het inbrengen van centrale veneuze katheters kan letsel veroorzaken aan de omliggende structuren als deze handeling niet correct wordt uitgevoerd.

Vasculaire perforatie kan bijvoorbeeld optreden als gevolg van de verplaatsing van de punt van de katheter. Gelukkig is vasculaire perforatie een zeldzame complicatie. Slechts 10% van de perforaties vindt plaats in een centrale ader.

Wanneer het echter voorkomt, wordt het meestal pas gediagnosticeerd als het te laat is. Het kan daarom gevaarlijk zijn. We willen daarom deze complicatie en hoe het wordt ontdekt in dit artikel nader bekijken.

De soorten centrale veneuze katheters

In tegenstelling tot de katheter die bij een standaard intraveneuze lijn wordt gebruikt, is een vaatkatheter duurzamer en raakt hij niet gemakkelijk verstopt of geïnfecteerd.

Het ontwerp van deze katheters zorgt ervoor dat ze zich uitstrekken tot in de grootste centrale ader nabij het hart.  Afhankelijk van het gebruik waarvoor ze zijn bedoelt, kunnen de katheters variëren in:

• diameter
• lengte
• aantal kanalen

Perifeer ingebrachte centrale veneuze katheters

Dit is een lange katheter die via een ader in een arm of een been wordt ingebracht naar de grootste ader nabij het hart. Ze worden ook wel ‘middellijnkatheters’ genoemd wanneer ze zodanig worden geplaatst dat de punt van de katheter in een relatief grote ader blijft. Deze ligt echter niet in de grotere ader.

Ongetunnelde katheter

De ongetunnelde centrale katheter kan een groter kaliber hebben. Het is bedoeld om in een relatief grote ader te worden geplaatst, zoals de grote aderen in de hals of de lies.

Getunnelde katheter

Deze heeft mogelijk een manchet die de weefselgroei stimuleert en helpt hem op zijn plaats in het lichaam te houden. Er zijn verschillende maten en soorten getunnelde katheters. De beveiliging en gemakkelijke toegang zijn enkele van de belangrijkste kenmerken van deze variant.

Katheterpoort

Dit is een permanent apparaat bestaande uit een katheter gekoppeld aan een klein reservoir. Een echografie wordt gewoonlijk gebruikt voor het evalueren en identificeren van een geschikte ader om een katheter te plaatsen. Hiermee kan de interventieradioloog ze sneller identificeren.

Het risico op vasculaire perforatie

De plaatsing van een perifeer ingebrachte centraal veneuze katheter gaat vaak met ernstige complicaties gepaard. Vasculaire perforatie is er een van. Je moet er daarom altijd voor zorgen dat de katheter zich in de juiste positie bevindt.

De meestgebruikte diagnostische test als het gaat om vasculaire perforatie op centraal niveau is computertomografie. Er zijn twee soorten risico’s die rechtstreeks verband houden met vasculaire toegangskatheters:

• de risico’s die zich voordoen tijdens de plaatsing.
• de risico’s die optreden, terwijl de katheter zich in het lichaam bevindt.

Enkele voorbeelden van deze risico’s zijn:

• Infectie bij de incisie kort na het plaatsen van de katheter.
• Risico van bloeding.
• Klaplong, of een ophoping van lucht in de borst die kan leiden tot het inklappen van een long. Dit kan gebeuren tijdens het plaatsen van een katheter via een ader in de borst of hals. Het komt echter niet voor bij aders in de arm.
• In zeldzame gevallen kan de katheter in een slagader gaan in plaats van in een ader. Als dit gebeurt, dan moet de arts het verwijderen. Meestal geneest het bloedvat dan vanzelf, hoewel het soms chirurgisch moet worden gecorrigeerd.

Infectie door vasculaire perforatie

Wanneer je een vasculaire toegangskatheter moet gebruiken, dan kunnen er na verloop van tijd twee soorten infecties optreden. Het gaat dan om:

• Een huidinfectie bij de opening  van de katheter.
• Een infectie in de bloedbaan.

Wanneer een professional de katheter niet goed aan de huid bevestigt, bestaat de kans dat deze per ongeluk naar buiten komt. Als dit gebeurt, dan moet je met een steriel verband op de incisieplaats drukken. Breng ook zo snel mogelijk je arts op de hoogte.

Ook kan elk type vasculaire toegangskatheter verstopt raken door bijvoorbeeld een bloedstolsel. Je kunt het stolsel met een bloedverdunner behandelen, maar soms moet de arts de katheter verwijderen.

Het meest voor de hand liggende teken dat er een probleem met de katheter kan zijn, is een gevoel van onregelmatige hartslag. Neem contact op met je arts als je hier last van hebt. Katheters zijn over het algemeen echter zeer veilig en leiden zelden tot complicaties.