De klachten en complicaties van diabetes

Meestal treden er pas symptomen van diabetes op als de patiënt het al jarenlang heeft. Het heeft de neiging om zich geruisloos en geleidelijk gedurende een lange tijd te ontwikkelen. Dit betekent dat iemand al diabetes kan hebben en het zelf niet weet.
De klachten en complicaties van diabetes

Laatste update: 09 september, 2018

Voordat we ingaan op de details van de complicaties van diabetes, is het belangrijk om opnieuw te bekijken wat deze aandoening eigenlijk is, de verschillende typen, de symptomen, hoe deze wordt veroorzaakt en hoe deze te vermijden zijn.

Tot slot zullen we 11 van de ernstigste complicaties van diabetes delen.

Wat is diabetes?

Vinger met druppel bloed en teststrip

Diabetes is een aandoening die optreedt wanneer de alvleesklier niet de hoeveelheid insuline produceert die het lichaam nodig heeft. Dus het maakt of te weinig of helemaal geen insuline aan.

Diabetes ontwikkelt zich wanneer het glucosegehalte in het bloed, beter bekend als je bloedsuikerspiegel, te hoog is. Glucose in het bloed is de belangrijkste energiebron en wordt verkregen uit je voedsel.

Insuline helpt de glucose om de cellen van het lichaam te bereiken, zodat het gebruikt kan worden als energie, waardoor je weefsels en spieren kunnen werken.

Wanneer het lichaam niet genoeg of geen insuline aanmaakt dan blijft de glucose in het bloed en kan zijn weg naar de cellen niet vinden.

Als iemand met diabetes niet de juiste behandeling krijgt, dan kunnen de weefsels ernstige schade oplopen, evenals andere complicaties van diabetes. Naarmate de tijd verstrijkt, veroorzaakt overtollig glucose in het bloed zeer ernstige gezondheidsproblemen.

Ondanks dat er geen remedie is, kan diabetes op een gezonde en gecontroleerde manier worden behandeld.

Soorten diabetes

Symptomen

Vrouw zit met gesloten ogen achter laptop
De symptomen van diabetes type 1 kunnen snel verschijnen, terwijl de symptomen van diabetes type 2 zich geleidelijk ontwikkelen. Ze kunnen pas na vele jaren verschijnen en dus zo mild zijn dat je ze niet opmerkt.

Een aantal van de belangrijkste symptomen van diabetes zijn:

  • Verhoogde dorst en moeten urineren.
  • Zwakte, vermoeidheid en gewichtsverlies.
  • Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen.
  • Zich onwel voelen in de maag en overgeven.
  • Wazig zien.
  • Wondjes zoals krassen en sneden die langzaam helen.
  • Jeuk of gevoelloosheid in de handen en voeten.
  • Terugkerende huid-, tandvlees- of blaasontstekingen.
  • Hoge glucosespiegels in het bloed en urine.

Oorzaken van diabetes

De oorzaken en complicaties van diabetes zijn afhankelijk van welk type het is. Enkele van de algemene factoren die deze aandoening kunnen veroorzaken, zijn echter:

  • Het immuunsysteem valt de bètacellen in de alvleesklier aan en vernietigt ze, de bètacellen zijn verantwoordelijk voor de productie van insuline.
  • Zeer lage productie van insuline.
  • Omgevingsfactoren die de ziekte kunnen activeren, zoals een virus.
  • Overgewicht hebben en fysiek inactief zijn.
  • Insulineresistentie.
  • Een familiegeschiedenis met diabetes.
  • Hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap.
  • Genetische factoren.
  • Levensstijl.

Andere oorzaken

  • Genetische mutaties
  • Verwonding van de alvleesklier
  • Bepaalde medicijnen
  • Andere ziekten

Diabetes voorkomen

Man en vrouw in sportkleding doen sit-ups
Er zijn handelingen die in bepaalde gevallen kunnen helpen bij het voorkomen van diabetes, zoals lichaamsbeweging en afvallen. Bovendien kan matiging van je suiker-, alcohol- of tabaksconsumptie het verschijnen van deze aandoening tegengaan.

Diabetes type 1 kan niet worden voorkomen, maar type 2 wel, omdat het verband houdt met obesitas. Het beoefenen van gezonde gewoonten zoals veelvuldige lichaamsbeweging en het vasthouden aan een uitgebalanceerd dieet kan helpen om te voorkomen dat diabetes zich ontwikkelt.

Advies voor het voorkomen van hypoglykemie bij diabeten:

  • Pas je dosis medicijnen aan om aan je nieuwe behoeften te voldoen.
  • Hou je aan een gebalanceerd dieet.
  • Consumeer een matige hoeveelheid koolhydraten voordat je aan lichaamsbeweging doet.
  • Draag daarnaast altijd een bron van druivensuiker en water bij je om op elk moment in te nemen dat je de tekenen van hypoglykemie opmerkt.

