De meestgebruikte soorten helende crèmes en zalven

Het aanbrengen van crèmes en zalven kan helpen bij het bevorderen van het genezingsproces. Welke worden het meest gebruikt? Hier leggen we er alles over uit.
De meestgebruikte soorten helende crèmes en zalven

Geschreven door Rafael Victorino Muñoz

Laatste update: 24 augustus, 2022

Er zijn verschillende soorten genezende crèmes en zalven, die zowel gebruikt worden om het proces te versnellen als om vlekken te voorkomen die de huid uit esthetisch oogpunt aantasten . Ze bevatten meestal bestanddelen als antibiotica, siliconen en collageen, onder andere.

Zo helpen ze infecties te voorkomen, hydrateren en grijpen in bij de regeneratie van de weefsels. Er is ook de mogelijkheid om enkele ingrediënten van natuurlijke oorsprong toe te passen, zoals aloëvera, bijvoorbeeld. Welke zijn het meest aan te bevelen?

Wondgenezing

Zodra een wond ontstaat, begint onmiddellijk het genezingsproces (Spaanse link), dat het weefsel begint te helen, te herstellen en te regenereren. Dit is op zijn beurt samengesteld uit verschillende deelprocessen of stadia, die het volgende omvatten:

  • Ontsteking. Tijdens deze fase bestrijdt het lichaam de infectie. De afweer van het immuunsysteem komt in actie door het vuil en de bacteriën die in de huid kunnen zijn doorgedrongen te fagocytiseren.
  • Coagulatiecascade. Op dit moment wordt het bloed stroperig om stolsels te vormen en verder lekken te voorkomen.
  • Epithelisatie. Nieuw weefsel begint zich te vormen, waardoor de wondranden kleiner worden.
  • Rijping. In dit nieuwe weefsel richten de collageenvezels zich op, ordenen en verbinden zich met elkaar om het uiterlijk van huid te geven.
  • Remodellering. De bloedvaten die de verwonding leken te genezen worden weggewerkt, zodat de huid er niet langer rood uitziet.

Interessant voor jou zijn misschien ook de volgende artikelen:
Lees alles over verschillende soorten littekens

Helende crèmes en zalven: wat zijn ze en waarvoor worden ze gebruikt?

Het is belangrijk op te merken dat er verschillende soorten littekenvorming zijn, want niet alle wonden zijn hetzelfde. Hoe kleiner de wond, hoe sneller ze geneest en hoe minder littekens er overblijven. Maar als ze erg groot is, zal het nieuwe weefsel groter zijn en zul je het verschil kunnen merken.

Anderzijds kunnen ook andere factoren het proces beïnvloeden, want er zijn verschillende soorten huid. Zelfs bij dezelfde persoon is de huid in het ellebooggebied niet dezelfde als de huid in het gezicht. Andere dingen die van invloed zijn, zijn de volgende:

  • Leeftijd
  • Voeding
  • Hydratatie
  • Mogelijke infecties
  • Pathologieën zoals diabetes (Spaanse link), hart- en vaatziekten, enzotvoorts
  • Medicijnen (corticosteroïden)
  • Roken

Dienovereenkomstig kan het resultaat soms niet bevredigend zijn, want er kunnen blijvende sporen op de huid achterblijven, in de vorm van atrofische, hypertrofische of keloïde littekens.

Het is mogelijk deze gevallen te behandelen en zelfs te voorkomen. Zo kunnen, als bekend is dat er risicofactoren aanwezig zijn, producten zoals genezende crèmes en zalven gebruikt worden. Hun samenstelling omvat verschillende actieve bestanddelen, waarover we later meer zullen leren.

Deze worden aangebracht om de regeneratie van de huid te versnellen bij wonden, brandwonden of drukzweren. Ze kunnen ook de volgende voordelen bieden:

  • Voorkomen van infecties.
  • Het verminderen van ontstekingen.
  • Verminderen van gevoeligheid en roodheid.
  • Voorkomen dat het uiteindelijke uiterlijk onesthetisch is.

Verschillende soorten genezende crèmes en zalven

Vrouw met een litteken
Het genezingsproces van de huid doorloopt verschillende fasen. Als er vlekken achterblijven, kunnen ze met sommige producten verzwakt worden.

De genezende crèmes en zalven die we nu zullen noemen, ook die met natuurlijke ingrediënten, moeten onder leiding van een deskundige gebruikt worden, omdat ze niet bij alle soorten wonden of huid dezelfde werking hebben.

Neomycine en clostebol

Neomycine is een antibioticum dat vaak op de huid gebruikt wordt om infecties veroorzaakt door bacteriën te voorkomen of te behandelen. Het is echter niet werkzaam tegen virale of herpes-infecties.

Neomycinesulfaat vind je als hoofdbestanddeel in wondhelende crèmes en zalven, waarin zich ook andere verbindingen bevinden zoals clostebol acetaat. Dit is een synthetische anabole-androgene steroïde, afgeleid van testosteron.

