De gevolgen van hoge bloeddruk voor het lichaam

De gevolgen van hoge bloeddruk zijn talrijk en langdurig. Verschillende aandoeningen zijn het gevolg van slecht beheer van een hoge bloeddruk, van osteoporose tot beroertes. Lees meer in dit artikel.

De gevolgen van hoge bloeddruk (of hypertensie) zijn ernstig en chronisch. Deze aandoening verhoogt namelijk aanzienlijk het risico op hartaandoeningen, encefalopathie, nieraandoeningen en vele andere problemen.

Volgens schattingen heeft een zesde van de wereldbevolking hypertensie. Ook gaat men er van uit dat in de meest getroffen landen ter wereld één op de vier volwassenen boven de 18 jaar hypertensief is.

Tegenover deze alarmerende gegevens staat dat slechts één op de vijf mensen met hypertensie het probleem onder controle heeft. Zoals je je kunt voorstellen, is het een belangrijke trigger voor verschillende langdurige aandoeningen. Lees verder om meer te weten te komen over hoe hoge bloeddruk het lichaam beïnvloedt.

Wat is hypertensie en hoe beïnvloedt het het lichaam?

Het belangrijkste kenmerk van hypertensie is een aanhoudende hoge bloeddruk in de slagaders. De bloeddruk wordt gewoonlijk onderverdeeld in twee waarden: de bovendruk en de onderdruk.

• De systolische druk (bovendruk) is de maximale druk die door het bloed op de slagaderwand wordt uitgeoefend wanneer het hart samentrekt. De grenswaarde om hypertensie uit te sluiten is 140, maar de normale waarde is 120. Iemand die een bovendruk heeft die hoger dan 180 is moet onmiddellijk medische hulp inroepen.
• De diastolische druk is de onderdruk, die wordt gemeten wanneer de hartkamers ontspannen. De normale waarde is gelijk aan of lager dan 80. Bij 90 is er sprake van hypertensie en een onderdruk van 120 kan reden zijn voor opname op de spoedeisende hulp.

Het afkappunt is dus 140/90. Zoals de HHS Public Access portal aangeeft heeft 95% van de patiënten heterogene essentiële hypertensie (Engelse link). Er zijn vele triggers en genetische en omgevingsfactoren die bepalend zijn.

Volgens de Fundación Española del Corazón sterven er jaarlijks wereldwijd 7,5 miljoen mensen aan hypertensie. Het vertegenwoordigt 13% van alle sterfgevallen die zich jaarlijks wereldwijd voordoen, als je het vanuit dit perspectief bekijkt.

De gevolgen van hoge bloeddruk voor het lichaam

1. Het hart en de bloedsomloop

De wanden van de slagaders raken langzaam maar zeker steeds meer beschadigd naarmate de ziekte vordert. De Mayo Clinic in de Verenigde Staten wijst erop dat de ontwikkeling van deze aandoening in een vroeg stadium meestal ongemerkt verloopt. Toch zijn de gevolgen behoorlijk verwoestend.

Slagaders

De wanden van de slagaders worden in de loop van de tijd zwakker door de voortdurende druk die erop wordt uitgeoefend. Tevens wordt de diameter kleiner door de afzetting van lipiden en de ophoping van bloedplaatjes. Dit proces noemen we atherosclerose en is de oorzaak van de meeste ischemische beroerten en andere verstoringen van de bloedsomloop.

Bovendien bevordert hoge bloeddruk de ontwikkeling van aneurysma’s. De U.S. National Library of Medicine omschrijft deze formaties als een abnormale verwijding van de wanden van een slagader. Sommige aneurysma’s zijn aangeboren, terwijl andere ontstaan door factoren zoals:

• roken
• hoge bloeddruk
• te hoog cholesterolgehalte

Aneurysma’s kunnen scheuren en de omliggende weefsels met bloed overspoelen, maar ze kunnen ook stabiel blijven zonder problemen veroorzaken. Een gescheurd aneurysma van de aorta is bijna altijd dodelijk. Tachtig procent van de patiënten overlijdt hieraan, en de helft van hen zelfs nog voordat ze het ziekenhuis bereiken.

Hart

Hoge bloeddruk veroorzaakt hypertrofie van het hart. Het hart moet harder pompen om alle weefsels van bloed te voorzien door vernauwing en beschadiging van de slagaders. Zoals elke spier die voortdurend wordt overbelast, wordt het hartweefsel uiteindelijk pathologisch dikker.

In de ernstigste stadia wordt de hartspier niet alleen dikker, maar verwijden de hartkamers zich ook. Hierdoor wordt het voor dit orgaan steeds moeilijker om bloed rond te pompen, wat leidt tot verschillende hypertensieve hartziekten. Bovendien leidt dit tot problemen zoals:

• angina pectoris
• hartfalen
• hartaanvallen
• beroerten

2. De hersenen en het zenuwstelsel

Sociedad Argentina de Hipertensión Arterial geeft interessante informatie die problemen van de hersenen in verband brengt met hoge bloeddruk. De algehele bloedtoevoer naar de hersenen kan bij patiënten met hoge bloeddruk kortstondig worden verminderd, wat zich op lange termijn kan vertalen in geheugenverlies.

