Droge mond tijdens de zwangerschap: oorzaken en behandelingen
Zwangerschap brengt veel veranderingen teweeg in het lichaam van een vrouw. Een droge mond tijdens de zwangerschap is een vrij algemeen verschijnsel dat niet vaak genoemd wordt. Het is vaak het gevolg van hormonale veranderingen en een grotere behoefte aan water voor de goede ontwikkeling van de baby.
Er zijn echter ook andere factoren die ervoor zorgen dat we minder speeksel in de mond hebben. Wat de situatie ook is, het is goed om je bewust te zijn van dit symptoom. Enerzijds omdat het een teken kan zijn van een gezondheidsprobleem; anderzijds omdat het gebrek aan speeksel het ontstaan van mondziekten in de hand werkt.
Sommige huismiddeltjes kunnen echter helpen om dit probleem te verlichten. Natuurlijk zijn er ook medische behandelingen die gebruikt worden wanneer dat nodig is. Hier is alles wat je erover moet weten.
Zwangerschap en een droge mond
Speeksel is een mondvocht dat belangrijke smerende, antibacteriële en schimmelwerende functies heeft. Bovendien bevordert het de genezing van mondweefsel, neemt het deel aan het proces van voedselvertering en beïnvloedt het de spreekvaardigheid.
De productie en uitscheiding ervan in de mond wordt geregeld door de speekselklieren. Als deze structuren een probleem hebben dat hun normale werking verandert, lijdt de persoon aan wat bekend staat als “xerostomie” of “drogemondsyndroom.”
Speeksel houdt de mond vochtig. Wanneer de productie ervan onvoldoende is of de kwaliteit ervan verandert, voelt de mond droog en ongemakkelijk aan.
Een droge mond is een van de meestvoorkomende mondaandoeningen tijdens de zwangerschap. Het begint meestal in het eerste trimester en manifesteert zich meestal bij het ontwaken, omdat de speekselproductie ‘s nachts afneemt.
Hormonale veranderingen zijn meestal de belangrijkste aanleiding. Toch mogen we niet negeren dat het ook samenhangt met andere factoren of kan wijzen op de aanwezigheid van een of andere ziekte.
Symptomen van een droge mond tijdens de zwangerschap
De schaarste aan speeksel en het ongemakkelijke gevoel van droog mondslijmvlies is het belangrijkste symptoom van een droge mond tijdens de zwangerschap. Daarnaast zijn er nog andere symptomen die vaak gepaard gaan met deze aandoening:
- Veranderingen in de smaakzin of een metaalsmaak in de mond
- Gesprongen lippen
- Witachtige tong bij het ontwaken
- Slechte adem
- Branden in de mond of keel
- Moeite met slikken
- Verstopte neus of droogte in de neus
- Hoofdpijn
- Problemen met goed spreken
- Indigestie
- Heesheid
- Opvliegers
- Het ontstaan van gaatjes of tandvleesontsteking
Lees hier meer:
Vasten tijdens de zwangerschap: risico’s en aanbevelingen
Oorzaken van een droge mond tijdens de zwangerschap
Hormonale veranderingen en de toegenomen behoefte aan water tijdens de zwangerschap zijn meestal de belangrijkste triggers voor een droge mond. Deze veranderingen tijdens de zwangerschap maken een vrouw vatbaar voor bepaalde situaties die xerostomie in de hand werken. Hier zijn de meestvoorkomende oorzaken.
Uitdroging
Wanneer het lichaam sneller water verliest dan het opneemt, treedt uitdroging op. Tijdens de zwangerschap is de behoefte aan vocht groter, omdat water de baby helpt zich te ontwikkelen.
Het niet hebben van voldoende hydratatie om het waterverlies te vervangen kan ernstige problemen veroorzaken. In ernstige gevallen kan het leiden tot geboorteafwijkingen of een vroegtijdige bevalling.
Natuurlijk veroorzaakt deze aandoening ook andere symptomen dan een droge mond. De meestvoorkomende zijn de volgende:
- Een gevoel van verstikking of oververhitting
- Donkergele urine
- Extreme dorst
- Vermoeidheid
- Duizeligheid
- Hoofdpijn
Veel water drinken tijdens de zwangerschap helpt uitdroging te voorkomen. Het is belangrijk om vochtverlies te compenseren, vooral in het eerste trimester wanneer misselijkheid en overgeven veel voorkomen.
Candidiasis
Candidiasis is een infectie die wordt veroorzaakt door de overgroei van een schimmel die Candida albicans heet. We hebben dit micro-organisme allemaal in kleine hoeveelheden in onze mond, maar als deze kiem meer groeit dan normaal, kan deze pathologie ontstaan.
Tijdens de zwangerschap kan het immuunsysteem worden aangetast. Daarmee gaat het evenwicht van de normale flora van de mond verloren en woekert de schimmel overdreven. Andere symptomen zijn witte laesies op de tong en wangen, die lijken op kwark.
