Veroordelen: wat je zegt ben je zelf
Veroordelen is bijna als een sport. Op een bepaalde manier is het iets dat we allemaal doen, ook al is het onbewust.
We hebben vooroordelen over alles om ons heen. Zo houden we een bepaalde vorm van controle over dingen. “Dit is goed, dat is slecht. Ik kan deze persoon vertrouwen, maar zou beter wegblijven bij die…”
Het is gemakkelijk om in stereotypes en andere clichés te vervallen voordat we iemand beter leren kennen.
Uiteraard is niet iedereen zo. Sommige mensen voorkomen het veroordelen van oordelen, omdat ze zelf niet veroordeeld willen worden. We zouden deze houding allemaal moeten aannemen om een meer tolerante en harmonieuze samenleving te creëren.
We nodigen je uit om hier samen met ons eens naar te kijken.
Anderen veroordelen: vermijd dit tweesnijdend zwaard
Alleen voor vandaag geldt: veroordeel niet. Alleen voor vandaag… kijk eens naar de wereld zonder vooroordelen en beperk jezelf tot ‘wees en laat zijn’. Zonder twijfel zou het goed zijn voor iedereen om dit simpele advies elke dag in praktijk te brengen. Relaties zouden respectvoller zijn en er zouden minder conflicten zijn.
Lees ook: Leer meer te houden van minder mensen
Het probleem is dat ons sociale brein geleid wordt door de neiging om snelle beoordelingen te maken over dingen en mensen. Het classificeert al die informatie en stimuli in categorieën die dan kruislings verbonden worden aan onze persoonlijkheid en voorgaande ervaringen.
- Hier is een voorbeeld. Stel je voor dat je naar de universiteit ging, en er was een professor die je slecht behandelde en je studententijd tot een hel maakte. Vandaag de dag kan je jezelf nog steeds zijn uitdrukking herinneren, zijn gezicht, zijn stem, zodat elke keer dat je een persoon met deze karakteristieken ontmoet, je afwijzing op hem of haar projecteert.
- Veel van onze voorgaande ervaringen, en zelfs aspecten van onze persoonlijkheid, maken dat we mensen in categorieën plaatsen, gebaseerd op ideeën die niet altijd overeenkomen met de realiteit.
De uitvoering van de woorden ‘niet beoordelen’ terwijl anderen gehaaste veroordelingen over ons maken, vereist bovenal enige moeite. Het forceert ons om de controle te nemen over het ‘geautomatiseerde’ proces dat ons brein gebruikt om alles dat we zien te categoriseren, gebaseerd op voorgaande ervaringen.
Wees slim: als je anderen veroordeelt, veroordeel je ook jezelf
Als je je buren uit te weg gaat omdat ze van ander ras zijn, of een andere culturele achtergrond hebben, dan definieert in werkelijkheid elke veroordeling die over hen maakt jouzelf. Je zal worden gekenmerkt als een kortzichtige racist.
De man die een vrouw beoordeelt op haar bh-maat, beoordeelt ook zichzelf en zijn mannelijkheid.
- Elke keer dat we een ander veroordelen, zouden we dit verder moeten onderzoeken met een reflectie-oefening: Waarom denk ik dit? Waarom denk ik dat deze man me gaat beroven, alleen omdat hij een tattoo en een gescheurde broek heeft?
- Wees slim, kalmeer, houd je rustig en probeer om de zaken objectiever te bekijken, totdat je bekend bent met elk detail en aspect, om een betere beoordeling te maken. Doe dit nooit voordat je dat hebt gedaan.
Baseer je oordeel op clichés maar op realiteit
We moeten verduidelijken dat we allemaal het recht hebben om de beoordelingen die we maken te behouden en te verdedigen. Echter, beoordelingen moeten gebaseerd worden op realiteit, niet op clichés.
Als je iemand goed kent, heb je de wijsheid dat alleen ervaring je het besluit kan geven of je hem/haar wel leuk vindt of niet, of dat hij/zij met je verwachtingen overeen komt.
Houd in gedachten dat diegenen die hun beoordelingen op onbeduidendheid baseren, geweldige dingen in het leven zullen missen. Als jij je collega als onvriendelijk bestempelt omdat hij/zij altijd alleen is, mis je misschien wel een mogelijkheid om een uitzonderlijk mooie persoon te ontmoeten.
Het beoordelen van een bepaald land als vies, gevaarlijk of te veel in ontwikkeling, weerhoudt je misschien van de beste ervaringen van je leven, alleen maar omdat je die plek afwijst. Het zou een geweldige plek kunnen zijn, als we onszelf konden toestaan om te reizen met een open mind, zonder vooroordelen.
Lees ook: Wie mij beoordeelt, moet eens in mijn schoenen gaan staan
De beste dingen, mensen en gebeurtenissen worden vaak over het hoofd gezien doordat onze vooroordelen ons misleid hebben. Alleen diegenen met open geest en hart kunnen echt de spannende dingen ervaren die het leven te bieden heeft.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Clement, R. W., & Krueger, J. (2002). Social categorization moderates social projection. Journal of Experimental Social Psychology. https://doi.org/10.1006/jesp.2001.1503
- Maner, J. K., Kenrick, D. T., Backer, D. V., Robertson, T. E., Hofer, B., Neuberg, S. L., … Schaller, M. (2005). Functional projection: How fundamental social motives can bias interpersonal perception. Journal of Personality and Social Psychology. https://doi.org/10.1037/0022-3514.88.1.63
- Harding, E. J., Paul, E. S., & Mendl, M. (2004). Cognitive bias and affective state. Nature. https://doi.org/10.1038/427312a