Is deelname van kinderen aan gezondheidsonderzoek mogelijk?

Een aantal mensen vragen zich af of deelname van kinderen aan gezondheidsonderzoek ethisch of mogelijk is. Nou, hoewel het misschien onmogelijk lijkt, houden experts zich aan strikte ethische vereisten die het mogelijk maken om onderzoek op kinderen te doen.

Tot voor kort zorgde alleen al de gedachte aan de deelname van kinderen aan gezondheidsonderzoek dat mensen zich ongemakkelijk en zelfs boos voelde. Tegenwoordig lijken er echter dingen te veranderen, waardoor kinderen nu aan dit soort onderzoek deel kunnen nemen.

Onderzoekers stellen zelfs dat dit zelfs noodzakelijk is (Spaanse link). Anders is er namelijk geen manier om medische hulp en programma’s te verbeteren om kinderen te helpen om een gezonde levensstijl te leiden. Wat je moet erover weten?

De deelname van kinderen aan gezondheidsonderzoek

Het is belangrijk om te benadrukken dat het lichaam van kinderen niet hetzelfde is als dat van volwassenen. Ze hebben daarom speciale medische behoeften. Als medicijnen dus niet bij kinderen worden getest, dan leidt dit tot ‘therapeutisch weesschap’.

Hoewel dit concept misschien vreemd lijkt, is het gewoon een uitdrukking die stelt dat kinderen in dit opzicht wezen zijn. Het is niet bedoeld om paniek te zaaien, maar om mensen te helpen nadenken over het belang dat het in bepaalde omstandigheden nodig is om onderzoek naar kinderen en tieners te doen.

Het moet met de nodige ethische voorzorgsmaatregelen gebeuren en de bijbehorende bescherming en de toestemming van de ouders of voogden in het geval dat het om minderjarigen gaat.

Testen van farmaceutische producten

‘Kinderen eerst’ is in deze gevallen niet van toepassing. In tegenstelling tot andere momenten waarop kinderen absoluut de prioriteit hebben, worden geneesmiddelentests voor zover het onderzoek betreft in de volgende volgorde uitgevoerd:

• Eerst bij dieren, niet bij volwassenen.
• Dan bij kleinere dieren.
• Daarna bij volwassen mensen.
• Ten slotte, bij kinderen, als het medicijn in kwestie voor hen is.

Tegenwoordig hebben experts het gebruik van dieren heroverwogen en zoeken ze naar alternatieve methoden. Alle onderzoeken moeten echter in strikte overeenstemming met ethische principes worden uitgevoerd.

Laten we het over placebo’s hebben

Bepaalde onderzoeken vereisen het vergelijken van producten die met een andere stof worden getest die geen enkel voordeel oplevert maar niet schadelijk is. Oftewel een placebo, dat wel lijkt op het medicijn, maar geen medische werking heeft.

Als experts een placebo in een onderzoek willen gebruiken, dan moeten ze zeker weten dat er geen ander product is, zelfs niet een product van mindere kwaliteit, om het mee te vergelijken. In deze gevallen is het gebruik van een placebo absoluut gecontra-indiceerd en in wet- en regelgeving vastgelegd.

Onderzoeksethische commissies voor deelname aan gezondheidsonderzoek

In zorginstellingen zijn er onderzoeks-ethische commissies die de deelnemers aan gezondheidsonderzoek beschermen. Wanneer deskundigen onderzoek bij kinderen doen, dan moeten ze meer voorzorgsmaatregelen nemen.

Niets wordt aan het toeval overgelaten

Hoewel gezondheidsonderzoek bij kinderen mogelijk is, mag niets aan het toeval worden overgelaten. De experts moeten zeer grondig zijn. Ze moeten aan zowel de ouders als het kind informatie verstrekken, in overeenstemming met hun begripsvermogen.

Deelname aan gezondheidsonderzoek: altruïsme en solidariteit

Hoewel de deelname van kinderen aan gezondheidsonderzoek meestal tot doel heeft een geneesmiddel te vinden om een bepaalde kinderziekte te genezen of te verlichten, is het essentieel om te weten dat, afhankelijk van de verschillende fasen of stadia van het onderzoek, niet alleen het kind, maar ook derden er baat bij hebben.

Toch levert onderzoek niet altijd bevredigende resultaten op. Dat is de reden dat we altruïsme noemden. De achterliggende vraag is: in hoeverre mogen we een kind ten behoeve van derden blootstellen? Hangt dit antwoord van het feit af of het kind gezond is of een bepaalde ziekte heeft?

Gelukkig, en mede door regelmatige controles, zijn kinderen meestal in goede gezondheid. Een aantal van hen vereisen echter behandelingen waarvan de werking bij andere kinderen reeds zijn bewezen.

Het internationale onderzoeksproject ‘Ethisch onderzoek met kinderen’ (Spaanse link) wil door middel van verschillende disciplines, theoretische standpunten en methodologische en internationale contexten aan het verbeteren van medische onderzoeken bij kinderen bijdragen.

Ook hierin en in de bescherming van kinderen die aan gezondheidsonderzoek deelnemen heeft Unicef ruime ervaring (Spaanse link). Unicef houdt dan ook vaak controle op medische onderzoeken die op kinderen worden uitgevoerd.

Is deelname van kinderen aan gezondheidsonderzoek mogelijk?

Het antwoord is ja. Het is echter essentieel voor experts om strikt aan alle ethische vereisten te voldoen. De betrokken professionals dienen voldoende informatie aan de ouders of voogden van de minderjarige te verstrekken. Het onderzoek moet bovendien aan meer regels voldoen.