Wat gebeurt er in je hersenen bij verdriet?

Pijn en verdriet zijn onlosmakelijk verbonden aan dit bestaan en onvermijdelijk. Het is belangrijk open te staan voor de levenslessen die ze bieden.
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 28 februari, 2023

Het leven is een aaneenschakeling van leermomenten. Pijn en verdriet zijn onlosmakelijk verbonden aan dit bestaan. Ze vermijden is onmogelijk, maar belangrijk is echter open te staan voor de levenslessen die ze ons bieden.

Op deze manier ben je in staat om te groeien als persoon. Zoals het gezegde luidt: “De wortels van bomen groeien dieper tijdens de storm”.

Wijsheid kan je bereiken door te leren uit vergissingen en problemen die je tegenkomt op je weg naar de groei tot een sterker individu. Het artikel hieronder neemt een kijkje naar wat er nu eigenlijk gebeurt in de hersenen bij verdriet en lijden.

Verdriet vormt de hersenen

Je weet vast al dat verdriet een sterke emotie is, die een grote invloed heeft op lichaam en geest. En het lijkt niet echt te voorkomen dat er nare dingen gebeuren in het leven. Er werd vastgesteld dat onder invloed daarvan het brein gedurende de hele levensloop veranderingen ondergaat, waardoor zelfs de persoonlijkheid kan veranderen.

Dit is pijnlijk duidelijk bij kinderen die al vanaf jonge leeftijd te maken hebben met mishandeling. Dokters en wetenschappers vergelijken het ondergane lijden daarvan met dat van een soldaat die bedreigende gevechtssituaties heeft doorstaan.

Onafgebroken in angst leven, voortdurend alert zijn en continu verdriet doen storingen ontstaan in de hersenen en bij stress of verdriet gebruikt het lichaam veel neurotransmitters. Deze zorgen voor de communicatie tussen de miljarden hersencellen door middel van een elektrisch stroompje. In bepaalde delen van het brein, zoals de amygdala en de insulaire cortex, wordt dan een overstimulatie opgemerkt.

Op lange termijn kunnen er hierdoor wijzigingen in de persoonlijkheid ontstaan. Wantrouwen, agressie, tendens naar depressiviteit en zelfs neigingen tot agressiviteit treden meer en meer op de voorgrond.

Hoewel reacties op lijden en verdriet ook cultureel bepaald worden en niet overal ter wereld dezelfde zullen zijn, kan toch over het algemeen dit typische patroon vastgesteld worden. Neem het voorbeeld van het huwelijk waar één van beide partners mishandeld wordt. Vrijwel overal ziet men identieke reacties op langdurig blootgesteld zijn aan geweld en lijden.

Zodra deze patronen de geest beginnen te beïnvloeden, ziet men het slachtoffer afglijden naar een staat van hulpeloosheid, waarna depressie, frustratie en agressie volgen.

Verdriet is ook een krachtige leerschool

We weten allen dat er in het leven geen gegarandeerd succes is of een recht pad naar geluk zonder omwegen of obstakels. We leren graag en enthousiast van alle positieve emoties en ervaringen waar we van kleins af aan tegenaan kijken, maar ongetwijfeld kunnen ook de pijnlijke en zware tegenslagen ons heel wat vooruit helpen. Verdriet en lijden worden daarom soms gezien als goede, maar meedogenloze leermeesters.

Je hebt niet geleefd als je niet geleden hebt. Een straffe uitspraak, waar niettemin een kern van waarheid in verscholen zit. Weigeren te leren uit fouten, vergissingen en verdriet is ontkennen dat het leven een voortdurende leerschool is. Een eerste stap hierin is het aanvaarden van wat is, alvorens verder te gaan.

Dit betekent verlies en verdriet aanvaarden, ze stapje voor stapje overwinnen en hierbij elke dag een beetje sterker worden.

Lijden is zwaar, dat weten we allemaal, maar hoeft geen obstakel te zijn om verder te gaan in het leven of om alle deuren naar nieuwe ervaringen te sluiten. Innerlijke kracht, motivatie en de wil om verder te gaan zullen de bepalende factoren zijn om je leven terug op rails te krijgen en het doorstane lijden een plaats te geven en te overwinnen. 