Het heeft dus behalve een antibacteriële werking ook een ontstekingsremmende werking. Daarom wordt het gebruik ervan vaak voorgesteld bij de genezing van huidwonden die veroorzaakt worden door:

2. Neomycine, bacitracine, en polymyxine B

Het eerder genoemde neomycinesulfaat komt ook voor in helende crèmes en zalven, samen met bacitracine en polymyxine B, beide antibiotica.

Zoals bekend is bacitracine van peptide aard. Het wordt het gebruikt bij lokale infecties. Polymyxine B heeft een brede bacteriedodende werking tegen bijna alle gram-negatieve bacteriën.

Het middel remt dus de groei van ziekteverwekkers. Men raad het aan  om te helpen bij de wondgenezing, vooral als de wonden geïnfecteerd zijn, of ze nu pus hebben of niet.

3. Deoxymethason

Na antibiotica zijn de meest gebruikte crèmes om wonden te behandelen de wondhelende crèmes zelf. Deze hebben een ontstekingsremmende werking en bevorderen de regeneratie van de huid.

Dexamethason kan in dit verband genoemd worden. Het is een uitwendig corticosteroïd van synthetische oorsprong, dat gebruikt wordt om zowel ontstekingen als jeuk van de huid te verminderen.

Men kan het toepassen om te helpen bij de genezing van brandwonden, vervellen, barsten van de huid, en blaren, ook als er sprake is van psoriasis of dermatitis.

4. Koper- en zinksulfaat

Koperzinksulfaat is een helende crème die kan bijdragen tot het genezingsproces bij wonden en huidzweren. Het is ook nuttig bij eczeem, dermatitis, psoriasis en acne.

In feite is het aan te bevelen het aan te brengen na huidbehandelingen, zoals peeling. Het hydrateert en herstelt, terwijl het beschermt tegen infecties, want het heeft een antibacteriële werking.

5. Zilversulfadiazine

Er zijn ook andere zalven met een helende werking waarvan het hoofdbestanddeel zilversulfadiazine is. Dit is een sulfonamide met antibacteriële werking die gebruikt wordt bij de behandeling van tweede- en derdegraads brandwonden

Het helpt infecties voorkomen. Het wordt zelfs aanbevolen bij chirurgische littekens, zweren en doorligwonden. Het heeft ook ontstekingsremmende eigenschappen.

6. Dexpanthenol

Zoals de naam al doet vermoeden, bevat het panthenol (provitamine B5). Daardoor kan het bijdragen tot het regeneratieproces van huidcellen, wat de genezing bevordert.

Het is ook vochtinbrengend. Daarom helpt het tegen luieruitslag, droogheid en barsten van de huid, en ook tegen mogelijke gevolgen van tatoeages.

7. Fibrinolysine

Dit is een enzym afkomstig uit plasma; het kan van runderoorsprong zijn of gekweekt uit bepaalde bacteriën. Men denkt dat het dode cellen kan vernietigen in geïnfecteerde of ontstoken wonden, ook in chirurgische littekens.

Men moet het echter niet alleen gebruiken, maar samen met deoxyribonuclease. Bovendien bevat dit product ook chlooramfenicol, dat een antibioticum is.

8. Collagenase.

Collagenase is een enzym (metalloproteinase), dat de peptidebindingen van collagenen kan verbreken. Daarom maakt het de verwijdering van dode huidcellen in wonden mogelijk, van zweren en doorligwonden tot gangreen. Zo bevordert het de reiniging en vergemakkelijkt het de genezing.

9. Silicone

Hydratatie is ook belangrijk bij wondgenezing. In deze volgorde van ideeën helpen crèmes en helende zalven met siliconen de huid te hydrateren en te regenereren om de genezing te verbeteren

Ze zijn aangewezen voor de behandeling van verschillende soorten postchirurgische littekens, en van brandwonden of huidwonden veroorzaakt door trauma of klappen. Overigens voorkomen ze de vorming van keloïden. Men kan het alleen gebruiken op reeds gesloten wonden of na het verwijderen van hechtingen, in gevallen van chirurgie.

10. Centella asiatica met neomycine

Naast de verbindingen die we gezien hebben, zijn er ook genezende middelen met natuurlijke ingrediënten, helemaal natuurlijk of gecombineerd met sommige geneesmiddelen. Dat is het geval met Centella asiatica met neomycine.

Deze crème helpt collageen op te nemen en vast te zetten om het granulatieproces te stimuleren en epithelisatie te vergemakkelijken. Bovendien beschermt het door zijn antibiotische gehalte tegen besmettingsgevaar of maakt het de behandeling van reeds geïnfecteerde processen mogelijk.

Men kan dit gebruiken bij verschillende soorten wonden (zweren, zweren, doorligwonden), en ook bij brandwonden, eczeem, en chirurgische wonden. Het helpt zelfs bij het fixeren van huidtransplantaten.

