Wat betekent een jeukende huid?
Zonder het door te hebben gebruik je je vingers en nagels om over meerdere delen van je lichaam te krabben. Waarschijnlijk zul je hier na het lezen van deze zin bewuster van zijn en meer op letten. Het hoeft helemaal niet zo te zijn dat je last hebt van een gebrek of iets dergelijks om een jeukende huid te hebben. Krabben is namelijk een natuurlijke reactie van het lichaam (nadat het een seintje heeft gekregen van de hersenen) om het gevoel te verlichten.
Waarom jeukt de huid?
De gemiddelde mens heeft zo’n twee vierkante meter huid, waardoor dit ons grootste orgaan is. Deze oppervlakte komt in directe aanraking met allerlei externe factoren.
Gelukkig heeft de huid, net als de andere delen van ons lichaam, zijn eigen mechanisme om ziektes te voorkomen. Zo kan het zichzelf verdedigen tegen factoren die als bedreiging ervaren worden.
Wanneer de huid ‘gewoon’ jeukt, wordt dit pruritus genoemd en is het niets meer dan een seintje van oplettendheid dat ons lichaam ons geeft.
Welke factoren vormen een bedreiging voor onze huid? Alle vormen van stimulansen, zoals stofdeeltjes in de lucht, de wrijving van haar of kleding, een insect, zweet, de geur van blaadjes en bloemen etc.
Alles waar onze huid mee in aanraking komt zorgt ervoor dat bepaalde receptoren opgewekt raken. Deze receptoren alarmeren de hersenen, die hierop reageren met een gevoel: een jeukerige huid.
Jeuk kan worden verlicht door te krabben. Het probleem is echter dat we de situatie erger kunnen maken. Dat kan door bijvoorbeeld te krabben met vieze vingers of nagels of door te hard op de huid te drukken.
Als de jeuk ernstigere vormen aanneemt of wanneer het pijn doet, dan kan het het gevolg zijn van een allergische reactie. Andere redenen waarom we voortdurend de behoefte kunnen hebben over onze huid te krabben, is doordat we nerveus, angstig, gestrest of bezorgd zijn.
Voornaamste oorzaken van een jeukende huid
- Dehydratie
- Dermatitis
- Psoriasis
- Rosacea
- Overmatig zweten
- Gebrek aan hygiëne
- Huidirritatie
- Allergische reactie
- Het gebruik van chemische producten
- Insectenbeten
- Mijten of andere micro-organismen
- Stress
- Nervositeit
- Angst
- Bijverschijnselen van medicijnen
- Lage temperaturen
Verschillende studies tonen aan dat er in de hersenen bepaalde neuronen aanwezig zijn die een specifieke taak hebben. Ze geven aan wanneer iets in aanraking komt met onze huid dat een probleem kan vormen.
In 2007 ontdekte een groep wetenschappers aan de Universiteit van Washington (Verenigde Staten) dat het menselijk lichaam beschikt over bepaalde zenuwcellen die uitsluitend gewijd zijn aan het onder controle houden van jeuk.
Dit onderzoek werd uitgevoerd door een bioloog, psychiater en een anesthesist en werd gepubliceerd in het blad Science.
De stimulans die door de jeuk wordt geproduceerd, wordt verzameld door de zenuwvezels die net onder onze huid aanwezig zijn. Deze zenuwvezels geven via de ruggengraat een seintje aan de hersenen.
Op dit punt doen de neuronen in onze hersenen ons realiseren dat er iets op onze huid aanwezig is waar onze huid van gaat jeuken. Deze zenuwuiteinden hebben ook als taak ons erop te wijzen wanneer we pijn hebben.
Krabben of niet krabben, dat is de vraag
Wanneer we krabben, is dit eigenlijk een automatische reactie op de stimulus dat we ergens last van hebben. Dit onbewuste seintje laat ons weten dat er sprake is van een factor die een irritatie van de huid opwekt.
Wanneer we krabben, bieden we dit gebied dus verlichting, door de irriterende factor weg te nemen. Wanneer het lichaam niet langer alert is, geeft het ook niet meer de boodschap door dat de huid jeukt.
Een ander gevolg van krabben is dat het ons afleidt van het jeukende gevoel. Tegelijkertijd stimuleren we echter ook het gebied rondom de plek van de jeuk, waardoor we de jeuk juist kunnen verspreiden.
Krabben is een reactie op een stimulans die we niet kunnen controleren, net als hoesten of niezen. Het is echter goed om te onthouden dat we beter kunnen proberen om de oorzaak van onze jeuk te elimineren.
Aan de hand van een eerder onderzoek aan de Universiteit van Wake Forest in Winston/Salem, Oregon (Verenigde Staten) maakte een dermatoloog gebruik van magnetic resonance imaging (MRI) om te analyseren wat er in de hersenen gebeurt wanneer we krabben. De deelnemers aan dit onderzoek moesten met een borsteltje dertig seconden over de huid krabben en vervolgens dertig seconden stoppen.
Tot verbazing van het onderzoeksteam toonde het onderzoek aan dat bepaalde delen in de hersenen die verbonden zijn aan onaangename herinneringen en emoties werden ‘uitgeschakeld’ tijdens het krabben. Wellicht is dit de reden waarom we een gevoel van verlichting en kalmte ervaren wanneer we over onze huid krabben.
Waarom jeukt de huid meer in de winter?
Veel mensen hebben vaker last van een jeukende huid tijdens de koudste maanden van het jaar. Dat komt doordat de lage temperaturen, de wind en de sneeuw ervoor zorgen dat de huid droog wordt. Dat is vooral merkbaar op plekken als de handen en het gezicht, delen die het meest in aanraking komen met de kou.
De jeuk kan ook worden veroorzaakt omdat we in de wintermaanden meer heet water gebruiken dan in de zomer. Dat verschil in temperatuur zorgt ervoor dat de huid nog droger wordt en kan dermatitis veroorzaken wanneer je zeep of wasmiddel gebruikt.
Enkele andere mogelijke oorzaken kunnen zijn dat je in de winter meer kleding draagt, waardoor de huid niet in staat is te ademen, of dat je kleding draagt die gemaakt is van stoffen die kriebelen, zoals wol of kleding gemaakt van dik garen.
Lees meer:
Probeer deze scrubs tegen een droge huid
Een goede manier om jezelf ervan te weerhouden over de huid te krabben en zo de huid te beschadigen, is door wat ijs op het jeukende gebied aan te brengen door middel van een koud kompres.
Ook kun je een doek geweekt in kamillethee gebruiken of het gebied insmeren met groene klei, die dan fungeert als een soort pleister. En vergeet tot slot niet de geweldige werking die aloë vera op de huid heeft.