De gevolgen van een glutenvrij dieet

Ondanks de groeiende vraag naar glutenvrije producten, is de waarheid dat mensen niet glutenvrij zouden moeten eten, tenzij ze een glutenintolerantie hebben.

Geschreven en geverifieerd door de pedagoog in lichamelijke opvoeding en voedingsdeskundige Elisa Morales Lupayante.

Laatste update: 24 augustus, 2022

De gevolgen van een glutenvrij dieet zijn uiteenlopend. Een dergelijk dieet lijkt bepaalde gezondheidsvoordelen op te leveren, maar dit is niet altijd het geval. Dit leidt tot een discussie over de vraag of een glutenvrij dieet echt positieve gevolgen heeft of dat het niets meer dan een nieuwe rage is.

Glutenvrij dieet bij mensen die geen coeliakie hebben

Glutenvrije diëten zijn tegenwoordig heel populair geworden vanwege de overtuiging dat het nuttigen van dit voedsel tot gewichtsverlies kan leiden. Dit is niet waar en hoewel gluten geen essentieel eiwit is, wordt het niet aanbevolen om het uit je dieet te schrappen als je geen coeliakie hebt.

Als eerste is het essentieel om te stellen dat sommige mensen een bepaalde gevoeligheid of intolerantie voor gluten kunnen hebben. Natuurlijk moet een specialist deze aandoeningen diagnosticeren. Als je de diagnose glutenintolerantie hebt, is het belangrijk om alle gluten uit je dieet te verwijderen.

• Bovendien is een glutenvrij dieet soms gunstig voor mensen die lijden aan inflammatoire darmaandoeningen of auto-immuunziekten.
• Het kan ook goed zijn voor mensen die lijden aan hormonale of zelfs neurologische aandoeningen. In deze gevallen zal de arts dit bespreken met de patiënt.

Het is echter belangrijk op te merken dat alleen mensen met een glutenintolerantie of een soortgelijke gezondheidskwestie een glutenvrij dieet moeten volgen. Dit voedsel zonder reden uit je dieet halen is niet aan te raden en is enkel een reflectie van een wijdverspreid geloof dat op mythen gebaseerd is.

Uiteindelijk is het belangrijkste om een uitgebalanceerd dieet te volgen dat zowel plantaardig als dierlijk voedsel bevat, maar ook met volkoren granen en zuivelproducten erin.

Of het nou voor een speciale behoefte of wens is of niet, je moet niet blindelings geloven dat een glutenvrij dieet je op wat voor manier dan ook ten goede komt.

Coeliakie

Coeliakie is een permanente intolerantie voor gluten met onbekende oorsprong. Deze aandoening veroorzaakt vaak een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dunne darm en progressieve atrofie van de darmvlokken van dit orgaan. Mensen met de diagnose van deze aandoening moeten levenslang een glutenvrij dieet volgen.

Om te beginnen hebben de symptomen waardoor een glutenintolerantie kan worden opgespoord vaak met spijsverteringsproblemen te maken. Deze symptomen omvatten:

• Gasvorming
• Opgeblazen gevoel
• Buikpijn
• Diarree
• Obstipatie

Bovendien kunnen daarnaast andere problemen ontstaan zoals huidproblemen, vermoeidheid of slaapstoornissen. 

Een van de belangrijkste klassieke kenmerken van mensen met coeliakie is dat het heel moeilijk voor ze is om aan te komen. Dit komt omdat de darmvlokken van de dunne darm voedingsstoffen niet goed op kunnen nemen. Logischerwijs betekent dit ook dat ze geen calorieën uit voedsel kunnen opnemen.

Tegenwoordig weet men dat er echter ook een andere groep patiënten is die juist moeite heeft om geen ernstig overgewicht te ontwikkelen. De precieze oorzaak van dit probleem is nog niet ontdekt.

Het onnodig uit je dieet weglaten van producten die gluten bevatten kan je echter de controle over je gewicht doen verliezen, wat betekent dat je zwaarder wordt dan wanneer je ze wel consumeert. Dat kan komen omdat glutenvrije producten vaak meer vet en suiker bevatten om ze smakelijker te maken.

Glutengevoeligheid zonder coeliakie

Deze aandoening treft tussen de 1% en 6% van de bevolking. Om dit te behandelen, bevelen artsen aan dat mensen die gevoelig voor gluten zijn deze ook uit hun dieet weren.

Het prikkelbare darmsyndroom is vaak verbonden met een glutengevoeligheid zonder coeliakie. Een glutenvrij dieet kan dan helpen om de symptomen te verminderen. In totaal treft het ongeveer 15% van de bevolking. Dit probleem gaat gepaard met:

• Buikpijn
• Diarree
• Winderigheid

Aan de andere kant zijn sommige mensen allergisch voor sommige tarwe-eiwitten. Dit kan echter variëren tussen kinderen en volwassenen. In deze zin worden kinderen vaak getroffen door een meer klassieke allergie die vaak verdwijnt tijdens de kindertijd.

Over het algemeen hebben dit soort allergieën zeer uiteenlopende symptomen, van jeuk tot darmklachten. Vanwege de moeilijkheid om deze aandoeningen te diagnosticeren, is de enige behandelingsoptie om tarwe en daaruit voortkomende producten te elimineren. Dan moet je dus ook een glutenvrij dieet volgen, maar ook glutenvrije tarweproducten vermijden.

Wat het ook is, het is belangrijk om te weten dat een glutenvrij dieet alleen gunstig is voor iemand die lijdt aan:

• coeliakie
• glutenovergevoeligheid
• een allergie
• andere darmproblemen

Je moet gluten dus niet uit je dieet weren om af te vallen zonder dat daar medische noodzaak voor is. Begeleiding door een gespecialiseerde diëtist is daarbij noodzakelijk omdat één van de gevolgen van een glutenvrij dieet kan zijn dat je bepaalde tekorten ontwikkelt.