Als aan deze plekken gekrabd wordt, bloeden ze. Bovendien wordt de mond rood en pijnlijk, en zijn er vaak problemen met de smaak.
Slaapproblemen
Zwangerschap kan slaapproblemen veroorzaken, variërend van niet in slaap kunnen vallen tot meerdere keren wakker worden gedurende de nacht. Ademhalingsproblemen, zoals snurken en slaapapneu, komen ook vaak voor.
Hormonale veranderingen kunnen ervoor zorgen dat de keel- en neusholtes vernauwen, wat leidt tot problemen met ademen door de neus. Tijdens het tweede en derde trimester van de zwangerschap komt snurken vaak voor. Dit komt vaker voor bij vrouwen met overgewicht, die roken, of die vergrote amandelen hebben.
Snurken en slaapapneu leiden ertoe dat de zwangere vrouw tijdens de slaap door haar mond ademt. Hierdoor neemt de speekselproductie af, en ontstaat een droge mond.
Zwangerschapsdiabetes
Zwangerschapsdiabetes is wanneer de bloedsuikerspiegel erg hoog is. Over het algemeen verdwijnt het na de bevalling. Tijdens de zwangerschap heeft een vrouw meer insuline nodig dan normaal, en als haar lichaam niet in staat is die extra hoeveelheid aan te maken, ontstaat deze aandoening.
Zoals verwacht brengt het lijden aan deze aandoening risico’s met zich mee voor zowel moeder als baby. Daarom is het belangrijk de situatie goed in de gaten te houden en je levensstijl te verbeteren. Een gezond dieet, lichaamsbeweging en, in sommige gevallen, medicijnen of insuline helpen het probleem onder controle te houden.
Als er symptomen optreden, is een droge mond tijdens de zwangerschap er een van. Daarnaast kunnen vrouwen last krijgen van overmatige dorst, vermoeidheid en de behoefte om vaker dan normaal te plassen.
Ontdek hier meer:
Waarom hebben mensen met diabetes een droge mond?
Gevolgen van het hebben van een droge mond tijdens de zwangerschap
Het hebben van een droge mond tijdens de zwangerschap veroorzaakt ongemak voor vrouwen en kan leiden tot enkele complicaties. Speeksel heeft de functie van zelfreiniging en kiemcontrole in het mondgebied.
Daarom neemt deze natuurlijke bescherming af wanneer speeksel schaars of erg stroperig is. Micro-organismen vinden dan een ideale habitat om zich te vermenigvuldigen en problemen te veroorzaken, zoals de ophoping van bacteriële plaque en tandsteen, cariës, gingivitis en parodontale aandoeningen.
Deze aandoeningen moeten niet lichtvaardig worden opgevat. Lijden aan een van deze mondziekten tijdens de zwangerschap kan de ontwikkeling van de foetus beïnvloeden, naast andere complicaties.
Ook kan de droogheid van de mond in dit stadium een waarschuwing zijn voor een ernstiger aandoening. De meestvoorkomende zijn de volgende:
- Zwangerschapsdiabetes. Deze pathologie tast de structuur van de speekselklieren aan en verhoogt het dagelijks urineren, waardoor er minder water beschikbaar is om speeksel te produceren (Engelse link).
- Bloedarmoede. Een droge mond, vergezeld van andere symptomen zoals een droge keel, sneetjes in de mondhoeken en een brandende tong, is soms een teken van bloedarmoede.
- Hoge bloeddruk. Het ervaren van een plotselinge droge mond in combinatie met een kloppende hoofdpijn kan worden veroorzaakt door een onverwachte stijging van de bloeddruk. Hypertensie tast de gezondheid van moeder en baby aan en moet dringend behandeld worden.
Behandeling van een droge mond bij zwangerschap
Omdat een droge mond bij zwangerschap ons waarschuwt voor andere gezondheidsproblemen, is het noodzakelijk de aanleiding te vinden om de situatie goed op te lossen. In dit verband is het raadzaam om het probleem met de gynaecoloog te bespreken, zodat deze de relevante tests kan inzien.
Wat de situatie ook is, er kunnen enkele thuistips worden toegepast om het ongemak dat uit dit symptoom voortvloeit te verzachten. De meest relevante zijn de volgende.
- Drink minstens twee tot drie liter water per dag. Een fles bij de hand houden om regelmatig te drinken of zuigen op kleine stukjes ijs helpt om de mond vochtig te houden.
- Altijd door de neus ademen, ook als je slaapt, voorkomt dat speeksel verdampt. Als de neusademhaling wordt bemoeilijkt door ademhalingsproblemen, helpt het meerdere keren per dag doen van stoombehandelingen om de luchtwegen vrij te maken en de inwendige droogte te verminderen.
- Vermijd de consumptie van alcohol, tabak en koffie tijdens de zwangerschap. Deze producten zijn zeer gevaarlijk voor de baby en de moeder, en kunnen ook uitdroging veroorzaken.