Complicaties van diabetes

1. Hart- en vaatproblemen

Vrouw houdt handen op linkerkant van haar borst
Hart- en vaatproblemen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij diabeten. Mensen met diabetes hebben een grote kans op:
  • hartaanvallen
  • beroertes
  • problemen met betrekking tot schade aan de bloedvaten

2. Diabetische nefropathie

Dit is een ziekte die wordt veroorzaakt door schade aan de bloedvaten in de nieren, wat betekent dat ze het bloed niet goed kunnen filteren. Sommige mensen met diabetes hebben dialyse nodig en als de ziekte zeer vergevorderd is, kan een niertransplantatie nodig zijn.

3. Diabetische neuropathie

Arts geeft uitleg

Het risico op het ontwikkelen van neuropathie hangt af van de tijd dat de persoon al diabetes heeft zonder dit te weten. Dit probleem wordt veroorzaakt door de schade aan de zenuwen, die ontstaan is door hoge bloedsuikerspiegels.

Ongeveer de helft van alle diabeten vertoont enige vorm van neuropathie. Een dagelijkse controle van de armen en benen is erg belangrijk. Als ze tekenen vertonen van blauwe plekken, roodheid van de huid of een ander kenmerk, dan moeten ze een arts bezoeken.

Een van de meest ernstige gevolgen van neuropathie is de amputatie van voeten, tenen of benen, evenals het verlies van gevoel in de ledematen.

4. Diabetische retinopathie

Dit is een oculaire complicatie die optreedt wanneer de bloedvaten in het netvlies zo verslechteren dat patiënten een vloeistof- of bloedlek kunnen krijgen. Het is een van de belangrijkste oorzaken van blindheid.

In het begin kan de patiënt enkele veranderingen in het gezichtsvermogen waarnemen, maar dan kan de retinopathie snel erger worden.

Dit is een van de complicaties van diabetes die niet volledig vermeden kan worden. Je kunt het risico echter verminderen door de bloedglucosewaarden nauwgezet te beheersen.

5. Zwangerschapsdiabetes

Arts doet test bij zwangere vrouw
Dit treft ongeveer 18% van de zwangere vrouwen en verschijnt rond week 24 van de zwangerschap. Het wordt gekenmerkt door een hoog glucosegehalte in het bloed tijdens de zwangerschap.

Het wordt veroorzaakt door de hormonen van de placenta die de werking van insuline blokkeren en een insulineresistentie veroorzaken.

Wanneer de zwangere vrouw geen behandeling kan krijgen, dan kan de glucose aan de baby worden doorgegeven en als vet worden opgeslagen. Het gevolg zou dan een zware baby oftewel foetale macrosomie kunnen zijn.

6. Hoge bloeddruk

Een van de ernstigste complicaties van diabetes is arteriële hypertensie. Het is bovendien een van de belangrijkste doodsoorzaken bij diabeten. Mensen met een hoge bloeddruk hebben verder een veel hoger risico om diabetes type 2 te ontwikkelen.

7. Huidcomplicaties

Vrouw houdt vergrootglas tegen haar huid
Huidcomplicaties kunnen een van de eerste symptomen van diabetes zijn. Als ze vroeg worden opgemerkt, kunnen ze over het algemeen met succes worden behandeld.

Enkele van de problemen die worden gezien zijn:

  • bacteriële infecties
  • schimmelinfecties
  • huidirritaties 

Er zijn ook huidproblemen die alleen diabeten treffen, zoals diabetische:

  • dermopathie (‘suikerplekken’)
  • necrobiosis lipoidica (verkleuring van de huid op de onderbenen)
  • blaren
  • eruptieve xanthomatose (jeukende handen en voeten)

8. Complicaties aan de voeten

Deze complicaties treden op wanneer er schade is ontstaan aan het zenuwstelsel. Als gevolg van een slechte bloeddoorstroming en zenuwschade verliezen diabeten het gevoel in hun voeten.

Als iemand eenmaal het gevoel in de voeten verliest, dan zijn ze meer vatbaar voor problemen met de bloedsomloop. Helaas is het nog erger als de persoon neuropathie heeft.

Wanneer iemand met diabetes het gevoel in zijn voeten verliest, dan kunnen er zweren of wonden verschijnen zonder dat de persoon dit merkt en die kunnen dan zweren vormen.

Ze voelen geen pijn als de schade wordt aangericht. Een simpel steentje in hun schoen kan een infectie veroorzaken en dat merken ze dus misschien niet.