Deze bron plaatst hypertensie als de belangrijkste beïnvloedbare vasculaire risicofactor voor dementie. Bovendien, zoals we hierboven vermeldden, bevordert de vermindering van de bloedstroom de kans op het ontstaan van een ischemische beroerte. Het is zelfs verantwoordelijk voor 80% van de beroertes.

In deze situatie krijgen de neuronen die normaal gesproken bloed ontvangen uit de geblokkeerde of vernauwde slagader niet langer de  hoeveelheid zuurstof en energie die ze nodig hebben. Zo sterven ze binnen enkele minuten.

Het is ook waarschijnlijk dat hypertensie leidt tot een hemorragische beroerte (een hersenbloeding) als gevolg van de aneurysma’s waar we het hierboven over hebben gehad.

3. Hypertensie en gezichtsvermogen

Zoals aangegeven door de US National Library of Medicine (Engelse link) kunnen de gevolgen van hoge bloeddruk schade veroorzaken aan de bloedvaten die het netvlies irrigeren.

Je bent zich er misschien niet van bewust, maar het netvlies is belast met het projecteren van beelden op de oogzenuw. Deze transporteert ze naar de hersenen. Netvliesbeschadiging kan dus gevolgen hebben voor het gezichtsvermogen.

De oogzenuw zal bijvoorbeeld onomkeerbaar atrofiëren als niet genoeg bloed de ogen bereikt. De schade aan deze zenuw kan niet worden hersteld, dus preventie is de enige mogelijke behandeling om te voorkomen dat dit gebeurt.

Bovendien veroorzaakt hoge bloeddruk ook schade aan de kwetsbare bloedvaten rond het netvlies. Daarnaast verhoogt het hun permeabiliteit, waardoor bloed weglekt. Iemand met hypertensie kan bloedingen en ooguitvloeiingen krijgen die de weefsels blijvend beschadigen.

4. Het urinewegstelsel

Zoals de website Go Red for Women aangeeft, is hoge bloeddruk wereldwijd de tweede belangrijkste oorzaak van nierfalen (Spaanse link). Dit komt waarschijnlijk doordat hoge bloeddruk de bloedvaten in de nefronen (basiseenheden van de nieren) vernauwt en verhardt.

Dit uit zich meestal in een klinische gebeurtenis die bekend staat als proteïnurie. Iemand met deze aandoening scheidt eiwit uit in de urine. Een eiwitgehalte in de urine van 300 milligram of meer per 24 uur kan veroorzaakt worden door aanhoudend nierfalen.

B ovendien is het mogelijk dat beschadigde nefronen afvalstoffen die het lichaam moet uitscheiden niet uit het bloed filteren. Zoals je ziet, kan de ophoping van toxische stoffen in het lichaam zich op vele manieren manifesteren.

5. Andere geassocieerde medische aandoeningen

De gevolgen van hypertensie voor het lichaam houden niet op bij schade aan het de nieren. De volgende lijst bevat andere complicaties die het gevolg van kunnen zijn van een hoge bloeddruk:

• Problemen in het bewegingsapparaat. Door de nierschade komt calcium in de urine terecht en wordt het op de verkeerde manier afgevoerd. Om het tekort aan calcium in het bloed (hypocalcemie) te compenseren, kunnen de botcellen overgaan tot de resorptie van botweefsel. Dit leidt tot osteoporose.
• Ademhalingsstelsel. De vermindering van de diameter van de slagaders kan de ontwikkeling van een trombus bevorderen. Bovendien wordt dit een embolie als hij losraakt en zich door de bloedbaan begint te verplaatsen. Dan treedt een aandoening op die bekend staat als longembolie. Dat is wanneer de embolie een kritisch bloedvat in de longen bereikt en de doorstroming belemmert.
• Seksuele problemen. De penis heeft een snelle en doeltreffende bloedstroom nodig om een erectie te kunnen krijgen. Zoals je je kunt voorstellen, leidt hoge bloeddruk tot erectiestoornissen bij mannen.

Twee manieren om de gevolgen van hoge bloeddruk te voorkomen

Hypertensie vereist behandeling op twee verschillende fronten: farmacologisch en gedragsmatig. We kunnen je niet vertellen dat het verlagen van de bloeddruk alleen kan door aandacht te besteden aan je levensstijl. Het kan dus zijn dat je de rest van je leven antihypertensiva moet slikken, zoals diuretica of adrenerge blokkers.

Naast de farmacologie heeft de patiënt ook de hulp om de symptomen te verminderen in eigen handen. Dat kan door bepaalde adviezen op te nemen in je dagelijkse routine. Denk hierbij onder andere aan:

• regelmatige lichaamsbeweging.
• gewichtsverlies bij overgewicht.
• stoppen met roken.
• het vermijden van stressvolle situaties.
• psychologische therapie.

Weet dat je niet alleen staat in de strijd tegen de gevolgen van hoge bloeddruk. Er zijn veel mensen die aan dit probleem lijden en er zijn gelukkig diverse opties die je uit kunt proberen om je bloeddruk te verlagen.