- Gebruik een luchtbevochtiger in de slaapkamer, vooral als je in droge gebieden woont.
- Kauw suikervrije kauwgom of snoep, want deze actie stimuleert de speekselproductie.
- Beoefen een goede mondhygiëne. Poetsen, flossen en het gebruik van fluoridetandpasta na elke maaltijd vermindert het ongemak en de complicaties van een droge mond.
- Volg een gezond en evenwichtig dieet met fruit, groenten, volle granen, noten en mager vlees. Het is belangrijk om sterk bewerkte voedingsmiddelen en voedingsmiddelen met een hoog natriumgehalte te vermijden, omdat ze het waterverlies uit het lichaam kunnen versnellen.
Wanneer naar de dokter of tandarts?
Als huismiddeltjes niet voldoende zijn om de droge mond tijdens de zwangerschap onder controle te houden, zal het nodig zijn om een arts te raadplegen. Zoals gezegd helpt het vinden van de oorzaak van het probleem en het behandelen ervan complicaties te voorkomen. De behandeling kan enkele van de volgende handelingen omvatten.
- Veranderen van de gebruikelijke medicijnen die een droge mond kunnen veroorzaken.
- Het gebruik van fluoridebakjes (dragers), kunstspeeksel of speciale mondspoelingen.
- Behandeling van slaapapneu of snurken, als deze xerostomie veroorzaken.
- Het behandelen van candidiasis met antischimmelmiddelen, als dat de oorzaak is van de droge mond.
- Opstellen van een beheersplan voor zwangerschapsdiabetes. Bepaalde voedingsrichtlijnen, lichaamsbeweging en, in sommige gevallen, orale medicijnen of insuline zullen nodig zijn.
Het is ook een goed idee om een arts te raadplegen als een van de volgende symptomen optreedt:
- Witachtige of rode laesies in de mond
- Pijn of een branderig gevoel in de mond
- Overmatige dorst
- Vermoeidheid, snurken en vaak wakker worden ‘s nachts
- De behoefte om vaker te plassen
- Tandpijn die niet overgaat, gevoelige tanden, of bruine of zwarte vlekken op de tanden
- Desoriëntatie
- Zwarte of bloederige ontlasting
- Hoofdpijn
Deze verschijnselen hangen samen met andere aandoeningen die zo snel mogelijk moeten worden gediagnosticeerd en behandeld.
Droge mond in de zwangerschap onder controle houden
Hormonale veranderingen en een verhoogde waterbehoefte worden in verband gebracht met een droge mond tijdens de zwangerschap. Gelukkig kan dit symptoom met eenvoudige maatregelen die thuis kunnen worden toegepast, worden verlicht.
Het is echter altijd een goed idee om dit ongemak te bespreken met de arts die de zwangerschap in de gaten houdt. In sommige gevallen is xerostomie een uiting van een meer complexe aandoening die een tijdige diagnose en behandeling vereist.
Natuurlijk mag niet over het hoofd worden gezien dat dit symptoom het risico op mondproblemen zoals gaatjes, gingivitis en infecties vergroot. Hierdoor kan het geen kwaad om een tandarts te raadplegen.
Hydratatie, mondhygiëne, een gezond dieet en regelmatige medische en tandheelkundige controles zullen van vitaal belang zijn om dit probleem onder controle te krijgen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Mancheno Valenzuela, C. L. (2021). Odontología preventiva durante el embarazo (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- de la Paz Suárez, T., Alguacil, C. D. L. M. G., & Rodríguez, L. N. (2014). Boca seca: causas, diagnóstico y tratamiento. Revista Electrónica Dr. Zoilo E. Marinello Vidaurreta, 39(10).
- Quirce Galindo, L. (2020). El papel de la enfermería en el estilo de vida del embarazo.
- Salvatierra Ratti, E. J. (2020). Salud oral y diabetes gestacional (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- PONCE PÁRRAGA, M. M. (2017). PREVALENCIA DE MANIFESTACIONES ORALES ASOCIADAS A DIABETES GESTACIONAL. CENTRO DE SALUD RESBALÓN, ÁREA DE ODONTOLOGÍA (Doctoral dissertation).
- Curiel Álvarez, A., & Dorta, D. (2019). Abordaje clínico odontológico de la mujer embarazada. Revisión de la literatura.
- Fernández, Y. G. (2020). Impacto de la diabetes gestacional en la morbimortalidad neonatal. NPunto, 3(28), 25-42.
- Rambay Holguín, G. A. (2022). Enfermedades periodontales y sus riesgos en la mujer gestante (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- Alfaro Alfaro, A., Castejón Navas, I., Magán Sánchez, R., & Alfaro Alfaro, M. J. (2018). Embarazo y salud oral. Revista Clínica de Medicina de Familia, 11(3), 144-153.
- Praharaj, N., & Naik, D. (2020). Management of Oral Health During Pregnancy. Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology, 14(4).