9. Amputaties

Getekende zweer op een voet
Een van de andere complicaties van diabetes is een diabetische voet. Dit is een infectie, zweervorming of vernietiging van diepe weefsels in de voet, waardoor een amputatie nodig kan zijn.

Mensen in deze situatie hebben vaak een hoog niveau van glucose in het bloed en een hoge bloeddruk. Ze moeten deze dus beide onder controle houden om het risico van amputatie te verminderen.

10. Hyperosmolair hyperglycemisch non-ketotisch syndroom (HHS)

Dit is een ernstige aandoening, die zeer vaak voorkomt bij ouderen met diabetes (voornamelijk diabetes type 2).

Als de bloedsuiker te hoog is, probeert het lichaam dit te verlagen door de overtollige bloedsuikers via de urine af te voeren. Wanneer de patiënt met deze aandoening onvoldoende drinkt dan is er een groter risico op uitdroging en flauwvallen of zelfs in coma raken.

Om HHS te detecteren, moet je waakzaam zijn voor:

  • de symptomen van extreme dorst.
  • een bloedsuikerspiegel van meer dan 10 mmol/l.
  • droge mond, droge huid zonder zweet.
  • verlies van gezichtsvermogen.
  • hoge temperatuur.
  • zwakte aan één kant van het lichaam.

11. Mannelijke impotentie

Vrouw ligt op bed en man zit zwaarmoedig op het randje van het bed
Mannelijke impotentie is een van de andere complicaties van diabetes die vrij gebruikelijk is bij de meerderheid van mensen met diabetes.

De verhoogde bloedsuikerspiegel kan bijvoorbeeld de bloedsomloop en de zenuwuiteinden beïnvloeden. Dit kan schade toebrengen aan de zenuwen die verantwoordelijk zijn voor zowel het bereiken als het behouden van een erectie.

Medicijnen die worden gebruikt om diabetes te controleren en te reguleren, kunnen ook een erectiestoornis veroorzaken. De impotentie kan echter geleidelijk verbeteren met gezonde gewoonten en de juiste medicatie.

Aanbevelingen voor het beheersen van de bloedsuikerspiegel

  • Beoordeel regelmatig je bloedsuikerspiegel.
  • Hou je voor 100% aan je voorgeschreven behandeling.
  • Gebruik de medicatie die door je arts is voorgeschreven.
  • Hou je aan een geschikt dieet.
  • Doe daarnaast regelmatig aan lichaamsbeweging.
  • Vermijd producten met veel geraffineerde suikers.
  • Slaap goed en onderhoud een normale slaapcyclus.
  • Vermijd alcohol, tabak en sigaretten.

Testen om diabetes vast te stellen

Om de glucoseconcentratie in het bloed te meten, moet er een bloedmonster worden afgenomen. Dit onderzoek moet ‘nuchter’ (‘s morgens voor het ontbijt) worden uitgevoerd.

Er is een andere vorm van bloedtest, orale glucosetolerantietest genaamd. Deze test wordt gedaan wanneer men vermoedt dat een vrouw zwangerschapsdiabetes heeft.

Diagnose

Rode en blauwe meters om bloed te testen
Een arts zal een diagnose van diabetes vaststellen wanneer de patiënt hoge niveaus van glucose in zijn/haar bloed heeft. Dit wordt vervolgens jaarlijks gecontroleerd en gemeten tijdens een jaarlijks routinematig klinisch onderzoek. Dit is natuurlijk naast de dagelijkse controle door de patiënt zelf.

Er zijn ook andere symptomen die ze kunnen bespreken om de oorzaak van de bijbehorende symptomen vast te stellen, zoals overmatige dorst, plassen of honger.

Ze zullen ook controleren op andere risicofactoren, zoals:

  • een familiegeschiedenis met diabetes
  • obesitas
  • frequente infecties
  • andere complicaties die verband houden met diabetes

Behandelingen

De behandeling van diabetes mellitus is hoofdzakelijk gebaseerd op drie pijlers:

  • dieet
  • lichaamsbeweging
  • medicatie

Het heeft tot doel om de bloedsuikerspiegel op de normale niveaus te houden om het risico op complicaties te verkleinen.

Bij sommige mensen met diabetes type 2 is medicatie niet nodig, zolang ze hun gewicht onder controle kunnen houden en ook regelmatig kunnen bewegen.

Er is echter vaak een bepaalde vorm van medicatie met insuline of hypoglykemische geneesmiddelen nodig.

Meestal treden er pas symptomen van diabetes op als iemand het al jarenlang heeft.

Deze ziekte heeft namelijk de neiging om zich geruisloos en geleidelijk gedurende een lange tijd te ontwikkelen. Dit betekent dat iemand al diabetes kan hebben en het zelf niet weet. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.