11. Castorolie met balsem van Peru

Een ander alternatief zijn de genezende geneesmiddelen die castorolie met balsem van Peru in hun samenstelling bevatten. Het schijnt de doorbloeding te stimuleren en kan met verband aangebracht worden.

Volgens de resultaten van onderzoek (Engelse link) bij patiënten die huidtransplantaten kregen, had het gebruik van een zalf met castorolie, balsem van Peru en trypsine positieve effecten, want het hielp de epithelialisatie in gemiddeld 8 dagen, zonder dat er complicaties in de wond werden waargenomen.

12. Zelfgemaakte genezende zalven

Er zijn enkele remedies van natuurlijke oorsprong waarvan de eigenschappen het genezingsproces bevorderen. Enkele van de meest populaire zijn de volgende:

  • Persicaria. Dit heeft helende en ontstekingsremmende kwaliteiten. Bovendien vermindert het de pijn bij wonden.
  • Aloëvera. Dit heeft brede en bekende genezende eigenschappen. Het heeft ook hydraterende, pijnstillende en antiseptische eigenschappen.
  • Kamille. Het helpt bij het genezen van wonden en eczeem, en is ook anti-allergisch.
  • Rozemarijn. Ontstekingsremmend en antiseptisch; zijn etherische olie is antibacterieel en schimmeldodend.

Deze ingrediënten gebruiken fabrikanten vaak bij de fabricage van zalven, zalfjes, zelfgemaakte zalven, en andere genezende producten. Ze moeten echter gebruikt worden als aanvulling en altijd in overleg met een arts.

Genezende crèmes en zalven: zijn er contra-indicaties?

Vrouw smeert zalf op haar gezicht
Crèmes en zalven om littekens te verzachten werken niet van de ene op de andere dag. Men moet ze enkele maanden dagelijks gebruiken om resultaat te zien.

De meeste van deze genezende crèmes en zalven hebben geen belangrijke bijwerkingen of contra-indicaties. Toch is het raadzaam een arts te raadplegen in de volgende gevallen:

  • Zwangerschap en borstvoeding.
  • Voorgeschiedenis van huidallergieën.
  • Vooraf gediagnosticeerde huidziekten.

In sommige gevallen zijn bijwerkingen zoals roodheid, branderigheid, of ontsteking waargenomen. Dit komt echter niet vaak voor. Als er ongunstige reacties optreden, is het aan te bevelen het gebruik te staken, te proberen het product met water te verwijderen, en dan medische hulp te zoeken.

Andere informatie over littekens

Een onesthetisch litteken kan het gevolg zijn van verschillende factoren, zoals een onevenwichtige collageenproductie. Hoewel zulke factoren niet altijd te controleren zijn, is het wel mogelijk enkele maatregelen te nemen om de risico’s zo klein mogelijk te maken.

In dit verband is het aan te bevelen je tegen de zon te beschermen. Zonnebrandcrème kan je echter pas op de aangedane plek aanbrengen als de huid al genezen is.

Reinigen doe je met schoon water (liefst gedestilleerd), met een antiseptische zeep die door de arts wordt aanbevolen. Stoffen als waterstofperoxide of alcohol mogen niet worden toegepast.

Bovendien moet men een goed dieet aanhouden, met voedingsmiddelen als mager vlees, vis, eieren, citrusvruchten en rode vruchten. Ten slotte mag hydratatie niet over het hoofd gezien worden.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Berlanga-Acosta J, Valdez-Pérez C, Savigne-Gutierrez W, et al . Cellular and molecular insights into the wound healing mechanism in diabetes. Biotecnol Apl. 2010;  27(4): 255-261
  • Carson S, Wiggins C, Overall K, Herbert J. Using a castor oil-balsam of Peru-trypsin ointment to assist in healing skin graft donor sites. Ostomy/wound Management. 2003; 49(6): 60-64.
  • Cintrôn-Machón G, Poveda-Xatruch J. La cicatrización queloide. Acta méd. costarric. 2008; 50(2): 87-93.
  • Gallardo Zavala A, Cohen Benzaquen R, Zurita Malavé E, Sáenz A, Calebotta A, Lara Rivero A. Cicatrización de las heridas. Dermatología Venezolana. 2009; 47(3 – 4): 8-12.
  • Llatas P, Fernández L, Sanchís A. Protección y tratamiento piel periulceral: Óxido de zinc, película barrera, eosina al 2%. Enfermería dermatológica. 2011; 13-14: 46-50.
  • Losardo R. Tabaquismo crónico y cirugía plástica. Revista de la Asociación Médica Argentina. 2017; 130(1): 34-36.
  • Mollinedo Patzi M, González Villalobos C. Bacterias Gram Negativas. Rev. Act. Clin. Med. 2014; 49: 2609-2613.
  • Senet P. Fisiología de la cicatrización cutánea. EMC – Dermatología. 2008; 42(1): 1-10.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.