Verdriet zoekt bevrijding

Neem nu de beslissing om het verdriet en lijden niet de overhand te laten nemen en je leven te bepalen. Leren leven met verdriet heeft namelijk een niet te onderschatten negatieve invloed op de hersenen. Te hoge cortisolniveaus, stress, concentratieverlies en onvermogen nieuwe zaken aan te leren zijn maar enkele negatieve gevolgen.

Geleidelijk aan raak je emotioneel volledig uit balans, waardoor ook op lange termijn je lichamelijke gezondheid aangetast zal worden.

Bekijk hoe je kunt beginnen met jezelf te bevrijden uit een negatieve situatie en een spiraal van pijnlijke gevoelens. Word je gekwetst, reageer dan. Word je in een hoekje gedrukt, kijk of je weg kan of creëer een eigen plek waar je vrij kan ademenen en bewegen.

Huil zo lang het nodig is, maar vind je stem en je kracht om van jou te laten horen en te reageren tegen hetgene of diegene die kwetst.

Zoek een oplossing voor elk probleem en stap uit de slachtofferrol, want niemand verdient het om langdurig in lijden en in verdriet te leven! Elke stap en elke inspanning zal resultaat opleveren en je leiden naar een betere mentale en lichamelijke gezondheid.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Blume, S. R., Padival, M., Urban, J. H., & Rosenkranz, J. A. (2019). Disruptive effects of repeated stress on basolateral amygdala neurons and fear behavior across the estrous cycle in rats. Scientific Reports9(1), 12292. https://doi.org/10.1038/s41598-019-48683-3
  • Carroll, D., Ginty, A. T., Whittaker, A. C., Lovallo, W. R., & de Rooij, S. R. (2017). The behavioural, cognitive, and neural corollaries of blunted cardiovascular and cortisol reactions to acute psychological stress. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 77, 74–86. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6741350/
  • Cassiers, L., Sabbe, B., Schmaal, L., Veltman, D. J., Penninx, B., & Van Den Eede, F. (2018). Structural and Functional Brain Abnormalities Associated With Exposure to Different Childhood Trauma Subtypes: A Systematic Review of Neuroimaging Findings. Frontiers in Psychiatry9, 329. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2018.00329
  • Evans, L. D., Kouros, C., Frankel, S. A., McCauley, E., Diamond, G. S., Schloredt, K. A., & Garber, J. (2015). Longitudinal relations between stress and depressive symptoms in youth: coping as a mediator. Journal of Abnormal Child Psychology43(2), 355–368. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4284153/
  • Horiuchi, S., Tsuda, A., Aoki, S., Yoneda, K., & Sawaguchi, Y. (2018). Coping as a mediator of the relationship between stress mindset and psychological stress response: a pilot study. Psychology Research and Behavior Management, 11, 47–54. https://doi.org/10.2147/prbm.s150400
  • Jiang, D. G., Jin, S. L., Li, G. Y., Li, Q. Q., Li, Z. R., Ma, H. X., Zhuo, C. J., Jiang, R. H., & Ye, M. J. (2016). Serotonin regulates brain-derived neurotrophic factor expression in select brain regions during acute psychological stress. Neural Regeneration Research11(9), 1471–1479. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5090852/
  • Johnson, J. D., Barnard, D. F., Kulp, A. C., & Mehta, D. M. (2019). Neuroendocrine Regulation of Brain Cytokines After Psychological Stress. Journal of the Endocrine Society, 3(7), 1302–1320. https://doi.org/10.1210/js.2019-00053
  • Kertser, A., Baruch, K., Deczkowska, A., Weiner, A., Croese, T., Kenigsbuch, M., Cooper, I., Tsoory, M., Ben-Hamo, S., Amit, I., & Schwartz, M. (2019). Corticosteroid signaling at the brain-immune interface impedes coping with severe psychological stress. Science Advances, 5(5), eaav4111. https://doi.org/10.1126/sciadv.aav4111
  • Laurent, H. K., Gilliam, K. S., Wright, D. B., & Fisher, P. A. (2015). Child anxiety symptoms related to longitudinal cortisol trajectories and acute stress responses: evidence of developmental stress sensitization. Journal of Abnormal Psychology124(1), 68–79. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4351756/
  • Picard, M., & McEwen, B. S. (2018). Psychological Stress and Mitochondria. Psychosomatic Medicine, 80(2), 141–153. https://doi.org/10.1097/psy.0000000000000545

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.